บาตูลันจัง

บาตูลันจัง Batu Lanchang
ชานเมืองในจอร์จทาวน์
การถอดเสียงอักษรอื่น ๆ
• ยาวี	باتو لنچڠ
• จีน	峇都兰樟 (ตัวย่อ) 峇都蘭樟 (ตัวเต็ม)
• ฮกเกี้ยน	Bâ-too-lân-tsiang (Tâi-lô)
บาตูลันจัง
พิกัด: 5°23′0″N 100°18′0″E / 5.38333°N 100.30000°E / 5.38333; 100.30000
ประเทศ	มาเลเซีย
รัฐ	ปีนัง
อำเภอ	เกาะปีนังตะวันออกเฉียงเหนือ
เมือง	จอร์จทาวน์
การปกครอง
• การปกครองท้องถิ่น	สภานครเกาะปีนัง
• นายกเทศมนตรีเกาะปีนัง	ยู ตุง เซียง
• สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรบาตูลันจัง	อง อา ตอง (DAP)
• สมาชิกรัฐสภาเจอลูตง	RSN Rayer (DAP)
เขตเวลา	UTC+8 (เวลามาตรฐานมาเลเซีย)
• ฤดูร้อน (เวลาออมแสง)	ไม่สังเกต
รหัสไปรษณีย์	11600
เว็บไซต์	mbpp.gov.my

บาตูลันจัง (มลายู: Batu Lanchang) หรือปรากฏในเอกสารไทยว่า ประตูลันจัง^[1] หรือ ปาลูจันตัง^[2] เป็นย่านหนึ่งทางตะวันตกเฉียงใต้ของจอร์จทาวน์ รัฐปีนัง ประเทศมาเลเซีย ถูกขนาบด้วยย่านไอร์อีตัมทางตะวันตกและย่านเจอลูตงทางตะวันออก โดยชื่อ "บาตูลันจัง" เป็นคำมลายู แปลว่า "ถมอเรียง"^[3]

เดิมบาตูลันจังเป็นพื้นที่เกษตรกรรม ก่อนพัฒนาเป็นแหล่งอาศัยและเป็นส่วนหนึ่งของชานเมืองจอร์จทาวน์ที่มีอาคารสูงอยู่ประปราย โดยเฉพาะย่านกรีนเลน ทั้งนี้บาตูลันจังเป็นทางผ่านที่เชื่อมระหว่างจอร์จทาวน์กับย่านเกอลูโกร์

ประวัติ

ในอดีตบาตูลันจังเป็นพื้นที่เกษตรกรรมรกครึ้ม^[4] มีชุมชนสยามเข้าไปตั้งถิ่นฐานมาช้านาน จนถึงขั้นก่อสร้างวัดชื่อวัดบาตูลันจัง ซึ่งขอพระราชทานวิสุงคามสีมาตั้งแต่ พ.ศ. 2337^[5] ที่ต่อมาสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระสวัสดิวัดนวิศิษฎ์ได้ประทานนามใหม่ว่าวัดปิ่นบังอร โดยทรงตั้งตามความฝันของนางสาวสนาน อมาตยกุล ที่ฝันถึงมารดาหลังทำบุญแก่วัดดังกล่าว^[6] นอกจากนี้ยังมีวัดที่ตั้งอยู่ใกล้ ๆ กันแต่สร้างภายหลังคือวัดจันทาราม^[1] และวัดในหรือปิ่นบังอรใน^[7]

