เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นมงคลยิ่งราชมิตราภรณ์ (อังกฤษ : Knight and Dame of the Most Auspicious Order of the Rajamitrabhorn ) เรียกโดยย่อว่า "ร.ม.ภ." เป็นเครื่องราชอิสริยาภรณ์ แห่งประเทศไทย ที่พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สถาปนาขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2505 โดยเหตุที่ว่าได้มีการผูกสัมพันธไมตรีกับประเทศต่าง ๆ เพิ่มมากขึ้น ดังนั้น จึงสมควรที่จะมีเครื่องราชอิสริยาภรณ์สำหรับพระราชทานแก่ประมุขแห่งรัฐต่างประเทศ[ 1] โดยเครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นมงคลยิ่งราชมิตราภรณ์จัดเป็นเครื่องราชอิสริยภรณ์ที่มีลำดับเกียรติสูงที่สุดของไทย[ 2]
เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นมงคลยิ่งราชมิตราภรณ์ มีพระมหากษัตริย์เป็นประธานของเครื่องราชอิสริยาภรณ์ และมีพระราชอำนาจที่จะพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์นี้แก่ประมุขของรัฐต่างประเทศ
องค์ประกอบของ ร.ม.ภ.[ แก้ ]
แพรแถบ
เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นมงคลยิ่งราชมิตราภรณ์ กรมศิลปากร เป็นผู้รับผิดชอบในการออกแบบ มีนายสนิท ดิษฐพันธุ์เป็นช่างผู้เขียนแบบและหม่อมเจ้ายาใจ จิตรพงศ์ทรงควบคุม[ 3] โดย 1 สำรับ ประกอบด้วย[ 1]
ดวงตราสำหรับสายห้อยสร้อย มีรูปจักร และตรีศูล ขัดกัน ประดับเพชร อยู่ในวงกลมบนพื้นสีขาบ ขอบวงกลม เป็นเพชรสร่งเงินมีรัศมีทองแปดแฉก ด้านหลังมีอักษรพระปรมาภิไธยย่อ "ภ.ป.ร." อยู่ในวงกลมบนพื้นลงยาสีขาว ขอบวงกลมสีน้ำเงิน เบื้องบนด้านหน้ามีอุณาโลม และพระมหามงกุฎ ทองมีรัศมีทองห้อยกับสายสร้อยทองรูปดอกชัยพฤกษ์ สลับกนกเกลียว ตรงที่ห้อยดวงตรามีอักษรพระปรมาภิไธยย่อ "ภ.ป.ร." ประดับเพชร อยู่ในรูปปทุมลงยาสีเหลือง ใช้สำหรับสวมคอ
ดวงตราสำหรับห้อยสายสะพาย มีลักษณะเช่นเดียวกับดวงตราสำหรับห้อยสายสร้อย แต่มีขนาดเล็กกว่า รูปจักรและตรีศูลลงยาสีขาวด้านหลังไม่มีอักษรพระปรมาภิไธยย่อ ห้อยกับสายสะพายแพรแถบสีเหลืองขนาดกว้าง 10 เซนติเมตร มีริ้วสีขาวกว้าง 5 มิลลิเมตร ใกล้ขอบทั้งสองข้าง ริมริ้วสีขาวทั้ง 2 ข้าง มีเส้นสีน้ำเงิน สะพายบ่าขวาเฉียงลงทางซ้าย
ดารา มีรูปนารายณ์ ทรงครุฑ ทองอยู่ในวงกลมบนพื้นลงยาสีขาบขอบวงกลมเป็นเพชนสร่งเงินมีรัศมีทองแปดแฉก ประดับที่อกเสื้อด้านซ้าย หมายเหตุ: สำหรับองค์ประธานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ดาราจะมีขนาดใหญ่และประดับเพชรทั้งดวง
สำหรับประมุขของรัฐต่างประเทศที่เป็นสตรีดวงตรา ดารา และสายสร้อยจะมีขนาดเล็กกว่า รวมทั้ง ใช้สายสะพานขนาดกว้าง 7 เซนติเมตร
นอกจากนี้ ยังมีเครื่องหมายสำหรับประดับแพรแถบเครื่องราชอิสริยาภรณ์ โดยมีลักษณะเป็นรูปนารายณ์ ทรงครุฑ ทองอยู่ในวงกลมบนพื้นลงยาสีขาบ[ 4] และเครื่องหมายที่ใช้เป็นดุมเสื้อเป็นรูปดอกไม้จีบด้วยแพรแถบของเครื่องราชอิสริยาภรณ์ มีสิทธิใช้ประดับเป็นดุมเสื้อเวลาแต่งเครื่องสากลโดยให้ประดับที่รังดุมคอพับของเสื้อชั้นนอกเบื้องซ้าย[ 5] และสามารถใช้ประดับเมื่อสวมชุดไทย โดยบุรุษมีสิทธิใช้ประดับเป็นดุมเสื้อเวลาแต่งเสื้อชุดไทยสีสุภาพ โดยประดับที่อกเสื้อเบื้องซ้าย บริเวณปากระเป๋าเสื้อ ส่วนสตรีนั้น มีสิทธิใช้ประดับเป็นดุมเสื้อเวลาแต่งเสื้อชุดไทยเรือนต้น ชุดไทยจิตรลดา ชุดไทยอมรินทร์ และชุดไทยบรมพิมาน โดยประดับที่อกเสื้อเบื้องซ้าย[ 6]
