จองอี้

หน้านี้เป็นชื่อบุคคลจีน นามสกุลคือ จง (宗)
จองอี้ (จง ยฺวี่)
宗預
มหาขุนพลพิทักษ์ทัพ
(鎮軍大將軍 เจิ้นจฺวินต้าเจียงจฺวิน)
ดำรงตำแหน่ง
ค.ศ. 258 (258) – ค.ศ. 263 (263)
กษัตริย์เล่าเสี้ยน
ข้าหลวงมณฑลกุนจิ๋ว
(兗州刺史 เหยี่ยนโจวชื่อฉื่อ)
(ในนาม)
ดำรงตำแหน่ง
ค.ศ. 258 (258) – ค.ศ. 263 (263)
กษัตริย์เล่าเสี้ยน
มหาขุนพลโจมตีตะวันตก
(征西大將軍 เจิงซีต้าเจียงจฺวิน)
ดำรงตำแหน่ง
ค.ศ. ? (?) – ค.ศ. 258 (258)
กษัตริย์เล่าเสี้ยน
ขุนพลทัพหลัง (後將軍 โฮ่วเจียงจฺวิน)
ดำรงตำแหน่ง
ค.ศ. ? (?) – ค.ศ. 258 (258)
กษัตริย์เล่าเสี้ยน
นายพันทหารม้าประจำการ
(屯騎校尉 ถุนฉีเซี่ยวเว่ย์)
ดำรงตำแหน่ง
ค.ศ. 247 (247) – ค.ศ. ? (?)
กษัตริย์เล่าเสี้ยน
ราชเลขาธิการ (尚書 ช่างชู)
ดำรงตำแหน่ง
ค.ศ. ? (?) – ค.ศ. 247 (247)
กษัตริย์เล่าเสี้ยน
ขุนนางมหาดเล็ก (侍中 ชื่อจง)
ดำรงตำแหน่ง
ค.ศ. ? (?) – ค.ศ. ? (?)
กษัตริย์เล่าเสี้ยน
ข้อมูลส่วนบุคคล
เกิดไม่ทราบ
นครเติ้งโจว มณฑลเหอหนาน
เสียชีวิตค.ศ. 264
อาชีพขุนพล, นักการทูต
ชื่อรองเต๋อเยี่ยน (德豔)
บรรดาศักดิ์กวนไล่เฮา (關內侯 กวานเน่ย์โหว)

จองอี้ (ป. ค.ศ. 187 - 264[a]) มีชื่อในภาษาจีนกลางว่า จง ยฺวี่ (จีน: 宗預; พินอิน: Zōng Yù) ชื่อรอง เต๋อเยี่ยน (จีน: 德豔; พินอิน: Déyàn) เป็นขุนพลและนักการทูตของรัฐจ๊กก๊กในยุคสามก๊กของจีน จองอี้ร่วมกับเลียวฮัวและเตียวเอ๊กเป็นขุนนางเพียงไม่กี่คนที่รับราชการกับรัฐจ๊กก๊กตั้งแต่เริ่มก่อตั้งจนล่มสลาย[1]

การรับราชการช่วงต้น

[แก้]

จองอี้เกิดในช่วงปลายยุคราชวงศ์ฮั่นตะวันออก เป็นชาวอำเภออันจงก๋วน (安眾縣 อานจ้งเซี่ยน) เมืองลำหยง (南陽郡 หนานหยางจฺวิ้น) ซึ่งอยู่บริเวณนครเติ้งโจว มณฑลเหอหนานในปัจจุบัน[2]

ในปี ค.ศ. 214 จองอี้ติดตามขุนพลเตียวหุยไปยังมณฑลเอ๊กจิ๋ว (ครอบคลุมพื้นที่ของมณฑลเสฉวนและนครฉงชิ่งในปัจจุบัน)[3] เพื่อนำกำลังเสริมไปช่วยขุนศึกเล่าปี่ผู้กำลังทำศึกเพื่อยึดครองมณฑลเอ๊กจิ๋วที่มีเล่าเจี้ยงเป็นเจ้ามณฑล[4]

