จักรพรรดินีหม่า

เซี่ยวฉือเกาหวงโฮ่ว
พระพันปีหลวง
จักรพรรดินีจีนราชวงศ์หมิง
ดำรงพระยศ	ค.ศ. 1368 - ค.ศ. 1382
ถัดไป	จักรพรรดินีเซี่ยวหมินร่าง
พระราชสมภพ	18 เดือน 7 ค.ศ.1332
สวรรคต	23 เดือน 9 ค.ศ.1382 รัชศกหงอู่ปีที่ 15 (51 พรรษา) นครอิ้งเทียน มหาจักรวรรดิหมิง
ฝังพระศพ	สุสานหลวงหมิงเซี่ยว
คู่อภิเษก	ไท่จู่เกาหวงตี้จูหยวนจาง
พระราชบุตร	หมิงซิงจงจูเปียว ฉินหมินอ๋องจูชฺวัง จิ้งกงอ๋องจูกัง เฉิงจู่เหวินหวงตี้จูตี้ (โต้แย้ง) โจวติ้งอ๋องจูซู่ เจ้าหญิงหนิงกั๋ว เจ้าหญิงอันชิ่ง
พระนามเต็ม ชื่อวงศ์: หม่า (马) ชื่อตัว: ไม่ทราบ ประวัติศาสตร์อย่างไม่เป็นทางการบอกว่า "ชิวหยิง" (秀英) พระสมัญญานาม "แบบสั้น" เซี่ยวฉือเกาหวงโฮ่ว 孝慈高皇后 "แบบยาว" เซี่ยวฉือเจินฮว่าเจ๋อซุ่นเหรินฮุยเฉิงเทียนอวี้เชิ่งจื้อเต๋อเกาหวงโฮ่ว 孝慈贞化哲顺仁徽成天育圣至德高皇后
ราชวงศ์	ราชวงศ์หมิงโดยการอภิเษกสมรส
พระบิดา	สวีอ๋องหม่ากง (徐王马公)
พระมารดา	สวีหวางเฟยเจิ้งเอ่า (徐王妃郑媪)

จักรพรรดินีเซี่ยวฉือเกา (จีน: 孝慈高皇后; พินอิน: Xiàocí gāo huánghòu) หรือ หม่าหวงโฮ่ว (จีนตัวย่อ: 马皇后; จีนตัวเต็ม: 馬皇后; พินอิน: Mǎ huánghòu; ค.ศ. 1332 - ค.ศ. 1382) เป็นจักรพรรดินีพระองค์เดียวในจักรพรรดิหมิงไท่จู่แห่งราชวงศ์หมิง

พระองค์เป็นพระราชชนนีของหวงไท่จื่อจูเปียวและจักรพรรดิหมิงเฉิงจู่ เป็นพระอัยยิกาฝ่ายพระราชชนกในจักรพรรดิหมิงฮุ่ยจง และจักรพรรดิหมิงเหรินจง

พระราชประวัติ

พระชนม์ชีพ

จักรพรรดินีเซี่ยวฉือเกา ไม่มีบันทึกถึงพระนามเดิม^[1] พระองค์เสด็จพระราชสมภพเมื่อ ค.ศ.1332 ในตระกูลหม่า เป็นพระราชธิดาในสวีอ๋องกับสวีหวางเฟย ก่อนที่พระราชชนก และพระราชชนนีจะเสด็จสวรรคต ทรงนำจักรพรรดินีเซี่ยวฉือเกาให้อยู่ในการอุปการะ เป็นพระราชธิดาบุญธรรมของฉูหยางอ๋องกัวจื่อซิ่ง ต่อมาเมื่อทรงเจริญพระชนมพรรษาขึ้น ได้อภิเษกสมรสกับจักรพรรดิหมิงไท่จู่^[2]