ประธานแห่งเครื่องราชอิสริยาภรณ์[ แก้ ]
รายพระนามและชื่อผู้ได้รับ ร.ม.ภ.[ แก้ ]
ประมุขของประเทศที่ได้รับพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ตระกูลนี้มีทั้งสิ้น 33 สำรับ
ผู้ได้รับถวายและรับพระราชทาน ร.ม.ภ. ที่ยังทรงพระชนม์และยังมีชีวิตอยู่
↑ 1.0 1.1 ราชกิจจานุเบกษา , พระราชบัญญัติเครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นมงคลยิ่งราชมิตราภรณ์ พ.ศ. ๒๕๐๕ , เล่ม ๗๙, ตอน ๕๒ ก, ๑๒ มิถุนายน พ.ศ. ๒๕๐๕, หน้า ๖๗๔
↑ ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง ลำดับเกียรติเครื่องราชอิสริยาภรณ์ไทย เก็บถาวร 2011-11-14 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน , เล่ม ๑๑๐, ตอน ๒๙ง ฉบับพิเศษ, ๑๒ มีนาคม พ.ศ. ๒๕๓๖, หน้า ๑
↑ ธงทอง จันทรางศุ , เครื่องราชอิสริยาภรณ์ที่สถาปนาในรัชกาลปัจจุบัน, สารานุกรมไทย ฉบับกาญจนาภิเษก
↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชกฤษฎีกากำหนดเครื่องหมายสำหรับประดับแพรแถบเครื่องราชอิสริยาภรณ์และที่ใช้เป็นดุมเสื้อ (ฉบับที่ ๓) พ.ศ. ๒๕๐๕ , เล่ม ๗๙, ตอน ๕๓ ก ฉบับพิเศษ, ๑๓ มิถุนายน พ.ศ. ๒๕๐๕, หน้า ๑
↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชกฤษฎีกากำหนดเครื่องหมายสำหรับประดับแพรแถบเครื่องราชอิสริยาภรณ์และที่ใช้เป็นดุมเสื้อ พ.ศ. ๒๔๙๘ , เล่ม ๗๒, ตอน ๙๐ ก, ๒๒ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๔๙๘, หน้า ๑๕๗๑
↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชกฤษฎีกากำหนดเครื่องหมายสำหรับประดับแพรแถบเครื่องราชอิสริยาภรณ์และที่ใช้เป็นดุมเสื้อ (ฉบับที่ ๔) พ.ศ. ๒๕๒๘ , เล่ม ๑๐๒, ตอน ๙๖ ก ฉบับพิเศษ, ๒๖ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๒๘, หน้า ๑
↑ ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง ถวายเครื่องราชอิสริยาภรณ์แด่พระมหากษัตริย์และสมเด็จพระราชินีแห่งสหพันธ์มลายา เก็บถาวร 2014-12-31 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน , เล่ม ๗๙, ตอน ๗๑ง, ๗ สิงหาคม พ.ศ. ๒๕๐๕, หน้า ๑๗๒๔
↑ ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ราชมิตราภรณ์ เก็บถาวร 2014-12-31 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน , เล่ม ๗๙, ตอน ๑๑๓ง, ๒๕ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๐๕, หน้า ๒๗๒๘
↑ ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ราชมิตราภรณ์ เก็บถาวร 2014-12-31 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน , เล่ม ๘๐, ตอน ๔ง, ๘ มกราคม พ.ศ. ๒๕๐๖, หน้า ๔๓
↑ ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง ถวายเครื่องราชอิสริยาภรณ์แด่พระมหากษัตริย์และสมเด็จพระราชินีแห่งประเทศกรีซ เก็บถาวร 2014-12-31 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน , เล่ม ๘๐, ตอน ๓๕ง, ๙ เมษายน พ.ศ. ๒๕๐๖, หน้า ๑๑๐๓
