สมาน กุนัน

นาวาตรี สมาน กุนัน ป.ช.
ข้อมูลส่วนบุคคล
เกิด	23 ธันวาคม พ.ศ. 2523 อำเภอจตุรพักตรพิมาน จังหวัดร้อยเอ็ด
เสียชีวิต	6 กรกฎาคม พ.ศ. 2561 (37 ปี) วนอุทยานถ้ำหลวง-ขุนน้ำนางนอน อำเภอแม่สาย จังหวัดเชียงราย
ศาสนา	พุทธ
คู่สมรส	วลีพร กุนัน
ศิษย์เก่า	โรงเรียนชุมพลทหารเรือ รุ่น 40 (นรจ.40) นักเรียนทำลายใต้น้ำจู่โจม รุ่น 30 (นทต.30)
ยศที่ได้รับการแต่งตั้ง
ยศ	นาวาตรี
หน่วย	ซีล

นาวาตรี สมาน กุนัน (23 ธันวาคม พ.ศ. 2523 – 6 กรกฎาคม พ.ศ. 2561)^[1] ชื่อเล่น แซม, อั๋น หรือเป็นที่รู้จักในชื่อ จ่าแซม เป็นอดีตทหารประจำหน่วยบัญชาการสงครามพิเศษทางเรือ กองเรือยุทธการ ภายหลังลาออกจากราชการมาปฏิบัติงานเป็นเจ้าหน้าที่ตระเวนระงับเหตุฝ่ายรักษาความปลอดภัย (รปภ.) ท่าอากาศยานสุวรรณภูมิ บริษัท ท่าอากาศยานไทย จำกัด (มหาชน) กระทั่งเสียชีวิตจากเหตุการณ์ปฏิบัติการค้นหาและกู้ภัยถ้ำหลวง ซึ่งส่งผลให้เขาได้รับสมญานามว่า "วีรบุรุษถ้ำหลวง"^[2]

ประวัติ

สมาน กุนัน เกิดเมื่อวันที่ 23 ธันวาคม พ.ศ. 2523 ที่อำเภอจตุรพักตรพิมาน จังหวัดร้อยเอ็ด เป็นบุตรของนายวิชัย กับนางสำราญ กุนัน สำเร็จการศึกษาจากโรงเรียนชุมพลทหารเรือ และสำเร็จหลักสูตรนักเรียนทำลายใต้น้ำจู่โจม รุ่น 30 เข้ารับราชการที่หน่วยบัญชาการสงครามพิเศษทางเรือ กองเรือยุทธการจนถึงยศ “จ่าเอก” ก่อนจะลาออกจากราชการมาปฏิบัติงานเป็นเจ้าหน้าที่ตระเวนระงับเหตุฝ่ายรักษาความปลอดภัย (รปภ.) ท่าอากาศสุวรรณภูมิ บริษัท ท่าอากาศยานไทย จำกัด (มหาชน) เมื่อปี พ.ศ. 2549^[3]

ด้านชีวิตส่วนตัว สมรสกับ นางวลีพร กุนัน แต่ไม่มีบุตรและธิดาด้วยกัน^[4] นอกจากนี้ เขายังเปิดฟาร์มไก่งวง ที่อำเภอจตุรพักตรพิมาน จังหวัดร้อยเอ็ด เพื่อจำหน่ายลูกไก่งวง และพันธุ์ไก่งวง^[5]

ผลงานด้านกีฬา

สมาน กุนัน ยังเป็นทั้งนักไตรกีฬา,^[6][7][8] นักวิ่งเทรลที่รู้จักกันดี^[9] และนักจักรยานสังกัดทีม Nich-100Plus ทีมจักรยานสมัครเล่นที่มีชื่อเสียงของประเทศไทย ผู้เข้าแข่งขันในหลายรายการ^[10][11] โดยได้รับเหรียญรางวัลต่าง ๆ เป็นจำนวนมาก^[12] เขาเคยคว้าแชมป์โอเวอร์วอล หรือ การแข่งขันกีฬาผจญภัย รายการ "ดิไอบิสเกาะสมุย โทรฟี่ 2010 "ครั้งที่ 2 ซึ่งเป็นการแข่งขันวิ่ง ว่ายน้ำ พายเรือคายัค ระยะทาง 43.45 กิโลเมตร และปั่นจักรยาน จากผู้เข้าร่วมแข่งขัน 103 ทีม^[13]

