ปลาจิ้งจก (อังกฤษ: Gecko fish, Lizard fish) เป็นสกุลของปลาน้ำจืดขนาดเล็กสกุลหนึ่ง ในวงศ์ย่อย Balitorinae ในวงศ์ใหญ่ Balitoridae ใช้ชื่อสกุลว่า Homaloptera (/โฮ-มา-ล็อพ-เทอ-รา/) มาจากภาษากรีกคำว่า "Homalos" หมายถึง "แบน" กับคำว่า "pteron" หมายถึง "ปีก, ครีบ"[1]
มีลักษณะสำคัญ คือ มีเกล็ดเล็กสามารถมองด้วยตาเปล่าเห็น อาศัยอยู่ตามลำธารบนภูเขาที่มีกระแสน้ำเชี่ยว ลำตัวเรียวยาว ใต้หัวและลำตัวตอนหน้าแบนราบ จะงอยปากกลมมน นัยน์ตาอยู่สูง จมูกมีข้างละ 2 คู่ จมูกแต่ละคู่มีแผ่นเนื้อเยื่อคั่น ปากโค้งเป็นรูปวงเดือน มุมปากแคบ ริมฝีปากหนา ขากรรไกรหนาและมีขอบแข็ง หน้าจะงอยปากมีหนวด 2 คู่ และที่มุมปาก 1 คู่ รวมเป็น 3 คู่ ครีบหลังสั้นอยู่ตรงข้ามกับครีบท้อง ครีบอกและครีบท้องอยู่ในแนวเดียวกัน ครีบอกมีก้านครีบเดี่ยว 2-5 ก้าน และก้านครีบแขนง 8-12 ก้าน ครีบท้องมีก้านครีบ 8-12 ก้าน ครีบหางเว้าลึก มีเส้นข้างลำตัวปรากฏให้เห็น ช่องเหงือกแคบและอยู่หน้าครีบอก[2]
สามารถแบ่งออกเป็นชนิดต่าง ๆ ได้ดังนี้
- Homaloptera batek H. H. Tan, 2009
- Homaloptera bilineata Blyth, 1860
- Homaloptera confuzona Kottelat, 2000
- Homaloptera gymnogaster Bleeker, 1853
- Homaloptera heterolepis M. C. W. Weber & de Beaufort, 1916
- Homaloptera hoffmanni (Herre, 1938)
- Homaloptera indochinensis Silas, 1953
- Homaloptera leonardi Hora, 1941
- Homaloptera manipurensis Arunkumar, 1998
- Homaloptera maxinae Fowler, 1937
- Homaloptera menoni Shaji & Easa, 1995
- Homaloptera modesta (Vinciguerra, 1890)
- Homaloptera montana Herre, 1945
- Homaloptera nebulosa Alfred, 1969
- Homaloptera nigra Alfred, 1969
- Homaloptera ocellata van der Hoeven, 1833
- Homaloptera ogilviei Alfred, 1967
- Homaloptera ophiolepis Bleeker, 1853
- Homaloptera orthogoniata Vaillant, 1902
- Homaloptera parclitella H. H. Tan & P. K. L. Ng, 2005
- Homaloptera pillaii Indra & Rema Devi, 1981
- Homaloptera ripleyi (Fowler, 1940)
- Homaloptera rupicola (Prashad & Mukerji, 1929)
- Homaloptera santhamparaiensis Arunachalam, J. A. Johnson & Rema Devi, 2002
- Homaloptera sexmaculata Fowler, 1934
- Homaloptera silasi Kurup & Radhakrishnan, 2011[3]
- Homaloptera smithi Hora, 1932
- Homaloptera stephensoni Hora, 1932
- Homaloptera tatereganii Popta, 1905
- Homaloptera tweediei Herre, 1940
- Homaloptera vanderbilti Fowler, 1940
- Homaloptera vulgaris Kottelat & X. L. Chu, 1988
- Homaloptera wassinkii Bleeker, 1853
- Homaloptera weberi Hora, 1932
- Homaloptera yunnanensis (Y. Y. Chen, 1978)
- Homaloptera yuwonoi Kottelat, 1998
- Homaloptera zollingeri Bleeker, 1853 [4]
ข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับ Homaloptera ที่วิกิสปีชีส์