สิบการทัพใหญ่

จักรพรรดิเฉียนหลง

สิบการทัพใหญ่ (จีน: 十全武功; พินอิน: shí quán wǔ gōng; อังกฤษ: Ten Great Campaigns) เป็นชุดสงครามในรัชสมัยจักรพรรดิเฉียนหลง ซึ่งมีประกาศในหนังสือประจำปีทางการของราชวงศ์ชิง สิบการทัพใหญ่ได้แก่ สามการทัพเพื่อขยายอาณาเขตการควบคุมของจีนในเอเชียกลาง แบ่งเป็นสองครั้งต่อซูงการ์ (1755–1757) และการปราบปรามซินเจียง (1758–1759) อีกเจ็ดการทัพที่เหลือนั้น มีลักษณะเป็นการรักษาความสงบเรียบร้อย (police action) ตรงแนวพรมแดนที่สถาปนาไว้ก่อนแล้ว แบ่งเป็น สองครั้งเพื่อปราบปรามกบฏจินฉวนในเสฉวน หนึ่งครั้งต่อกบฏในไต้หวัน (1787–1788) และการรบนอกประเทศอีกสี่ครั้ง ต่อพม่า (1765–1769) เวียดนาม (1788–1789) และชาวกุรข่าที่ชอบทำสงครามในเนปาลตรงชายแดนระหว่างทิเบตกับอินเดีย (1790–1792) ซึ่งนับเป็นสองการทัพ

การทัพที่เสฉวน

[แก้]
  • ครั้งแรก (1747-1749) ผล: จีนชนะสงคราม
  • ครั้งที่ 2 (1771-1776) ผล: จีนชนะสงครามและพิชิตชนเผ่าจินฉวนได้สำเร็จ

การทัพที่รัฐข่านซูงการ์

[แก้]
  • ครั้งแรก (1755) ผล: จีนชนะสงคราม ข่านแห่งซูงการ์ถูกขับออกจากราชสมบัติ
  • ครั้งที่ 2 (1757-1758) ผล: จีนชนะสงครามและได้ซินเจียงกลับมารัฐข่านซูงการ์ล่มสลายและถูกพันธุฆาต

การทัพครั้งแรกที่เตอร์กีสถานตะวันออก

[แก้]

หรือ การปราบปรามซินเจียง เกิดขึ้นระหว่าง ค.ศ. 1758-1759 ผลคือ จีนชนะสงคราม กบฏชาวมุสลิมพ่ายแพ้ และชนเผ่าอุยกรู์ที่ปกครองตนเองถูกทำลาย

การทัพที่พม่า

[แก้]

เกิดขึ้นระหว่าง ค.ศ. 1765-1769 ผลคือ ราชวงศ์โก้นบองชนะสงคราม, สงครามสิ้นสุดด้วยสนธิสัญญาก้องโตน

การปราบปรามไต้หวัน

[แก้]

เกิดขึ้นระหว่าง ค.ศ. 1786-1788 ผลคือ จีนชนะสงคราม

การทัพที่เวียดนาม

[แก้]

เกิดขึ้นระหว่าง ค.ศ. 1788-1789 ผลคือ ราชวงศ์เตยเซินชนะสงครามแต่ยินยอมที่จะส่งบรรณาการให้จีน จีนจึงถอยทัพ

การทัพกับชาวกุรข่า

[แก้]
  • ครั้งแรกที่ทิเบต (ค.ศ. 1790-1791) ผล: จีนชนะสงคราม ได้ทิเบตกลับคืนมา และชาวกุรข่าต้องอพยพออกจากทิเบต
  • ครั้งที่ 2 ที่ทิเบต-เนปาล (ค.ศ. 1792-1793) ผล: จีนชนะสงคราม สงครามสิ้นสุดลงด้วยสนธิสัญญาเพตราวตี