สถูปในวัดสวยัมภูนาถ ศาสนสถานที่มีชื่อของพุทธศาสนิกชนเนวาร
วัชราจารยะ ขณะประกอบพิธีทางศาสนา
ศาสนาพุทธแบบเนวาร์ (อังกฤษ : Newar Buddhism ) เป็นพุทธศาสนา นิกายวัชรยาน รูปแบบหนึ่งที่ปฏิบัติในหมู่ชาวเนวาร์ ชาติพันธุ์ที่ตั้งถิ่นฐานบริเวณหุบเขากาฐมาณฑุ ในประเทศเนปาล [ 1] [ 2] ซึ่งพัฒนากลมกลืนเป็นส่วนหนึ่งในวิถีของชาวเนวาร มีเอกลักษณ์พิเศษคือไม่มีสังคมสงฆ์ มีการจัดชั้นวรรณะและมีลำดับการสืบสายบิดาตามแบบชาวเนวาร แม้ศาสนาพุทธแบบเนวารจะไม่มีพระสงฆ์แต่จะมีปุโรหิต ที่เรียกว่าคุรุชุเป็นสื่อกลางในการประกอบพิธีกรรม บุคคลที่มาจากตระกูลวัชราจารยะ หรือพัชราจารยะ (Vajracharya, Bajracharya ) จะประกอบพิธีกรรมทางศาสนาแก่ผู้อื่น และตระกูลศากยะ (Shakya ) จะประกอบพิธีกรรมที่ส่วนใหญ่มักทำภายในครอบครัว โดยศาสนาจะได้รับการอุปถัมภ์จากคนวรรณะอุราย (Uray ) และคนในวรรณะดังกล่าวยังอุปถัมภ์ศาสนาพุทธแบบทิเบต นิกายเถรวาท หรือแม้แต่นักบวชญี่ปุ่นด้วย[ 3]
ศาสนาพุทธแบบเนวารเจริญรุ่งเรืองสูงสุดในช่วงศตวรรษที่ 15 อันเป็นช่วงเวลาที่ศาสนาพุทธในกัศมีร์และอินโดนีเซียเสื่อมโทรม แม้ปัจจุบันศาสนาพุทธแบบเนวารจัดเป็นศาสนาดั้งเดิมที่ถือปฏิบัติในหุบเขากาฐมาณฑุ[ 4] มีศาสนิกชนเนวารคิดเป็นร้อยละ 15.31 จากจำนวนชาวเนวารทั้งหมด แต่ศาสนาพุทธ นิกายเถรวาท ได้กลับมามีบทบาทในเนปาลอีกครั้งตั้งแต่ปี พ.ศ. 2463 และกลายเป็นศาสนาหลักของชาวเนวารวรรณะที่นับถือศาสนาพุทธ (Buddhamargi) แทน[ 5] [ 6] ศาสนาพุทธแบบเนวารจึงลดบทบาทลง[ 7]
มีศาสนสถานของพุทธแบบเนวารทั่วไปในหุบเขากาฐมาณฑุ และมีวัดพุทธแบบเนวารแห่งหนึ่งในพอร์ตแลนด์ รัฐออริกอน สหรัฐ [ 8]
↑ Locke, John K. (2008). "Unique Features of Newar Buddhism" . Nagarjuna Institute of Exact Methods. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม เมื่อ 2012-03-24. สืบค้นเมื่อ 2 June 2011 .
↑ Novak, Charles M. (1992). "A Portrait of Buddhism in Licchavi Nepal" . Buddhist Himalaya: A Journal of Nagarjuna Institute of Exact Methods . Nagarjuna Institute of Exact Methods. 4 (1, 2). สืบค้นเมื่อ 20 March 2014 .
↑ Yoshizaki, Kazumi (2006). "The Kathmandu Valley as a Water Pot: Abstracts of Research Papers on Newar Buddhism in Nepal" . Kumamoto: Kurokami Library. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม เมื่อ 2013-10-04. สืบค้นเมื่อ 2 June 2011 .
↑ Novak, Charles M. (1992). "A Portrait of Buddhism in Licchavi Nepal" . Buddhist Himalaya: A Journal of Nagarjuna Institute of Exact Methods . Nagarjuna Institute of Exact Methods. 4 (1, 2). สืบค้นเมื่อ 20 March 2014 .
↑ Vergati, Anne (2009). "Image and Rituals in Newar Buddhism" . Société Européenne pour l'Etude des Civilisations de l'Himalaya et de l'Asie Centrale. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม เมื่อ 2012-01-07. สืบค้นเมื่อ 30 May 2011 .
↑ Diwasa, Tulasi; Bandhu, Chura Mani; Nepal, Bhim (2007). "The Intangible Cultural Heritage of Nepal: Future Directions" (PDF) . UNESCO Kathmandu Series of Monographs and Working Papers: No 14 . UNESCO Kathmandu Office. สืบค้นเมื่อ 4 May 2011 . Page 7.
↑ LeVine, Sarah; Gellner, David N. (2005). Rebuilding Buddhism: The Theravada Movement in Twentieth-Century Nepal . Harvard University Press. p. 37. ISBN 978-0-674-01908-9 .
↑ "Founding Ceremonies for Nritya Mandal Vihara" . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม เมื่อ 2011-07-01. สืบค้นเมื่อ 2017-07-08 .