↑ ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง ถวายเครื่องราชอิสริยาภรณ์แด่พระมหากษัตริย์แห่งราชอาณาจักรลาว เก็บถาวร 2014-12-31 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน , เล่ม ๘๐, ตอน ๓๕ง, ๙ เมษายน พ.ศ. ๒๕๐๖, หน้า ๑๑๐๔
↑ ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง ถวายเครื่องราชอิสริยาภรณ์แด่สมเด็จพระจักรพรรดิแห่งประเทศญี่ปุ่น เก็บถาวร 2014-12-31 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน , เล่ม ๘๑, ตอน ๒๒ง, ๓ มีนาคม พ.ศ. ๒๕๐๗, หน้า ๕๗๑
↑ ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ เก็บถาวร 2014-12-31 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน , เล่ม ๘๑, ตอน ๒๒ ง, ๓ มีนาคม พ.ศ. ๒๕๐๗, หน้า ๕๗๒
↑ ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ เก็บถาวร 2014-12-31 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน , เล่ม ๘๑, ตอน ๗๐ ง, ๒๘ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๐๗, หน้า ๒๐๒๖
↑ ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง ถวายเครื่องราชอิสริยาภรณ์แด่สมเด็จพระราชินีนาถแห่งเนเทอร์แลนด์ เก็บถาวร 2014-12-31 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน , เล่ม ๘๑, ตอน ๙ง, ๒๘ มกราคม พ.ศ. ๒๕๐๗, หน้า ๒๓๓
↑ ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เก็บถาวร 2014-12-31 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน , เล่ม ๘๔, ตอน ๑๐ ง, ๓๑ มกราคม พ.ศ. ๒๕๑๐ ๓๗, ตอน ๓๗๗
↑ ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ เก็บถาวร 2014-12-31 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน , เล่ม ๘๕, ตอน ๓๒ ง ฉบับพิเศษ ๑๔ เมษายน พ.ศ. ๒๕๑๑, หน้า ๑๔
↑ ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ เก็บถาวร 2014-12-31 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน , เล่ม ๑๐๐, ตอน ๑๐๒ ง ฉบับพิเศษ, ๒๒ มิถุนายน พ.ศ. ๒๕๒๖, หน้า ๑๑
↑ ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ เก็บถาวร 2014-12-31 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน , เล่ม ๑๐๑, ตอน ๔๕ ง ฉบับพิเศษ, ๕ เมษายน พ.ศ. ๒๕๒๗, หน้า ๔๗
↑ ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง ถวายเครื่องราชอิสริยาภรณ์ราชมิตราภรณ์ แด่ สมเด็จพระราชาธิบดีแห่งประเทศมาเลเซีย เก็บถาวร 2014-12-31 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน , เล่ม ๑๐๓, ตอน ๔ง ฉบับพิเศษ, ๘ มกราคม พ.ศ. ๒๕๒๙, หน้า ๘
↑ ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ สมเด็จพระราชาธิบดี สมเด็จพระราชินี แห่งเนปาล พร้อมด้วยคณะ เก็บถาวร 2014-12-31 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน , เล่ม ๑๐๓, ตอน ๘๐ง, ๑๓ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๒๙ , หน้า ๒๐๒๓
↑ ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ แก่ชาวต่างประเทศ พลเอก โมฮัมหมัด เซีย อุล ฮัก ประธานาธิบดีแห่งสาธารณรัฐอิสลามปากีสถาน เก็บถาวร 2014-12-31 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน , เล่ม ๑๐๔, ตอน ๒๒๓ ง, ๕ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๓๐, หน้า ๗๕๕๘
