อักษรจักมา

อักษรจักมา Changmha Ajhapat 𑄌𑄋𑄴𑄟𑄳𑄦 𑄃𑄧𑄏𑄛𑄖𑄴
ศัพท์ 'Changmha Ajhapat' ในอักษรจักมา
ชนิด	อักษรสระประกอบ
ทิศทาง	ซ้ายไปขวา
ภาษาพูด	ภาษาจักมา, ภาษาบาลี[1]
อักษรที่เกี่ยวข้อง
ระบบแม่	ชุดตัวอักษรไซนายดั้งเดิม^[a] ชุดตัวอักษรฟินิเชีย^[a] ชุดตัวอักษรแอราเมอิก^[a] อักษรพราหมี ทมิฬ-พราหมี[2] อักษรปัลลวะ อักษรมอญ–พม่า[3][4][5] อักษรจักมา
ISO 15924
ISO 15924	Cakm (349), ​Chakma
ยูนิโคด
ยูนิโคดแฝง	Chakma
ช่วงยูนิโคด	U+11100–U+1114F
[a] ต้นกำเนิดเซมิติกของอักษรพราหมียังไม่เป็นที่ยอมรับ
บทความนี้ประกอบด้วยสัญกรณ์การออกเสียงในสัทอักษรสากล (IPA) สำหรับคำแนะนำเบื้องต้นเกี่ยวกับสัญลักษณ์ IPA โปรดดู วิธีใช้:สัทอักษรสากล สำหรับความแตกต่างระหว่าง [ ], / / และ ⟨ ⟩ ดูที่ สัทอักษรสากล § วงเล็บเหลี่ยมและทับ

อักษรจักมา (चकमा, Chakma) เป็นอักษรสระประกอบชนิดหนึ่งในตระกูลอักษรพราหมีที่เขียนในแนวนอนจากซ้ายไปขวา ใช้สำหรับเขียนภาษาจักมา ซึ่งเป็นภาษาในกลุ่มภาษาอินโด-อารยัน ที่ใช้พูดในแถบตะวันตกของบังกลาเทศ และในรัฐมิโซรัมแถบตะวันตกเฉียงเหนือของอินเดีย นอกจากนั้นยังถูกใช้เขียนภาษาบาลีด้วย^[6]

ประวัติ

อักษรชนิดนี้พัฒนาขึ้นมาจากอักษรพม่า ซึ่งพัฒนาจากอักษรปัลลวะอีกที^[7][8][9]

โครงสร้าง

ตัวอักษรจักมา

สระ

อักษรนี้มีรูปสระเดี่ยว 4 อัน: 𑄃 a, 𑄄 i, 𑄅 u, และ 𑄆 e

𑄃	𑄄	𑄅	𑄆
ā (aa)	i	u	e

รูปสระจักมาประสมกับพยัญชนะ 𑄇 ka เป็นไปตามนี้:

𑄇	𑄇𑄧	𑄇𑄨	𑄇𑄩	𑄇𑄪	𑄇𑄫	𑄇𑄬	𑄇𑄮	𑄇𑄭	𑄇𑄯	𑄇𑄰	𑄇𑄀	𑄇𑄁	𑄇𑄂	𑄇𑄴
kā	ka	ki	kī	ku	kū	ke	ko	kāi	kau	koi	kaṃ	kaṃ	kaḥ	k

พยัญชนะ

𑄇	𑄈	𑄉	𑄊	𑄋	𑄌	𑄍	𑄎	𑄏	𑄐	𑄑
kā	khā	gā	ghā	ṅā	cā	chā	jā	jhā	ñā	ṭā
𑄒	𑄓	𑄔	𑄕	𑄖	𑄗	𑄘	𑄙	𑄚	𑄛	𑄜
ṭhā	dā	dhā	ṇā	tā	thā	dā	dhā	nā	pā	phā
𑄝	𑄞	𑄟	𑄠	𑄡	𑄢	𑄣	𑄤	𑄥	𑄦
bā	bhā	mā	yyā	yā	rā	lā	wā	sā	hā