หลังการปฏิวัติสยาม พ.ศ. 2475 มีเจ้านายและข้าราชการจากสยามจำนวนมากลี้ภัยไปเกาะปีนัง ในจำนวนนี้มีผู้พำนักในย่านบาตูลันจังได้แก่ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระสวัสดิวัดนวิศิษฎ์ กับพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอาภาพรรณี รวมทั้งพระยามโนปกรณนิติธาดา (ก้อน หุตะสิงห์) นายกรัฐมนตรีคนแรกของสยาม ครั้นสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระสวัสดิวัดนวิศิษฎ์สิ้นพระชนม์เมื่อ พ.ศ. 2478 จึงมีการพระราชพิธีพระราชทานเพลิงพระศพอย่างอัตคัต ณ ลานข้างพระอุโบสถวัดปิ่นบังอร โดยมีสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ทรงออกแบบพระเมรุอย่างเรียบง่ายแต่สง่างาม และสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพเป็นผู้พระราชทานเพลิงพระศพ^[3] หลายปีต่อมาพระยามโนปกรณนิติธาดาถึงแก่อสัญกรรมเมื่อ พ.ศ. 2491 จึงมีการบรรจุศพอย่างชั่วคราวที่ป่าช้าวัดปิ่นบังอร หกเดือนต่อมาจอมพล แปลก พิบูลสงคราม นายกรัฐมนตรีในขณะนั้นได้ส่งเรือหลวงไปรับร่างพระยามโนปกรณนิติธาดาเพื่อฌาปนกิจในไทย^[8]

ปัจจุบันยังหลงเหลือร่องรอยการอยู่อาศัยของคนสยามในอดีต เช่น หลุมศพของพระยามโนปกรณนิติธาดาที่วัดปิ่นบังอร^[9] รวมทั้งชื่อถนนมโน และซอยมโน ที่ตั้งขึ้นเพื่อเป็นเกียรติแก่นายกรัฐมนตรีของสยามที่เคยพำนักในย่านดังกล่าว^[4]

จากการพัฒนาของเมือง ทำให้ย่านกรีนเลนแถบไอแลนด์พาร์ดและไอแลนด์เกลดส์กลายเป็นชานเมือง แล้วแพร่ขยายในรูปแบบคอนโดมิเนียมทั่วบาตูลันจัง

อ้างอิง

1. ดำรงราชานุภาพ, สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยา. "สาส์นสมเด็จ (29 พฤษภาคม พ.ศ. 2478)". วชิรญาณ. สืบค้นเมื่อ 23 พฤศจิกายน 2562. {{cite web}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= (help)
2. นนทพร อยู่มั่งมี. ธรรมเนียมพระบรมศพและพระศพเจ้านาย. พิมพ์ครั้งที่ 6. กรุงเทพฯ : มติชน, 2560, หน้า 67
3. ศรัณย์ ทองปาน (18 มีนาคม 2556). "ติดเกาะ! ตามสมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ไป "ลี้ภัยการเมือง" ที่ปีนัง". สารคดี. สืบค้นเมื่อ 23 พฤศจิกายน 2562. {{cite web}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= (help)
4. กิเลน ประลองเชิง (25 กรกฎาคม 2556). "ตามรอยพระยามโนฯ". ไทยรัฐออนไลน์. สืบค้นเมื่อ 24 พฤศจิกายน 2562. {{cite web}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= (help)
5. บรรลือ ขอรวมเดช (2555). อุโบสถวัดไทยในเมืองมลายู (กลันตัน เกดะห์ ปะลิส และปีนัง) สมัยรัตนโกสินทร์ (PDF). บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศิลปากร. p. 270.
6. ดำรงราชานุภาพ, สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยา. "สาส์นสมเด็จ (9 กรกฎาคม พ.ศ. 2483)". วชิรญาณ. สืบค้นเมื่อ 24 พฤศจิกายน 2562. {{cite web}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= (help)
7. บรรลือ ขอรวมเดช (2555). อุโบสถวัดไทยในเมืองมลายู (กลันตัน เกดะห์ ปะลิส และปีนัง) สมัยรัตนโกสินทร์ (PDF). บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศิลปากร. p. 255.
8. บัณรส บัวคลี่ (17 ตุลาคม 2554). "ที่บรรจุศพพระยามโนปกรณ์ฯ เมืองปีนัง". ผู้จัดการออนไลน์. สืบค้นเมื่อ 24 พฤศจิกายน 2562. {{cite web}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= (help)
9. "Voice on tour 34: มนต์ปีนังเมืองมรดกโลก (2)". วอยซ์ทีวี. 30 พฤศจิกายน 2560. สืบค้นเมื่อ 24 พฤศจิกายน 2562. {{cite web}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= (help)