นักองค์มจะ นโรดม จันทรังสี | |
|---|---|
| เกิด | พ.ศ. 2469 (บางแห่งเป็น พ.ศ. 2467) |
| เสียชีวิต | ไม่แน่นอนระหว่าง พ.ศ. 2518 - 2520 |
| สัญชาติ | กัมพูชา |
| ผลงานเด่น | ผู้นำทหารระดับสูงของเขมรอิสระ ผู้บังคับการกองพันเสือของกองทัพแห่งชาติเขมร |
| ตำแหน่ง | ทหาร |
| คู่สมรส | สีสุวัตถิ์ สมานวรพงษ์ |
นักองค์มจะ (หม่อมเจ้า) นโรดม จันทรังสี (Norodom Chantaraingsey) เป็นเชื้อพระวงศ์และนักการเมืองชาตินิยมในกัมพูชา โดยเริ่มจากเป็นหัวหน้ากองกำลังต่อสู้กับฝรั่งเศส และเป็นผู้นำกองทัพแห่งชาติเขมรในสงครามกลางเมืองกัมพูชา นอกจากนั้น ยังทำธุรกิจและเป็นนักเขียนด้วย เชื่อว่าพระองค์ถูกสังหารระหว่างสู้รบกับเขมรแดงใน พ.ศ. 2518 หรือ พ.ศ. 2519
นักองค์มจะนโรดม จันทรังสีเป็นพระนัดดาของสมเด็จพระนโรดมพรหมบริรักษ์ และเป็นพระญาติกับพระบาทสมเด็จพระนโรดม สุรามฤต ประสูติเมื่อ พ.ศ. 2469 ในพนมเปญ[1] พระองค์เริ่มเป็นทหารในสงครามโลกครั้งที่สองระหว่างที่ญี่ปุ่นเข้ายึดครองกัมพูชา โดยเข้าร่วมกับกองกำลังที่สนับสนุนญี่ปุ่นและต่อต้านฝรั่งเศสของเซิง งอกทัญ หลังสงครามสิ้นสุดและฝรั่งเศสกลับมาปกครองกัมพูชาอีก พระองค์ลี้ภัยเข้ามาในประเทศไทย และเป็นหนึ่งในผู้นำเขมรอิสระที่ไม่นิยมคอมมิวนิสต์ ควบคุมกองกำลังที่จังหวัดกำปงสปือและจังหวัดกำปงธม ใน พ.ศ. 2492 พระองค์เข้าร่วมกับคณะกรรมการปลดปล่อยแห่งชาติเขมร โดยเป็นหนึ่งในหัวหน้าฝ่ายทหารระดับสูง แต่ใน พ.ศ. 2494 พระองค์ได้แยกกองกำลังของพระองค์ออกมาที่จังหวัดเสียมราฐพร้อมกับเซิง งอกทัญ
กลุ่มชาวกัมพูชาที่นิยมคอมมิวนิสต์เคยเห็นว่าพระองค์เป็นหนึ่งในตัวเลือกที่จะเป็นกษัตริย์แทนสมเด็จพระนโรดม สีหนุ แต่พระองค์กลับระแวงอิทธิพลของเวียดนามในกลุ่มผู้นิยมคอมมิวนิสต์ นอกจากนั้น พระองค์ยังนิยมระบอบสาธารณรัฐมากกว่า อย่างไรก็ตาม เมื่อกัมพูชาได้รับเอกราช พระองค์เข้าร่วมกับระบอบสังคมของสมเด็จพระนโรดม สีหนุ แต่เมื่อถูกตั้งข้อสงสัยว่าร่วมมือกับผู้นำเขมรอิสระคนอื่นเพื่อวางแผนรัฐประหารโค่นล้มอำนาจสมเด้จพระนโรดม สีหนุ พระองค์จึงถูกถอดยศทางทหารและทางราชสกุล[2] และถูกจำคุก 3 ปี ระหว่างนี้ พระองค์หันมาเขียนนิยายโรแมนติก,[3] เมื่อพ้นโทษได้ออกไปทำธุรกิจส่วนตัว[4]
เมื่อเกิดรัฐประหาร พ.ศ. 2513 ลน นลแต่งตั้งให้นักองค์มจะ นโรดม จันทรังสี เป็นผู้บังคับการกองพันที่ 3 หรือที่เรียกว่ากองพันเสือ ซึ่งรับผิดชอบบริเวณจังหวัดกำปงสปือ กองพันของพระองค์เป็นหน่วยรบที่มีประสิทธิภาพมากที่สุดในกองทัพแห่งชาติเขมรซึ่งเข้าร่วมรบในสงครามกลางเมือง
หลังพนมเปญแตกเมื่อ 17 เมษายน พ.ศ. 2518 เชื่อว่าพระองค์ยังคงสู้รบอยู่ในบริเวณคีรีรมย์ บางคนกล่าวว่าพระองค์ถูกสังหารในเดือนพฤษภาคมเมื่อพยายามข้ามแดนมายังประเทศไทย[2] แต่บางแหล่งก็กล่าวว่าพระองค์ยังคุมทหาร 2,000 คนรบกับเขมรแดงที่เทือกเขาบรรทัดเมื่อเดือนมิถุนายน พ.ศ. 2518 ซึ่งผู้อพยพชาวกัมพูชาในประเทศไทยกล่าวว่ากองกำลังนี้ยังอยู่จนถึง พ.ศ. 2519 – 2520[5] วันที่เสียชีวิตของพระองค์ไม่แน่นอน บ้างกล่าวว่าถูกสังหารเมื่อปลายปี พ.ศ. 2518 ที่พระตะบอง หลังจากไปช่วยพระชายาที่ถูกเขมรแดงจับตัวไปไม่สำเร็จ,[3] บ้างก็ว่าถูกสังหารที่เทือกเขาด็อมเร็ยเมื่อ พ.ศ. 2519[6]
พระองค์ทรงเสกสมรสกับพระสีสุวัตถิ์ สมานวรพงษ์ พระธิดาของพระบาทสมเด็จพระสีสุวัตถิ์ มุนีวงศ์ และเป็นพระบิดาที่แท้จริงของพระนราธิปที่หายสาบสูญใน พ.ศ. 2518