ภายหลังจากราชวงศ์ฮั่นตะวันออกล่มสลาย จองอี้ได้รับราชการในรัฐจ๊กก๊กซึ่งเล่าปี่ก่อตั้งในปี ค.ศ. 221 เพื่อต่อต้านรัฐวุยก๊กที่ขึ้นแทนที่ราชวงศ์ฮั่นตะวันออกในปี ค.ศ. 220[5] ช่วงต้นศักราชเจี้ยนซิง (ค.ศ. 223–237) ในรัชสมัยของเล่าเสี้ยน จูกัดเหลียงผู้เป็นอัครมหาเสนาบดีแห่งจ๊กก๊กแต่งตั้งให้จองอี้เป็นนายทะเบียน (主簿 จู่ปู้) ของตน และภายหลังตั้งให้จองอี้เป็นเสนาธิการทัพ (參軍 ชานจฺวิน) และขุนพลองครักษ์ฝ่ายขวา (右中郎將 โย่วจงหลางเจี้ยง)[6]

การเดินทางไปง่อก๊กเพื่อการทูต

[แก้]

ภายหลังการเสียชีวิตของจูกัดเหลียงในปี ค.ศ. 234[7] ง่อก๊กซึ่งเป็นรัฐพันธมิตรของจ๊กก๊กกังวลว่าวุยก๊กจะฉวยโอกาสของสถานการณ์นี้เข้าโจมตีจ๊กก๊ก จึงส่งกองกำลังเพิ่มเติม 10,000 นายไปประจำการอยู่ที่ปากิ๋ว (巴丘 ปาชิว; ปัจจุบันคือนครเยฺว่หยาง มณฑลหูหนาน) โดยมีจุดมุ่งหมายอยู่ 2 ประการคือ 1. เพื่อเสริมกำลังให้จ๊กก๊กหากวุยก๊กบุกมา และ 2. เพื่อเข้ายึดครองอาณาเขตของจ๊กก๊กหากจ๊กก๊กไม่สามารถป้องกันตนเองจากวุยก๊กได้ เมื่อราชสำนักจ๊กก๊กได้รับข่าวกรองว่าง่อก๊กเสริมกำลังเพิ่มเติมที่ปากิ๋ว จ๊กก๊กจึงเร่งเสริมการป้องกันที่เองอั๋น (永安 หย่งอาน; ปัจจุบันคืออำเภอเฟิ่งเจี๋ย นครฉงชิ่ง) ใกล้กับชายแดนง่อก๊ก-จ๊กก๊กทันทีเพื่อเตรียมพร้อมสำหรับเหตุไม่คาดฝัน[8]

ต่อมาจ๊กก๊กส่งจองอี้เป็นทูตไปเข้าเฝ้าซุนกวนจักรพรรดิง่อก๊ก ซุนกวนตรัสถามจองอี้ว่า "ตะวันออก (ง่อก๊ก) และตะวันตก (จ๊ก) ก็เหมือนครอบครัวเดียวกัน ข้าได้ยินมาว่าทางตะวันตกเสริมการป้องกันที่เป๊กเต้เสีย เหตุใดจึงทำเช่นนั้น"[9] จองอี้ทูลตอบว่า "กระหม่อมเห็นว่าเป็นเรื่องธรรมดาที่ตะวันตกต้องเสริมการป้องกันที่เป๊กเต้เสีย เช่นเดียวกับที่เป็นเรื่องธรรมดาที่ตะวันออกส่งกำลังเพิ่มเติมมาที่ปากิ๋ว กระหม่อมจึงเห็นว่านี่ไม่ใช่เหตุให้ต้องเป็นกังวล"[10] ซุนกวนทรงพระสรวลและทรงยกย่องจองอี้ที่ทูลตอบอย่างกล้าหาญและตรงไปตรงมา ในหมู่ทูตของจ๊กก๊กที่เดินทางมายังง่อก๊ก จองอี้ได้รับความชื่นชมและนับถือจากซุนกวนมากที่สุดคนหนึ่ง เป็นรองเพียงเตงจี๋และบิฮุย[11]