รัชศกหงอู่ปีที่ 1 (ค.ศ. 1368) จักรพรรดิหมิงไท่จู่เสด็จเถลิงถวัลยราชสมบัติขึ้นเป็นจักรพรรดิ ประกาศสถาปนาจักรวรรดิต้าหมิง ตั้งอิ้งเทียนฝู่ขึ้นเป็นนครหลวง สถาปนาพระอัครมเหสีหม่าขึ้นเป็น "จักรพรรดินี" และสถาปนาจู เปียว ในฐานะพระราชโอรสพระองค์ใหญ่ขึ้นเป็น "หวงไท่จื่อ" ^[3]

รัชศกหงอู่ปีที่ 2 (ค.ศ. 1369) จักรพรรดิหมิงไท่จู่ให้สถาปนาพระราชบุพการีในจักรพรรดินีเซี่ยวฉือเกา สถาปนาหม่ากงขึ้นเป็น "สวีอ๋อง" และสถาปนาเจิ้งเอ่า ขึ้นเป็น "สวีหวางเฟย"

พระราชจริยวัตร

ตามบันทึกทางประวัติศาสตร์ พระองค์ทรงมีพระอุปนิสัยที่ดีงาม เฉลียวฉลาด มีสติปัญญาเลิศ ไม่ทรงโปรดความฟุ่มเฟือยสุรุ่ยสุร่าย ทรงใช้สอยเครื่องอุปโภคบริโภคอย่างประหยัด แม้พระภูษาจะชำรุดแต่พระองค์ก็ไม่โปรดให้ตัดเย็บขึ้นใหม่ แต่โปรดให้นำไปซ่อมแซมแทน แล้วนำพระภูษามาฉลองซ้ำแล้วซ้ำอีก ทรงใช้จ่ายพระราชทรัพย์อย่างประหยัด ทรงโปรดการสอนวิชาความรู้ให้ราษฎร อีกทั้งก่อนและหลังจักรพรรดิหมิงไท่จู่เสด็จเถลิงถวัลยราชสมบัติขึ้นเป็นจักรพรรดิ พระองค์ได้ให้ความช่วยเหลือแบ่งเบาพระราชภารกิจที่มากมายของจักรพรรดิหมิงไท่จู่

แม้ว่าจักรพรรดินีหม่าจะเป็นถึงพระอัครมเหสี แต่พระองค์ก็ยังคงดูแลมื้อพระกระยาหารของจักรพรรดิหมิงไท่จู่ด้วยพระองค์เองอยู่ทุกวัน พระองค์ยังดูแลมื้อพระกระยาหาร และพระภูษาของเหล่าพระราชโอรสธิดา และพระราชนัดดาด้วยพระองค์เอง โดยทรงใส่ใจในทุกรายละเอียด มีพระอุปนิสัยที่อ่อนโยนต่อนางกำนัลข้าหลวงในพระราชวัง และเหล่าขุนนางเสนาบดี เมื่อเหล่าสตรีในวังหลังมีปัญหา จักรพรรดินีหม่าทรงไกล่เกลี่ยด้วยความเมตตา^[4]

เสด็จสวรรคต

ในเดือนสิงหาคม รัชศกหงอู่ปีที่ 15 จักรพรรดินีเซี่ยวฉือเกาทรงพระประชวร เสด็จสวรรคต (ค.ศ. 1382) สิริพระชนมพรรษา 51 พรรษา จักรพรรดิหมิงไท่จู่ทรงพระโทมนัสยิ่ง ทรงไม่สถาปนาพระมเหสีองค์ใดขึ้นเป็นจักรพรรดินีอีกตลอดรัชกาล ในเดือนกันยายนของปีเดียวกัน หีบพระบรมศพได้ประดิษฐานไว้ในสุสานหลวงหมิงเซี่ยว และจักรพรรดิหมิงไท่จู่ให้เฉลิมพระสมัญญานามจักรพรรดินีหม่าขึ้นว่า "เซี่ยวฉือหวงโฮ่ว (孝慈皇后)"^[5][6]