นอกจากนี้ สมาน กุนัน ยังเป็นผู้ฝึกสอนการปั่นจักรยาน กิจกรรมค่ายเสือปั่น 01 ของการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย^[14] รวมถึงเคยสอนเทคนิคการใช้อุปกรณ์เทรลรันนิงผ่านรายการเสน่ห์กีฬา ที่ดำเนินรายการโดยเซลีน่า วีสมันน์^[15]

การเสียชีวิต

ในปฏิบัติการค้นหาและกู้ภัยถ้ำหลวง สมาน กุนัน รับภารกิจเมื่อวันที่ 5 กรกฎาคม พ.ศ. 2561 ให้ลำเลียงขวดอากาศจากโถงสามไปวางตามจุดต่าง ๆ ณ บริเวณสามแยกในถ้ำ โดยเริ่มดำน้ำในถ้ำตั้งแต่เวลา 20:37 น. ของวันที่ 5 กรกฎาคม หลังเสร็จภารกิจได้ดำน้ำกลับแต่หมดสติในน้ำ ระหว่างนั้นคู่ดำน้ำที่ไปด้วยกันได้ปฐมพยาบาล (CPR) แต่เขาไม่ได้สติ จึงนำกลับมายังโถงสาม เพื่อปฐมพยาบาลอีกครั้ง ทว่าไม่ได้ผล สมาน กุนัน เสียชีวิต ณ เวลาประมาณ 01:00 น. ของวันที่ 6 กรกฎาคม พ.ศ. 2561^[16] ซึ่งมีผู้คนยกย่องสมาน กุนัน เป็นจำนวนมาก และให้สมญานามเขาว่า "จ่าแซม วีรบุรุษถ้ำหลวง"^[17]

วันที่ 6 กรกฎาคม พ.ศ. 2561 ดร.นิตินัย ศิริสมรรถการ กรรมการผู้อำนวยการใหญ่ บริษัท การท่าอากาศยานไทย จำกัด (มหาชน) ได้เดินทางไปที่โรงพยาบาลค่ายเม็งรายมหาราช จังหวัดเชียงรายเพื่อรับศพ ต่อมา มีพิธีเคลื่อนย้ายศพจากท่าอากาศยานแม่ฟ้าหลวง เชียงราย ไปยังท่าอากาศยานนานาชาติอู่ตะเภา (ระยอง–พัทยา) เพื่อรับพระราชทานน้ำหลวงอาบศพ

ส่วนวันที่ 7 กรกฎาคม พ.ศ. 2561 มีพิธีรับศพมาที่ท่าอากาศยานร้อยเอ็ด โดยมีครอบครัวและญาติมารอรับศพพร้อมทหารทำความเคารพและประชาชนส่วนหนึ่งมารอรับศพ ก่อนเคลื่อนย้ายไปที่ วัดหนองคู อำเภอจตุรพักตรพิมาน จังหวัดร้อยเอ็ด^[18][19]

วันที่ 14 กรกฎาคม พ.ศ. 2561 ได้มีพิธีพระราชทานเพลิงศพ นาวาตรี สมาน กุนัน ณ วัดหนองคู อำเภอจตุรพักตรพิมาน จังหวัดร้อยเอ็ด โดยพระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้ พลเอก สุรยุทธ์ จุลานนท์ องคมนตรี เป็นประธานในพิธี^[20]

การสดุดี

พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว พระราชทานยศ นาวาตรี และเครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นที่ 1 ประถมาภรณ์ช้างเผือก ให้แก่สมาน กุนัน เป็นกรณีพิเศษ หลังจากที่เขาเสียชีวิตในเหตุการณ์ถ้ำหลวง^[21]

สมาน กุนัน ยังได้รับการไว้อาลัยในระดับนานาประเทศ ทั้งสื่อเดลีเมล์ของสหราชอาณาจักร ที่แสดงความขอบคุณและระบุว่าเขาจะได้รับการจดจำตลอดไป ส่วนที่ประเทศอินเดีย ได้มีการก่อทรายเป็นรูปนาวาตรีสมาน เพื่อเป็นการไว้อาลัย^[22] รวมถึงอิเกร์ กาซิยัส อดีตผู้รักษาประตูทีมชาติสเปน ได้ลงรูปจ่าเอกสมาน พร้อมแสดงการเชิดชูผ่านอินสตาแกรม^[23]

สิ่งสืบเนื่อง

ในวันที่ 12 กรกฎาคม พ.ศ. 2561 ได้มีการวิ่งแข่งการกุศล ที่จังหวัดพะเยา เพื่อหาทุนช่วยเหลือครอบครัวนาวาตรีสมาน ซึ่งรายการนี้มีผู้เข้าแข่งขันประมาณ 500–700 คน และทำยอดบริจาคกว่า 2 แสนบาท^[24]