ต่อมาจองอี้ได้รับการแต่งตั้งเป็นขุนนางมหาดเล็ก (侍中 ชื่อจง) และเลื่อนขั้นเป็นราชเลขาธิการ (尚書 ช่างชู) ในสำนักเลขาธิการหลวง ในปี ค.ศ. 247 จองอี้ได้รับการแต่งตั้งเป็นนายพันทหารม้าประจำการ (屯騎校尉 ถุนฉีเซี่ยวเว่ย์)[12]

ต่อมาจองอี้ได้เดินทางไปง่อก๊กและเข้าเฝ้าจักรพรรดิซุนกวนเพื่อเจรจาการทูตอีกครั้ง ก่อนที่จองอี้จะกลับไป ซุนกวนจับมือจองอี้ไว้และพูดทั้งน้ำตาว่า "ท่านได้รับมอบหมายให้กระชับความสัมพันธ์ะหว่างสองรัฐเราเป็นเวลาหลายปีแล้ว บัดนี้เราทั้งคู่ต่างก็ชราและอ่อนแอลงแล้ว ข้าเกรงว่าเราอาจจะไม่ได้พบกันอีกเลย!"[13] จองอี้จึงทูลซุนกวนว่า "จ๊กเล็กและโดดเดี่ยว แม้ว่าเราจะเป็นบ้านใกล้เรือนเคืองกันแต่ในนาม แต่ตะวันออกและตะวันตกก็ต้องพึ่งพากันและกันอย่างแท้จริง ง่อก็ไม่อาจทำอะไรได้หากปราศจากจ๊ก จ๊กก็ไม่อาจทำอะไรได้หากปราศจากง่อ กระหม่อมหวังว่าฝ่าบาทจะตระหนักอยู่ในภายพระทัยว่าผู้ปกครองและราษฎรต้องการกันและกัน" จากนั้นก็ระบุตนเองว่า "ชราและขี้โรค" และแสดงออกซึ่งความกังวลของตนว่าอาจไม่ได้กลับมาเข้าเฝ้าซุนกวนอีก[14] ซุนกวนพระราชทานไข่มุกขนาดใหญ่ปริมาณ 1 หู (斛) เป็นของขวัญอำลา[15]

คัดง้างกับเตงจี๋

[แก้]

ในปี ค.ศ. 247 เมื่อเตงจี๋ขุนพลจ๊กก๊กกลับมาที่นครหลวงเซงโต๋เพื่อรับตำแหน่งใหม่เป็นขุนพลทหารม้าและรถรบ (車騎將軍 เชอฉีเจียงจฺวิน)[16] เตงจี๋ได้เจอกับจองอี้ระหว่างทางไปราชสำนัก เตงจี๋จึงถามจองอี้ว่า "ตามจารีตแล้ว บุรุษพึงไม่รับราชการทหารต่อไปเมื่ออายุถึง 60 ปี เหตุใดท่านยังต้องการรับหน้าที่บัญชาการกองกำลังในวัยปูนนี้อีกเล่า" จองอี้ตอบว่า "ท่านก็อายุ 70 ปีแล้ว แต่ท่านยังไม่สละอำนาจบัญชาการกองกำลังอยู่อีก แล้วเหตุใดข้าที่อายุเพียง 60 ปีจึงไม่สามารถรับมอบหมายให้บัญชาการกองกำลังได้เล่า"[17]

เพื่อนขุนนางของเตงจี๋ รวมไปถึงมหาขุนพลบิฮุยที่เป็นผู้บังคับบัญชาของเตงจี๋ มักจะยอมโอนอ่อนให้กับท่าทางเย่อหยิ่งและมองคนอื่นว่าด้อยกว่าของเตงจี๋ มีเพียงจองอี้เพียงคนเดียวที่กล้าคัดง้างกับเตงจี๋[18]