ในเดือนมิถุนายน รัชศกหย่งเล่อปีที่ 1 (ค.ศ. 1403) จักรพรรดิหมิงเฉิงจู่ทรงเฉลิมพระสมัญญานามขึ้นว่า "เซี่ยวฉือจาวเซี่ยนจื้อเหรินเหวินเต๋อเฉิงเทียนซุ่นเชิ่งเกาหวงโฮ่ว (孝慈昭宪至仁文德承天顺圣高皇后)"

ในรัชศกเจียจิ้งปีที่ 17 (ค.ศ. 1538) จักรพรรดิหมิงซื่อจงทรงเฉลิมพระสมัญญานามขึ้นว่า "เซี่ยวฉือเจินฮว่าเจ๋อซุ่นเหรินฮุยเฉิงเทียนอวี้เชิ่งจื้อเต๋อเกาหวงโฮ่ว (孝慈贞化哲顺仁徽成天育圣至德高皇后)"

พระสาทิสลักษณ์

พระเกียรติยศ

พระราชอิสริยยศ

พระองค์ทรงได้รับการสถาปนาและเฉลิมพระนามาภิไธย ดังนี้

• รัชศกเหรินเซินปีที่ 3 (ค.ศ.1332) :
  • นางหม่า (馬氏)
• รัชศกหงอู่ปีที่ 1 (ค.ศ. 1368) :
  • หวงโฮ่ว (皇后)
• รัชศกหงอู่ปีที่ 15 (ค.ศ. 1382) :
  • เซี่ยวฉือหวงโฮ่ว (孝慈皇后)
• รัชศกหย่งเล่อปีที่ 1 (ค.ศ. 1403) :
  • เซี่ยวฉือจาวเซี่ยนจื้อเหรินเหวินเต๋อเฉิงเทียนซุ่นเชิ่งเกาหวงโฮ่ว
    (孝慈昭宪至仁文德承天顺圣高皇后)
• รัชศกเจียจิ้งปีที่ 17 (ค.ศ. 1538) :
  • เซี่ยวฉือเจินฮว่าเจ๋อซุ่นเหรินฮุยเฉิงเทียนอวี้เชิ่งจื้อเต๋อเกาหวงโฮ่ว
    (孝慈贞化哲顺仁徽成天育圣至德高皇后)

พระราชสันตติวงศ์

ลำดับ	พระรูป	พระนาม	ประสูติ	สิ้นพระชนม์	หมายเหตุ
1		หมิงซิงจงจูเปียว	ค.ศ. 1355	ค.ศ. 1392	หวงไท่จื่อพระองค์แรกในราชวงศ์หมิง
2		ฉินหมินอ๋องจูชฺวัง	ค.ศ. 1356	ค.ศ. 1395	อ๋องสายพระมาลาเหล็ก พระราชโอรสลำดับที่ 2 ในจักรพรรดิหมิงไท่จู่ ได้รับการกล่าวว่ามีอำนาจทางทหารมากที่สุดในบรรดาอ๋องทั้งหมด
3		จิ้งกงอ๋องจูกัง	ค.ศ. 1358	ค.ศ. 1398	อ๋องสายพระมาลาเหล็ก
4		เฉิงจู่เหวินหวงตี้จูตี้ (โต้แย้ง)	ค.ศ. 1360	ค.ศ. 1424	จักรพรรดิรัชกาลที่ 3 แห่งราชวงศ์หมิง
5		โจวติ้งอ๋องจูซู่	ค.ศ. 1361	ค.ศ. 1425	อ๋องสายพระมาลาเหล็ก
6		เจ้าหญิงหนิงกั๋ว	ค.ศ. 1364	ค.ศ. 1434	ในรัชศกหย่งเล่อปีที่ 22 ได้รับการสถาปนาเป็น "ต้าฉางกงจู่ (大长公主)"
6		เจ้าหญิงอันชิ่ง	ไม่ทราบ	ไม่ทราบ	พระราชธิดาลำดับที่ 4 ในจักรพรรดิหมิงไท่จู่

