ประตูพระจันทร์

ประตูพระจันทร์ (อังกฤษ: moon gate; จีน: 月门; พินอิน: yuèmén) คือทางเปิดโล่งลักษณะวงกลมซึ่งเชื่อมต่อจากผนังหรือกำแพงที่ล้อมรอบสวน เป็นส่วนหนึ่งของสถาปัตยกรรมในสวนจีน ประตูพระจันทร์มีความหมายทางจิตวิญญาณหลากหลายแบบแตกต่างกันไปในแต่ละส่วน จุดประสงค์ของประตูนี้ใช้เพื่อเชื้อเชิญชนชั้นสูงหรือผู้มีฐานดีให้เข้าเยี่ยมชมสวน ดังนั้นในอดีตประตูพระจันทร์จึงมักสร้างขึ้นในสวนของผู้สูงศักดิ์เท่านั้น

ในประเทศจีน รูปทรงกลมเหมือนพระจันทร์ของประตูเป็นสัญลักษณ์ของความสมบูรณ์แบบ จากคำกล่าวที่ว่า "ดอกไม้สวยงามเมื่อพระจันทร์เต็มดวง (Flowers are beautiful when the moon is full.)"^[3] หรือสิ่งที่เป็นความสุขในชีวิต จากอีกคำกล่าวที่ว่า “มนุษย์มีทั้งสุขและทุกข์ พบเจอและพลัดพราก พระจันทร์ส่องสว่างและริบหรี่ ลอยขึ้นหรือลง (People have sorrow and happiness; they part and meet again. The moon dims or shines; it waxes or wanes.)” นอกจากนั้น ลักษณะที่คล้ายคลึงกับรูปพระจันทร์ไม่เพียงแต่บ่งถึงการอวยพระให้มีความสุขและสนุกสนาน ยังเป็นสัญลักษณ์ของวัฒนธรรมจีนอีกด้วย ^[4]

ประตูพระจันทร์แบบจีนเป็นต้นแบบให้กับสถาปัตยกรรมของเบอร์มิวดาในช่วงปลายศตวรรษที่ 19 หากแต่ประตูพระจันทร์แบบเบอร์มิวดามีลักษณะแตกต่างเล็กน้อยจากต้นแบบของประเทศจีน โดยมักมีลักษณะเป็นประตูที่ตั้งอย่างอิสระหรือเพียงเชื่อมต่อกับกำแพงที่มีความสูงไม่มาก นอกจากนั้นที่เบอร์มิวดายังมีคำกล่าวว่าหากคู่สมรสใหม่เดินผ่านประตูพระจันทร์แล้วจะนำโชคดีและมีความสุขตลอดไป^[5]

ระเบียงภาพ

ประตูพระจันทร์ในสวนโอ่ว ณ สวนโบราณ เมืองซูโจว
ประตูพระจันทร์ในพิพิธภัณฑ์แห่งชาติสวนพฤกษชาติบอนไซและเผินจิ่ง (National Bonsai and Penjing Museum, National Arboretum) กรุงวอชิงตันดีซี
ประตูพระจันทร์ในสวนศาลาเกลียวคลี่น (Great Wave Pavilion)
สวนแบบราชวงศ์หมิงในพิพิธภัณฑ์ศิลปะเมโทรโพลิทัน (Metropolitan Museum of Art) นิวยอร์ก
ประตูพระจันทร์ในเบอร์มิวดา
Lai Chi Kok Park Chinese Arch
Tong Study Hall MoonGate
สวนจงเหอ (Zhonghe park)