การรับราชการช่วงปลายและเสียชีวิต

[แก้]

ภายหลังจากจองอี้กลับมาจากการเดินทางไปง่อก๊กเพื่อเจรจาการทูตครั้งสุดท้าย จองอี้ก็ได้เลื่อนยศเป็นขุนพลทัพหลัง (後將軍 โฮ่วเจียงจฺวิน) และได้รับมอบหมายให้รักษาเตงอั๋น (永安 หย่งอาน; ปัจจุบันคืออำเภอเฟิ่งเจี๋ย นครฉงชิ่ง) ใกล้กับชายแดนง่อก๊ก-จ๊กก๊ก ภายหลังยังได้เลื่อนยศเป็นมหาขุนพลโจมตีตะวันตก (征西大將軍 เจิงซีต้าเจียงจฺวิน) และได้รับบรรดาศักดิ์กวนไล่เหา (關內侯 กวานเน่ย์โหว)[19]

ในปี ค.ศ. 258 จองอี้ถูกเรียกตัวกลับเซงโต๋เนื่องจากปัญหาสุขภาพ[20] ภายหลังได้รับการแต่งตั้งให้เป็นมหาขุนพลพิทักษ์ทัพ (鎮軍大將軍 เจิ้นจฺวินต้าเจียงจฺวิน) และได้รับแต่งตั้งให้เป็นข้าหลวงมณฑลกุนจิ๋ว (兖州刺史 เหยี่ยนโจวชื่อฉื่อ) แต่ในนาม[21]

ราวปี ค.ศ. 261[b] เมื่อจูกัดเจี๋ยมบุตรชายของจูกัดเหลียงรับหน้าที่ดูแลราชสำนักจ๊กก๊ก เลียวฮัวชวนจองอี้ให้ร่วมกันไปเยี่ยมจูกัดเจี๋ยม[23] จองอี้ปฏิเสธและบอกเลียวฮัวว่า "เราทั้งคู่ต่างก็อายุเกิน 70 ปีกันแล้ว สิ่งที่เราปรารถนาได้ผ่านพ้นไปแล้ว ไม่มีอะไรนอกจากความตายที่ยังอยู่กับเรา เหตุใดต้องไปขอความช่วยเหลือจากคนรุ่นหนุ่มด้วยเรื่องเล็กน้อยด้วยเล่า"[24]

จ๊กก๊กล่มสลายในปี ค.ศ. 263 เมื่อเล่าเสี้ยนจักรพรรดิจ๊กก๊กยอมจำนนต่อรัฐวุยก๊กที่เป็นรัฐอริของจ๊กก๊ก ภายหลังจากวุยก๊กยกทัพบุกจ๊กก๊ก[25] ในปีถัดมา จองอี้และเลียวฮัวได้รับคำสั่งให้ย้ายไปอยู่ที่ลกเอี๋ยงนครหลวงของวุยก๊ก แต่ทั้งคู่เสียชีวิตด้วยอาการป่วยระหว่างเดินทาง[26]

ดูเพิ่ม

[แก้]

หมายเหตุ

[แก้]
  1. ↑ ชีวประวัติเลียวฮัวในจดหมายเหตุสามก๊กระบุว่าเลียวฮัวและจองอี้เสียชีวิตในฤดูใบไม้ผลิ (เดือน 1 ถึงเดือน 3) ของศักราชเสียนซีปีที่ 1 เทียบได้กับช่วงเวลาตั้งแต่วันที่ 15 กุมภาพันธ์ถึง 1 พฤษภาคม ค.ศ. 264 ในปฏิทินจูเลียน
  2. ↑ ในช่วงเวลานั้น จูกัดเจี๋ยมได้รับการตั้งให้เป็นรักษาการขุนพลพิทักษ์[22]