ส่วนในวันที่ 25 กรกฎาคม พ.ศ. 2561 ได้มีพิธีอุปสมบทนักฟุตบอลเยาวชน พร้อมด้วยผู้ช่วยผู้ฝึกสอนทีมหมูป่าอะคาเดมี เพื่ออุทิศแก่นาวาตรีสมาน ที่วัดพระธาตุดอยตุง จังหวัดเชียงราย เป็นเวลา 9 วัน^[25] ยกเว้นเด็กชายอดุลย์ ที่นับถือศาสนาคริสต์ แต่ได้ขอพรพระเจ้าให้แก่นาวาตรีสมาน ตามความเชื่อทางศาสนาของตน รวมถึงได้เดินทางมาร่วมงานอุปสมบทในภายหลัง^[26]

และในวันที่ 26 กรกรฎาคม ของปีเดียวกัน มีการแข่งฟุตบอลนัดพิเศษเพื่อหารายได้ช่วยเหลือครอบครัวนาวาตรีสมาน ณ สนามราชมังคลากีฬาสถาน^[27] ซึ่งรายการนี้มีทีมที่เข้าร่วมถึง 6 ทีม ได้แก่ คาราวาน, การกีฬาแห่งประเทศไทย, นักเรียนนายเรือ, หน่วยบัญชาการสงครามพิเศษทางเรือ กองเรือยุทธการ, แมงปอล้อคลื่น และสถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์^[28]

อนุสรณ์สถาน

อนุสาวรีย์นาวาตรีสมาน กุนัน และกลุ่ม 13 หมู่ป่า ในพื้นที่วนอุทยานถ้ำหลวง–ขุนน้ำนางนอน

เฉลิมชัย โฆษิตพิพัฒน์ ผู้สร้างศิลปะวัดร่องขุ่น ชักชวนศิลปินชาวเชียงรายประมาณ 300 คน จัดกิจกรรมศิลปะเพื่อเทิดทูนเกียรติประวัติของสมาน กุนัน และได้ขออนุญาตจากกรมอุทยานแห่งชาติ เพื่อสร้างอนุสรณ์สถานเหตุการณ์นี้ในพื้นที่วนอุทยานถ้ำหลวง–ขุนน้ำนางนอน ประกอบไปด้วยสร้างรูปปั้นขนาด 1.5 เท่าตัวจริงของสมาน และศาลาเอนกประสงค์เพื่อจัดแสดงนิทรรศการ ภาพถ่าย ข้อมูล และงานศิลปะที่เกี่ยวข้องกับเหตุการณ์ถ้ำหลวง รวมถึงเป็นที่พักสำหรับนักท่องเที่ยว โดยใช้งบประมาณส่วนตัวทั้งหมด^[29]

เดือนกรกฎาคม พ.ศ. 2562 บริษัท ท่าอากาศยานไทย จำกัด (มหาชน) ได้ทำพิธีเปิดอาคาร นาวาตรี สมาน กุนัน เพื่อส่งเสริมให้พนักงานได้ออกกำลังกาย^[30]

รางวัลที่ได้รับ

รางวัลที่ระบุทางเพจเฟซบุ๊ก จ่าแซม วีรบุรุษถ้ำหลวงฯ Sam The Hero มีดังนี้:

• พ.ศ. 2545 : แชมป์จักรยานเสือภูเขาชิงแชมป์ภาคตะวันออก ประเภททีมโอเพน ที่อำเภอศรีราชา จังหวัดชลบุรี
• ไม่ทราบปี : รองแชมป์จักรยานเสือภูเขา ประเภททั่วไปชาย ชิงแชมป์อำเภอปลวกแดง จังหวัดระยอง
• พ.ศ. 2547–2548 : ชนะเลิศ (2 สมัย) คะแนนรวมสูงสุดประเภททีม เสือภูเขาชิงแชมป์กองทัพไทย
• พ.ศ. 2547 : แชมป์ไตรกีฬารุ่นบุคคลทั่วไปชาย รายการแม่ฮ่องสอนไตรกีฬา
• ไม่ทราบปี : แชมป์ประเทศไทย (6 สมัย) กีฬาผจญภัย รายการริเวอร์แควแอดเวนเจอร์โทรฟี จังหวัดกาญจนบุรี
• ไม่ทราบปี : แชมป์ประเทศไทย (2 สมัย) กีฬาผจญภัย รายการเกาะสมุยแอดเวนเจอร์โทรฟี จังหวัดสุราษฎร์ธานี
• ไม่ทราบปี : แชมป์ประเทศไทย (4 สมัย) กีฬาผจญภัย รายการบางกอกแอดเวนเจอร์โทรฟี เรซโทรฟี
• พ.ศ. 2550 : แชมป์ประเทศไทยแอดเวนเจอร์ ระยะสปรินต์
• พ.ศ. 2552 : ชนะเลิศอันดับ 5 ประเภททีม การแข่งขันผจญภัยรายการไป่เซ่อเอาต์ดอร์ไควต์ไชนา ที่กวางสี สาธารณรัฐประชาชนจีน
• พ.ศ. 2553 : ชนะเลิศอันดับ 9 การแข่งขันผจญภัยรายการเวินโจวเอาต์ดอร์ไควต์ไชนา ที่เวินโจว สาธารณรัฐประชาชนจีน
• พ.ศ. 2558 : ชนะเลิศเวลารวม ประเภททีมชาย อันดับที่ 1 การแข่งขันผจญภัยรายการเริมเบาชาลเลนจ์ ที่เริมเบา ประเทศมาเลเซีย
• พ.ศ. 2559 : รองชนะเลิศอันดับ 1 การแข่งขันผจญภัยรายการเริมเบาชาลเลนจ์ ที่เริมเบา ประเทศมาเลเซีย
• พ.ศ. 2555 : รองชนะเลิศอันดับ 1 ประเภททีมวิ่ง เทรลมาราธอน ระยะ 100 กิโลเมตร รายการฮ่องกงอัลตราเทรลวอล์กเกอร์
• พ.ศ. 2558 : รองชนะเลิศอันดับ 1 ประเภททีมวิ่ง เทรลมาราธอน ระยะ 100 กิโลเมตร รายการฮ่องกงอัลตราเทรลวอล์กเกอร์
• พ.ศ. 2557–2558 : รองชนะเลิศอันดับ 3 ประเภทบุคคลทั่วไปชาย รายการวิ่งเทรล เดอะนอร์ธเฟซ 50 กิโลเมตร ไทยแลนด์ ที่อำเภอปากช่อง จังหวัดนครราชสีมา

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

• พ.ศ. 2561 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นที่ 1 ประถมาภรณ์ช้างเผือก (ป.ช.) (ได้รับพระราชทานเป็นกรณีพิเศษเนื่องด้วยคุณงามความดีอันเป็นที่ประจักษ์)^[31]