↑ ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ แก่ชาวต่างประเทศ สมเด็จพระราชาธิบดี สมเด็จพระราชินี แห่งสเปนและคณะ เก็บถาวร 2014-08-11 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน , เล่ม ๑๐๔, ตอน ๒๕๗ง, ๑๐ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๓๐, หน้า ๘๓๗๐
↑ ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ จำนวน ๗ ราย เก็บถาวร 2014-12-31 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน , เล่ม ๑๐๕, ตอน ๑๘๙ ง, ๑๗ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๓๑. หน้า ๘๔๗๑
↑ ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ สมเด็จพระราชาธิบดีและสมเด็จพระราชินีแห่งมาเลเซีย เก็บถาวร 2014-12-31 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน , เล่ม ๑๐๗, ตอน ๒๕๖ง, ๒๗ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๓๓, หน้า ๑๑๐๔๔
↑ ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ (แด่ สมเด็จพระจักรพรรดิแห่งญี่ปุ่นราชมิตราภรณ์) เก็บถาวร 2014-12-31 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน , เล่ม ๑๐๘, ตอน ๑๗๔ ง, ๓ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๓๔, หน้า ๙๗๒๔
↑ ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ นายไกสอน พมวิหาน , เล่ม ๑๐๙, ตอน ๑๒ ง, ๑๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๓๕, หน้า ๖๓๒
↑ ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์แด่สมเด็จพระราชาธิบดี สุลต่านซาลาฮุดดิน อับดุล อาซิซ ชาห์ และสมเด็จพระราชินี ตอนกูซีตี ไอซาห์ เก็บถาวร 2014-12-31 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน , เล่ม ๑๑๗, ตอน ๑๖ข, ๑๘ สิงหาคม พ.ศ. ๒๕๔๓, หน้า ๑
↑ ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์แด่สมเด็จพระราชินีนาถมาร์เกรเธอที่ ๒ แห่งเดนมาร์ก เจ้าชายเฮนริก แห่งเดนมาร์ก พระราชสวามี และเจ้าชายเฟรเดอริก มกุฎราชกุมารแห่งเดนมาร์ก เก็บถาวร 2014-12-31 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน , เล่ม ๑๑๘, ตอน ๒ข ฉบับทะเบียนฐานันดร, ๘ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๔๔, หน้า ๑
↑ ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์แด่สมเด็จพระราชาธิบดีคาร์ลที่ ๑๖ กุสตาฟ และสมเด็จพระราชินีซิลเวียแห่งราชอาณาจักรสวีเดน เก็บถาวร 2014-07-27 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน , เล่ม ๑๒๐, ตอน ๔ข ฉบับทะเบียนฐานันดร, ๗ มีนาคม พ.ศ. ๒๕๔๖, หน้า ๑
↑ ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์แด่สมเด็จพระราชินีนาถเบียทริกซ์และเจ้าชายวิลเลม-อเล็กซานเดอร์แห่งเนเธอร์แลนด์ เก็บถาวร 2014-12-31 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน , เล่ม ๑๒๑, ตอน ๖ข ฉบับทะเบียนฐานันดร, ๒๕ มีนาคม พ.ศ. ๒๕๔๗, หน้า ๑
↑ ราชกิจจานุบกษา, ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์แด่สมเด็จพระราชาธิบดีและสมเด็จพระราชินีแห่งมาเลเซีย เก็บถาวร 2014-12-31 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน , เล่ม ๑๒๖, ตอน ๔ ข, ๑๒ มีนาคม พ.ศ. ๒๕๕๒, หน้า ๑