อ้างอิง

[แก้]
  1. ↑ de Crespigny (2007), p. 1178.
  2. ↑ (宗預字德豔，南陽安衆人也。) จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 45.
  3. ↑ (建安中，隨張飛入蜀。) จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 45.
  4. ↑ Sima (1084), vol. 67.
  5. ↑ Sima (1084), vol. 69.
  6. ↑ (建興初，丞相亮以為主簿，遷參軍右中郎將。) จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 45.
  7. ↑ Sima (1084), vol. 72.
  8. ↑ (及亮卒，吳慮魏或承衰取蜀，增巴丘守兵萬人，一欲以為救援，二欲以事分割也。蜀聞之，亦益永安之守，以防非常。) จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 45.
  9. ↑ (預將命使吳，孫權問預曰：「東之與西，譬猶一家，而聞西更增白帝之守，何也？」) จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 45.
  10. ↑ (預對曰：「臣以為東益巴丘之戍，西增白帝之守，皆事勢宜然，俱不足以相問也。」) จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 45.
  11. ↑ (權大笑，嘉其抗直，甚愛待之，見敬亞於鄧芝、費禕。) จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 45.
  12. ↑ (遷為侍中，徙尚書。延熈十年，為屯騎校尉。) จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 45.
  13. ↑ (預復東聘吳，孫權捉預手，涕泣而別曰：「君每銜命結二國之好。今君年長，孤亦衰老，恐不復相見！」) จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 45.
  14. ↑ (吳歷曰：預臨別，謂孫權曰：「蜀土僻小，雖云鄰國，東西相賴，吳不可無蜀，蜀不可無吳，君臣憑恃，唯陛下重垂神慮。」又自說「年老多病，恐不復得奉聖顏」。) อรรถาธิบายจากอู๋ลี่ในจดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 45.
  15. ↑ (遺預大珠一斛，乃還。) จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 45.
  16. ↑ (延熈六年，就遷為車騎將軍，後假節。) จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 45.
  17. ↑ (時車騎將軍鄧芝自江州還，來朝，謂預曰：「禮，六十不服戎，而卿甫受兵，何也？」預荅曰：「卿七十不還兵，我六十何為不受邪？」) จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 45. ใน ฉือไห่ ระบุว่าเตงจี๋อายุประมาณ 65 ปีขณะเกิดเหตุการณ์นี้ขึ้น
  18. ↑ (芝性驕慠，自大將軍費禕等皆避下之，而預獨不為屈。) จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 45.
  19. ↑ (遷後將軍，督永安，就拜征西大將軍，賜爵關內侯。) จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 45.
  20. ↑ (景耀元年，以疾徵還成都。) จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 45.
  21. ↑ (後為鎮軍大將軍，領兖州刺史。) จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 45.
  22. ↑ (景耀四年，为行都护卫将军，...) จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 35
  23. ↑ (時都護諸葛瞻初統朝事，廖化過預，欲與預共詣瞻許。) จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 45.
  24. ↑ (預曰：「吾等年踰七十，所竊已過，但少一死耳，何求於年少輩而屑屑造門邪？」遂不往。) จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 45.
  25. ↑ Sima (1084), vol. 78.
  26. ↑ (咸熈元年春，化、預俱內徙洛陽，道病卒。) จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 45.

บรรณานุกรม

[แก้]
  • ตันซิ่ว (ศตวรรษที่ 3). จดหมายเหตุสามก๊ก (ซานกั๋วจื้อ).
  • เผย์ ซงจือ (ศตวรรษที่ 5). อรรถาธิบายจดหมายเหตุสามก๊ก (ซานกั๋วจื้อจู้).
  • ซือหม่า กวาง (1084). จือจื้อทงเจี้ยน.
  • de Crespigny, Rafe (2007). A Biographical Dictionary of Later Han to the Three Kingdoms 23-220 AD. Leiden: Brill. ISBN 9789004156050.