การประเมินทางประวัติศาสตร์

จักรพรรดินีเซี่ยวฉือเกา ทรงได้รับการยกย่องจากนักประวัติศาสตร์ ให้เป็นหนึ่งในจักรพรรดินีของจีน ผู้ทรงมากล้นด้วยคุณธรรม และพระเมตตา เป็นแบบอย่างแก่ชนรุ่นหลัง

แหล่งเรียนรู้เพิ่มเติม

• พิพิธภัณฑ์พระราชวังแห่งชาติ

ข้อมูลอ้างอิง

1. 惠焕章 (2004). 明太祖朱元璋百谜. 陕西旅游出版社. ISBN 7-5418-2028-8.
2. 《明史》（卷113）：“太祖孝慈高皇后马氏，宿州人。父马公，母郑媪，早卒。马公素善郭子兴，遂以-{后}-托子兴。马公卒，子兴育之如己女。子兴奇太祖，以-{后}-归焉。”
3. 《明史·卷一百十三·列传第一》：洪武元年正月，太祖即帝位，册为皇后。
4. 《明史》（卷113）：“帝前殿决事，或震怒，-{后}-伺帝还宫，辄随事微谏。虽帝性严，然为缓刑戮者数矣。参军郭景祥守和州，人言其子持槊欲杀父，帝将诛之。-{后}-曰：“景祥-{只}-一子，人言或不实，杀之恐绝其-{後}-。”帝廉之，果枉。李文忠守严州，杨宪诬其不法，帝欲召还。-{后}-曰：“严，敌境也，轻易将不宜。且文忠素贤，宪言讵可信？”帝遂已。文忠-{後}-卒有功。学士宋濂坐孙慎罪，逮至，论死，-{后}-谏曰：“民家为子弟延师，尚以礼全终始，况天子乎？且濂家居，必不知情。”帝不听。会-{后}-侍帝食，不御酒肉。帝问故。对曰：“妾为宋先生作福事也。”帝恻然，投箸起。明日赦濂，安置茂州。吴兴富民沈秀者，助筑都城三之一，又请犒军。帝怒曰：“匹夫犒天子军，乱民也，宜诛。”-{后}-谏曰：“妾闻法者，诛不法也，非以诛不祥。民富敌国，民自不祥。不祥之民，天将灾之，陛下何诛焉！”乃释秀，戍云南。帝尝令重囚筑城。-{后}-曰：“赎罪罚役，国家至恩。但疲囚加役，恐仍不免死亡。”帝乃悉赦之。帝尝怒责宫人，-{后}-亦佯怒，令执付宫正司议罪。帝曰：“何为？”-{后}-曰：“帝王不以喜怒加刑赏。当陛下怒时，恐有畸重。付宫正，则酌其平矣。即陛下论人罪亦诏有司耳。””
5. 《明史》卷一百十三 列传第一：帝欲访后族人官之，后谢曰：“爵禄私外家，非法。”力辞而止。然言及父母早卒，辄悲哀流涕。帝封马公徐王，郑媪为王夫人，修墓置庙焉。 　　洪武十五年八月寝疾。群臣请祷祀，求良医。后谓帝曰：“死生，命也，祷祀何益！且医何能活人！使服药不效，得毋以妾故而罪诸医乎？”疾亟，帝问所欲言。曰：“愿陛下求贤纳谏，慎终如始，子孙皆贤，臣民得所而已。”是月丙戌崩，年五十一。帝恸哭，遂不复立后。
6. 《明史·卷一百十三·列传第一》：是月丙戌崩，年五十一。帝恸哭，遂不复立后。是年九月庚午葬孝陵，谥曰孝慈皇后。

ก่อนหน้า		จักรพรรดินีหม่า		ถัดไป
สมเด็จพระจักรพรรดินีฉี (ราชวงศ์หยวน)		จักรพรรดินีแห่งจีน (ราชวงศ์หมิง)		จักรพรรดินีเซี่ยวหมินร่าง