พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเจริญกมลสุขสวัสดิ์

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเจริญกมลสุขสวัสดิ์
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ ชั้น 4
ประสูติ	23 มีนาคม พ.ศ. 2412
สิ้นพระชนม์	7 ตุลาคม พ.ศ. 2417 (5 ปี)
ราชวงศ์	จักรี
พระบิดา	พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
พระมารดา	เจ้าจอมมารดาห่วง ในรัชกาลที่ 4

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเจริญกมลสุขสวัสดิ์ เป็นพระราชธิดาพระองค์ที่ 82 และพระองค์สุดท้ายในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาห่วง

พระประวัติ

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเจริญกมลสุขสวัสดิ์ ประสูติในรัชกาลที่ 5 เมื่อวันอังคาร ที่ 23 มีนาคม พ.ศ. 2411^[1] (ปัจจุบันคือ พ.ศ. 2412) เป็นพระราชธิดาพระองค์สุดท้ายในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาห่วง ธิดาขุนเทพฯ กับเกษ มีพระเชษฐภคินี พระเชษฐาร่วมเจ้าจอมมารดาเดียวกัน 2 พระองค์คือ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าบุษบันบัวผันและพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นมหิศรราชหฤทัย

พระองค์ประสูติหลังสมเด็จพระบรมชนกนาถเสด็จสวรรคตแล้ว 5 เดือน จึงทรงพระราชทานพระนามไว้ล่วงหน้าเป็นกลาง ๆ เมื่อยังไม่ทรงทราบว่าเป็นพระราชโอรสหรือพระราชธิดาว่า เจริญกมลสุขสวัสดิ์^[2]

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเจริญกมลสุขสวัสดิ์สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ 5 เมื่อวันพุธที่ 7 ตุลาคม พ.ศ. 2417 พระราชทานเพลิงพระศพ ณ พระเมรุผ้าขาว วัดสระเกศราชวรมหาวิหาร วันที่ 15 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2419^[1] ในงานงานพระเมรุของพระองค์นั้นพระบรมวงศานุวงศ์ล้วนฉลองพระองค์ดำทั้งหมด ยกเว้นพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมขุนสุพรรณภาควดีที่ทรงฉลองพระองค์ขาว เพราะแม้กรมขุนสุพรรณภาควดีจะทรงมีพระชนมายุเดือนมากกว่าแต่พระองค์เจ้าเจริญกมลสุขสวัสดิ์ทรงอยู่ในฐานะเป็นพระขนิษฐาของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เรื่องนี้ปรากฏในหนังสือ ธรรมเนียมพระบรมศพและพระศพเจ้านาย ว่า^[3]

พระบรมวงษานุวงศ์ทั้งนั้น ทรงผ้าพื้นดำทรงฉลองพระองค์ดำ แต่พระเจ้าลูกเธอ พระองค์เจ้าศรีวิไลย ทรงผ้าสีน้ำเงินแก่ ฉลองพระองค์ขาว ทรงสภักษขาว เพราะพระชนม์พรรษาของท่านนั้นแก่กว่าพระองค์เจ้าที่สิ้นพระชนม์

พระอิสริยยศ

ธรรมเนียมพระยศของ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเจริญกมลสุขสวัสดิ์
การทูล	ใต้ฝ่าพระบาท
การแทนตน	ข้าพระพุทธเจ้า
การขานรับ	พ่ะย่ะค่ะ/เพคะ

• พระเจ้าน้องนางเธอ พระองค์เจ้าเจริญกมลสุขสวัสดิ์ (23 มีนาคม พ.ศ. 2412 - 7 ตุลาคม พ.ศ. 2417)
• พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเจริญกมลสุขสวัสดิ์ (พระนามหลังการสิ้นพระชนม์)

พงศาวลี

พงศาวลีของพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเจริญกมลสุขสวัสดิ์

16. (=22.) สมเด็จพระปฐมบรมมหาชนก               8. พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช                       17. (=23.) พระอัครชายา (หยก)               4. พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย                             18. ทอง ณ บางช้าง               9. สมเด็จพระอมรินทราบรมราชินี                       19. สมเด็จพระรูปศิริโสภาคย์มหานาคนารี               2. พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว                                   20. เศรษฐีจีนฮกเกี้ยนแซ่ตัน               10. เงิน แซ่ตัน                       21. น้องสาวของท่านผู้หญิงน้อย ภรรยาของเจ้าพระยาชำนาญบริรักษ์ (อู่)               5. สมเด็จพระศรีสุริเยนทราบรมราชินี                             22. (=16.) สมเด็จพระปฐมบรมมหาชนก               11. สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากรมพระศรีสุดารักษ์                       23. (=17.) พระอัครชายา (หยก)               1. พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเจริญกมลสุขสวัสดิ์                                         3. เจ้าจอมมารดาห่วง ในรัชกาลที่ 4

อ้างอิง

1. กรมศิลปากร. สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ (2554). ราชสกุลวงศ์ (PDF). กรุงเทพฯ: สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ กรมศิลปากร. p. 79. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2017-02-02. สืบค้นเมื่อ 2013-11-08.
2. เวียงวัง ตอนที่ 298 : ที่ดินพระราชทาน
3. รู้จักวิธีการไว้ทุกข์ "สีเครื่องแต่งกาย" ตามธรรมเนียมพระบรมศพและพระศพเจ้านาย^{[ลิงก์เสีย]}