พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าพักตร์พิมลพรรณ

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าภักตร์พิมลพรรณ
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ ชั้น 4 พระองค์เจ้าชั้นเอก
ประสูติ	25 ตุลาคม พ.ศ. 2397
สิ้นพระชนม์	18 ตุลาคม พ.ศ. 2449 (51 ปี)
ราชวงศ์	จักรี
พระบิดา	พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
พระมารดา	เจ้าจอมมารดาแพ ในรัชกาลที่ 4

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าพักตร์พิมลพรรณ (25 ตุลาคม พ.ศ. 2397 – 18 ตุลาคม พ.ศ. 2449) เป็นพระราชธิดาในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาแพ

พระประวัติ

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าพักตร์พิมลพรรณ เป็นพระราชธิดาในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาแพ เมื่อวันพุธ เดือน 12 ขึ้น 5 ค่ำ ปีขาล ฉศก จุลศักราช 1216 ตรงกับวันที่ 25 ตุลาคม พ.ศ. 2397 มีพระโสทรเชษฐภคินีหนึ่งพระองค์ คือ หม่อมยิ่ง มีพระโสทรอนุชาสองพระองค์ คือ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงพรหมวรานุรักษ์ และสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส มีพระโสทรขนิษฐาหนึ่งพระองค์ คือ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าบรรจบเบญจมา

พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้มีพระราชพิธีโสกันต์ขึ้น ดังปรากฏในพระราชพงศาวดารกรุงรัตนโกสินทร์ ความว่า "ครั้นมาถึง ณ เดือน ๒ เสด็จพระราชดำเนินออกไปเมืองเพ็ชรบุรี ให้ตั้งพิธีโสกันต์พระเจ้าลูกเธอ พระองค์เจ้าพักตร์พิมลพรรณ พระองค์เจ้าหมันหยาพาธร วันศุกร เดือน ๒ แรม ๒ ค่ำ เวลาบ่าย พระสงฆ์สวดพระพุทธมนต์บนพระนครคิรีที่พระที่นั่งราชธรรมสภา ๓๐ รูป ตั้งกระบวนแห่แต่หน้าพระตำหนักมาตามถนนราชวิถี ขึ้นไปทรงฟังสวดพระพุทธมนต์ทั้ง ๓ วัน ครั้นรุ่งขึ้นณวันจันทร์ เดือน ๒ แรม ๕ ค่ำ เวลาเช้าโสกันต์ ครั้นเวลาบ่ายแห่มาสมโภชอีก ๑ วัน กระบวนแห่และเครื่องเล่นรายทางนั้นมีพร้อมทุกสิ่ง เหมือนอย่างโสกันต์พระเจ้าลูกเธอ พระองค์เจ้ายิ่งเยาวลักษณ์แล้วเสด็จกลับเข้ามากรุงเทพมหานคร"^[1]

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าพักตร์พิมลพรรณสิ้นพระชนม์ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ที่พระตำหนักในพระบรมมหาราชวัง เมื่อวันพฤหัสบดี เดือน 12 ขึ้น 2 ค่ำ ปีมะเมีย อัฐศก จุลศักราช 1268 ตรงกับวันที่ 18 ตุลาคม พ.ศ. 2449 สิริพระชันษา 51 ปี และเนื่องจากในช่วงเวลานั้น พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จประทับแรม ณ พระราชวังบางปะอิน จึงโปรดเกล้าฯ ให้สมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอ เจ้าฟ้าภาณุรังษีสว่างวงศ์ กรมพระภาณุพันธุวงศ์วรเดช เสด็จแทนพระองค์ในการพระราชทานน้ำหลวงอาบพระศพ ในช่วงค่ำวันเดียวกัน^[2]

พระเกียรติยศ

ธรรมเนียมพระยศของ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าพักตร์พิมลพรรณ
ธงประจำพระอิสริยยศ
การทูล	ใต้ฝ่าพระบาท
การแทนตน	ข้าพระพุทธเจ้า
การขานรับ	พ่ะย่ะค่ะ/เพคะ

พระอิสริยยศ

• 25 ตุลาคม พ.ศ. 2397 - 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2411 : พระเจ้าลูกเธอ พระองค์เจ้าพักตร์พิมลพรรณ
• 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2411 - 18 ตุลาคม พ.ศ. 2449 : พระเจ้าน้องนางเธอ พระองค์เจ้าพักตร์พิมลพรรณ
• 23 ตุลาคม พ.ศ. 2453 : พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าพักตร์พิมลพรรณ

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

• พ.ศ. ไม่ปรากฎ – เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 2 ทุติยจุลจอมเกล้าวิเศษ (ท.จ.ว.) (ฝ่ายใน)
• พ.ศ. 2447 – เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 4 ชั้นที่ 2 (ม.ป.ร.2)^[3]

ราชตระกูล

พระราชตระกูลในสามรุ่นของ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าพักตร์พิมลพรรณ

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าพักตร์พิมลพรรณ	พระชนก: พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว	พระอัยกาฝ่ายพระชนก: พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย	พระปัยกาฝ่ายพระชนก: พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช
			พระปัยยิกาฝ่ายพระชนก: สมเด็จพระอมรินทราบรมราชินี
		พระอัยยิกาฝ่ายพระชนก: สมเด็จพระศรีสุริเยนทราบรมราชินี	พระปัยกาฝ่ายพระชนก: สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากรมพระศรีสุดารักษ์
			พระปัยยิกาฝ่ายพระชนก: เงิน แซ่ตัน
	พระชนนี: เจ้าจอมมารดาแพ ในรัชกาลที่ 4	พระอัยกาฝ่ายพระชนนี: พระสำราญหฤทัย (อ้าว ธรรมสโรช)	พระปัยกาฝ่ายพระชนนี: เจ้าพระยาธรรมาธิกรณาธิบดี (ทองดี)
			พระปัยยิกาฝ่ายพระชนนี: ไม่มีข้อมูล
		พระอัยยิกาฝ่ายพระชนนี: ท้าวทรงกันดาร (สี)	พระปัยกาฝ่ายพระชนนี: ไม่มีข้อมูล
			พระปัยยิกาฝ่ายพระชนนี: ไม่มีข้อมูล

อ้างอิง

1. โสกันต์พระเจ้าลูกเธอ พระองค์เจ้าพักตร์พิมลพรรณ และพระองค์เจ้ามัณยาภาธร.
2. ข่าวสิ้นพระชนม์
3. ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์ ฝ่ายใน เก็บถาวร 2015-10-02 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม 21, ตอน 32, 6 พฤศจิกายน พ.ศ. 2447, หน้า 570