อ้างอิง

1. ในประเทศ - ร.10 พระราชทานน้ำหลวงอาบศพ'จ่าเอกสมาน กุนัน' - แนวหน้า
2. ภริยา ผบ.ซีล ร่วมอาลัยวีรบุรุษถ้ำหลวง เผย จำภาพสุดท้ายที่เห็นไม่มีวันลืม
3. ทอท.ขอแสดงความเสียใจต่อการจากไปของจ่าเอก สมาน กุนัน พนักงานบริษัท ท่าอากาศยานไทย จำกัด (มหาชน) อดีตนักทำลายใต้น้ำจู่โจมที่ปฏิบัติภารกิจ ณ ถ้ำหลวงขุนน้ำนางนอน
4. ทอท.ปิดบัญชี"วีรบุรษถ้ำหลวง" หลังครอบครัวได้เปิดบัญชีในนามจ่าเอกสมานแล้ว
5. เปิดประวัติ “จ.อ.สมาน” หน่วยซีลผู้สละชีพ ณ ถ้ำหลวง - NEW18
6. อาลัย...ชายชาติทหาร'สมาน กุนัน'อดีตซีล ทีมทำลายใต้น้ำจู่โจม นักกีฬาไตรกีฬา
7. จ่าเอกสมาน กุนัน หนึ่งชีวิตที่ถ้ำนางนอน - ไทยรัฐ
8. Thailand cave rescue: Saman Gunan's wife gives emotional interview (อังกฤษ)
9. นักปั่นความเร็วสูง...นักวิ่งฝีเท้าเยี่ยม !! รุ่นแรกสายเทรลรู้จักกันดี "พี่ป๊อก" ทีมวิ่งพี่ตูนโพสต์อาลัย "จ.อ.สมาน"
10. สมาน กุนัน "จ่าแซม" อดีตหน่วยซีล ผู้สละชีพในปฏิบัติการถ้ำหลวง - BBC News
11. Ex-SEAL Diver Who Died in Cave Rescue Attempt Was an Avid Runner, Cyclist (อังกฤษ)
12. พระสังฆราช ประทานผ้าไตรบังสุกุลในพิธีพระราชทานเพลิงศพ “จ.อ.สมาน”^{[ลิงก์เสีย]}
13. 'สมาน-เสรี' คว้าแชมป์กีฬาผจญภัยครั้งที่ 2 ที่สมุย - ไทยรัฐ
14. อาลัย! ‘แซม’ อดีตซีล อีกบทบาทครูฝึกเสือปั่น ‘ความสุขการปั่นอยู่ที่เพื่อนร่วมทาง..เส้นทางธรรมชาติ’
15. วีรบุรุษถ้ำหลวงไม่เคยจากไปไหน แม่จ่าแซม ได้รับเลือกแม่ดีเด่น 2561 ผู้อยู่เบื้องหลังฮีโร่ เปิดสายใยครอบครัวตัวอย่าง
16. 'แข้งเทพ' ทำบุญสนามเหย้าก่อนเปิดฤดูกาล2019
17. อ.เฉลิมชัย ประกาศสร้างอนุสาวรีย์เทิดทูน "จ่าแซม" วีรบุรุษถ้ำหลวง
18. พิธีบำเพ็ญกุศล จ.อ. สมาน กุนัน ที่บ้านเกิดวันแรก
19. 10 เรื่องที่สุดในปฏิบัติการ “ถ้ำหลวง”
20. "ในหลวง" โปรดเกล้าฯ พระราชทานเพลิงศพ "น.ต.สมาน กุนัน" วีรบุรุษถ้ำหลวง
21. ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศ เรื่อง พระราชทานยศทหารและเครื่องราชอิสริยาภรณ์เป็นกรณีพิเศษ เก็บถาวร 2022-05-30 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม ๑๓๕ ตอนที่ ๒๔ ข หน้า ๑, ๑๔ กรกฎาคม ๒๕๖๑
22. สื่อนอกไว้อาลัย "จ่าสมาน" หลังภารกิจถ้ำหลวงสำเร็จ - โพสต์ทูเดย์ รอบโลก
23. กาซียาสโพสต์รูปจ่าสมาน เชิดชูวีรบุรุษถ้ำหลวง เบ็คแฮมกดไลค์ - siamsport
24. ชาวพะเยาจัด 'วิ่งนี้เพื่อจ่าแซม' ยอดบริจาคทะลุ 2 แสน - กรุงเทพธุรกิจ
25. พ่อแม่น้ำตาคลอ! 12 หมูป่าบวชแล้ว ‘เมียจ่าแซม-หมอภาคย์’ ถือผ้าไตร ร่วมอนุโมทนา
26. 'น้องอดุลย์'เตรียมขอบคุณพระเจ้าให้ 'จ่าแซม' ที่สละชีวิตให้ 13 หมูป่า - ไทยรัฐ
27. จัดแข่งฟุตบอลการกุศลช่วยครอบครัว "น.ต.สมาน" วีรบุรุษถ้ำหลวง - คมชัดลึก
28. เตรียมตามไปดู! 'หน่วยซีล' ร่วมเตะฟุตบอลนัดพิเศษเพื่อ 'จ่าแซม' - มติชน
29. กรมอุทยานฯไฟเขียว อ.เฉลิมชัย สร้างอนุสรณ์ ‘จ่าแซม’ หน้าถ้ำหลวง
30. "ทอท. เปิดป้าย "อาคาร นาวาตรี สมาน กุนัน" รำลึก 6 ก.ค. ครบ 1 ปี วีรบุรุษถ้ำหลวง". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2019-07-06. สืบค้นเมื่อ 2019-07-06.
31. ราชกิจจานุเบกษา ประกาศ เรื่อง พระราชทานยศทหารและเครื่องราชอิสริยาภรณ์เป็นกรณีพิเศษ หน้า ๑ เล่ม ๑๓๕ ตอนที่ ๒๔ ข, ๑๔ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๖๑

• 'จ่าแซม' อดีตหน่วยซีล พลีชีพสังเวยถ้ำหลวงฯ น็อกขณะดำน้ำกู้ภัย 13 หมูป่า

แหล่งข้อมูลอื่น

• สมาน กุนัน ที่เฟซบุ๊ก
• Never Forget Saman Gunan, The Diver Who Died Saving The Boys Trapped In Cave^{[ลิงก์เสีย]} (อังกฤษ)
• 'Rest well': Final farewell to former Thai navy SEAL Saman Gunan (อังกฤษ)
• ทีมหมูป่า ถ้ำหลวง สู่หนังฟอร์มยักษ์ ฮอลลีวูด ดาราดังร่วมแสดง
• Athlete Profile: Saman Gunan - Triathlon.org (อังกฤษ)