ตัวเลข

อักษรจักมามีตัวเลขเป็นของตนเอง แม้ว่าบางครั้งจะใช้ตัวเลขเบงกอลด้วย

𑄶	𑄷	𑄸	𑄹	𑄺	𑄻	𑄼	𑄽	𑄾	𑄿
0	1	2	3	4	5	6	7	8	9

ยูนิโคด

อักษรจักมาได้ถูกบรรจุไว้ในยูนิโคดตั้งแต่เวอร์ชัน 6.1 ที่ออกเมื่อเดือนมกราคม 2012 ช่วงรหัส U+11100 - U+1114F

Chakma^[1]^[2] Official Unicode Consortium code chart (PDF)

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

A

B

C

D

E

F

U+1110x

𑄀

𑄁

𑄂

𑄃

𑄄

𑄅

𑄆

𑄇

𑄈

𑄉

𑄊

𑄋

𑄌

𑄍

𑄎

𑄏

U+1111x

𑄐

𑄑

𑄒

𑄓

𑄔

𑄕

𑄖

𑄗

𑄘

𑄙

𑄚

𑄛

𑄜

𑄝

𑄞

𑄟

U+1112x

𑄠

𑄡

𑄢

𑄣

𑄤

𑄥

𑄦

𑄧

𑄨

𑄩

𑄪

𑄫

𑄬

𑄭

𑄮

𑄯

U+1113x

𑄰

𑄱

𑄲

𑄳

𑄴

𑄶

𑄷

𑄸

𑄹

𑄺

𑄻

𑄼

𑄽

𑄾

𑄿

U+1114x

𑅀

𑅁

𑅂

𑅃

𑅄

𑅅

𑅆

𑅇

Notes 1.^ ตั้งแต่ยูนิโคดเวอร์ชัน 14.0 2.^ ส่วนสีเทาคือที่ไม่มีการป้อนอักษร

อ้างอิง

1. https://www.unicode.org/L2/L2019/19143-chakma-letter-vaa.pdf ^{[bare URL PDF]}
2. Handbook of Literacy in Akshara Orthography, R. Malatesha Joshi, Catherine McBride(2019),p.28
3. Talukdar, S. P. (2010). Genesis of Indigenous Chakma Buddhists and Their Pulverization Worldwide. ISBN 9788178357584.
4. Mru: Hill People on the Border of Bangladesh. 11 November 2013. ISBN 9783034856942.
5. http://unicode.org/L2/L2009/09187r-n3645r-chakma.pdf ^{[bare URL PDF]}
6. https://www.unicode.org/L2/L2019/19143-chakma-letter-vaa.pdf ^{[bare URL PDF]}
7. Talukdar, S. P. (2010). Genesis of Indigenous Chakma Buddhists and Their Pulverization Worldwide. ISBN 9788178357584.
8. Mru: Hill People on the Border of Bangladesh. 11 November 2013. ISBN 9783034856942.
9. http://unicode.org/L2/L2009/09187r-n3645r-chakma.pdf ^{[bare URL PDF]}

อ่านเพิ่ม

• Everson, Michael; Hosken, Martin (August 13, 2009). "Proposal for encoding the Chakma script in the UCS" (PDF). The Unicode Consortium. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2022-12-19. สืบค้นเมื่อ 2022-12-19.
• 'রিবেং ইউনি'তে লেখা হবে চাকমা ভাষা [RibengUni will be written in the Chakma language]. Kaler Kantho. 2012-06-18. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2014-01-01. สืบค้นเมื่อ 2013-12-31.

แหล่งข้อมูลอื่น

• RibengUni (First Chakma Unicode Font)
• Chakma Script เก็บถาวร 2020-01-15 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• Chakma Bangla Blog
• Chakma Prototype Keyboard
• Chakma Unicode Converter
• Available Chakma Unicode Fonts
• Chakma Keyboard Layout for Mac OSX*Chakma Open Dictionary
• "Chakma alphabet, pronunciation and language". Omniglot. สืบค้นเมื่อ 2012-09-02.
• "Tribal Languages - Banglapedia". Banglapedia. สืบค้นเมื่อ 2018-09-01.