ปัญจมการ

คณจักร, นูรปุระ หิมาจัลประเทศ ป. 1790

ปัญจมการ (อักษรโรมัน: Panchamakara) หรือ ปัญจตัตตวะ (อักษรโรมัน: Panchatattva) เป็นคำในทางตันตระสำหรับองค์ประกอบห้าประการที่ใช้ในการปฏิบัติทางตันตระ ประกอบด้วย มัทยะ (madya, สุรา), มางสะ (māṃsa, เนื้อสัตว์), มัตสยะ (matsya, ปลา), มุทรา (mudrā, ธัญพืช) และ เมถุน (maithuna, เพศสสัมพันธ์) องค์ประกอบเหล่านี้มีปฏิบัติตามตัวอักษรเฉพาะในกลุ่มตันตระฝ่ายซ้าย (วามาจาระ) ในขณะที่ตันตระฝ่ายขวา (ทักษิณาจาระ) ต่อต้านแนวคิดเช่นนั้น[1] ตันตระฝ่ายขวาตีความปัญจมการในเชิงสัญลักษณ์และเชิงอุปมา[2]

อ้างอิง

[แก้]

บรรณานุกรม

[แก้]
  • Anandamurti, Shrii Shrii (1985). Namah Shiváya Shántáya. Ananda Press.
  • Anandamurti, Shrii Shrii (1993). Discourses on Tantra. Ananda Marga.
  • Avalon, Arthur (1913). "Introduction". Mahanirvana Tantra.
  • Grof, Stanislav (1985). Beyond the Brain: Birth, Death, and Transcendence in Psychotherapy. Ithaca: State University of New York Press. ISBN 978-0873959537.
  • Rawson, Philip (1978). The Art of Tantra. Thames & Hudson. ISBN 978-0500201664.