ถงก้วน (จีน: 童贯, 1054–1126) ชื่อรอง เต้าฟู (道夫) เป็นขันที ขุนพล ที่ปรึกษาทางการเมืองชาวจีนของจักรพรรดิซ่งฮุ่ยจงแห่งราชวงศ์ซ่งเหนือ ในนวนิยายสุดคลาสสิคเรื่องซ้องกั๋งที่เขียนโดยชือ ไน่อัน ถงก้วนเป็นขุนนางทุจริตและเป็นศัตรูของ 108 วีรบุรุษ
ถงก้วนเริ่มต้นอาชีพทหารภายใต้การอุปถัมภ์ของแม่ทัพขันทีชั้นนำในช่วงทศวรรษ 1080 และกลายเป็น 1 ในแม่ทัพขันทีของราชวงศ์ซ่ง[1] แม้จะเป็นขันที แต่หลายคนเขียนไว้ว่า ถงก้วนมีบุคลิกเข้มแข็ง ร่างกายสมบูรณ์แข็งแรง และมีเครายาว ซึ่งถือว่าแปลกสำหรับขันที[1] หลังจากถงก้วนประสบชัยชนะครั้งแรกเมื่อปี 1104 จักรพรรดิซ่งฮุ่ยจงได้พระราชทานลายพระราชหัตถ์อันล้ำค่าให้กับเขา[1] หลังจากถงก้วนสร้างชื่อเสียงโด่งดังจากการนำทัพสู้รบชนะทหารเผ่าทันกุตทางตะวันตกเฉียงเหนือหลายครั้ง เขาก็กลายเป็นขุนพลและที่ปรึกษาคนโปรดของจักรพรรดิซ่งฮุ่ยจง[1] ในปี 1111 เขาได้รับมอบหมายให้เดินทางไปยังราชวงศ์เหลียวทางตะวันออกเฉียงเหนือเพื่อทำภารกิจทางการทูต นับเป็นจุดเริ่มต้นของเส้นทางก้าวหน้าในอาชีพของเขา ในปีถัดมา เขาได้รับการแต่งตั้งให้ดำรงตำแหน่งสูงสุดในกองทัพ และในปี 1116 เขากลายเป็นขันทีคนแรกในประวัติศาสตร์ราชวงศ์ซ่งที่ทำหน้าที่เป็นกำหนดนโยบายหลักของประเทศ[1] ถงก้วนเข้าร่วมงานสังคมชั้นสูงในยุคนั้นที่จัดโดยจักรพรรดิซ่งฮุ่ยจง[1] เขาเป็นเพียง 1 ใน 10 ขันทีประจำราชสำนักที่มีการรวบรวมชีวประวัติ[1]
ในปี 1118 ถงก้วนแนะนำจักรพรรดิซ่งฮุ่ยจงว่าควรสร้างพันธมิตรกับชาวนฺหวี่เจิน เพื่อร่วมกันโค่นล้มราชวงศ์เหลียวให้สิ้นซาก[2] แม้จะมีเสนาบดีบางคนในราชสำนักคัดค้าน แต่จักรพรรดิฮุ่ยจงก็ตัดสินพระทัยเห็นชอบ ในฐานะทูตที่เดินทางข้ามพรมแดนเพื่อเจรจา ถงก้วนมีบทบาทสำคัญในข้อตกลงระหว่างชาวนฺหวี่เจินและราชวงศ์ซ่ง แบ่งเขตแดนของราชวงศ์เหลียว (โดยราชวงศ์ซ่งหวังจะได้ดินแดนที่ใฝ่ฝันมาตลอดคือ สิบหกหัวเมือง) ในปี 1120 ขณะมีอายุ 66 ปี ถงก้วนได้รับพระบัญชาให้เป็นแม่ทัพนำกองทัพเข้าโจมตีเมืองหลวงทางใต้ของราชวงศ์เหลียว นั่นคือเมืองเอี้ยนจิง อย่างไรก็ตาม ขณะที่กองทัพของถงก้วนกำลังรุกคืบ การรบก็ต้องหยุดชะงักลงชั่วระยะเวลาหนึ่ง เมื่อข่าวมาถึงค่ายของถงก้วนว่าเกิดกบฏขึ้นภายในจักรวรรดิซ่งคือกบฏฟางล่าในเจ้อเจียง กองทัพของเขาถูกบีบให้เดินทัพหลายร้อยไมล์ลงใต้สู่เจ้อเจียงเพื่อปราบกบฏครั้งนี้