Örnek tabanlı makine çevirisi (EBMT) genellikle çalışma sırasında ana bilgi tabanı paralel metinler olan iki dilli bir külliyatın kullanımı ile karakterize edilen bir makine çevirisi yöntemdir. Bu, aslında bir "benzetme ile çeviri" ve makine öğreniminde vaka - tabanlı muhakeme yaklaşımının bir uygulaması olarak görülebilir.
Örnek tabanlı makine çevirisi temelinde kıyas yoluyla çeviri fikri vardır. İnsan çevirisi sürecine uygulandığında, çevirinin kıyas yoluyla gerçekleştiği fikri insanların derin dilsel analiz yaparak cümleleri çevirdiği fikrinin reddidir. Bu yaklaşıma göre insanlar öncelikle cümleyi bazı ifadelere ayrıştırarak, daha sonra bu ifadeleri çevirerek ve nihayet düzgün bir uzun cümle içinde bu parçaları birleştirerek çeviri yapar. Deyimsel çeviriler önceki çevirilere kıyasen çevrilir. Kıyas yoluyla çeviri ilkesi böyle bir sistemi eğitmek için kullanılan örnek çeviriler yoluyla örnek tabanlı makine çevirisine dönüştürülmüştür.
| İngilizce | Türkçe |
|---|---|
| How much is that red umbrella? | kırmızı şemsiye kaç para? |
| How much is that small camera? | küçük kamera kaç para?. |
Örnek-tabanlı makine çeviri sistemleri tabloda gösterilen örnekte olduğu gibi cümle çiftleri içeren iki dilli paralel derlemle eğtilir. Cümle çiftleri birbirinin çevirisi olan cümleler içerir. Yukarıdaki örnek, sadece bir elemanı değişen minimal çiftleri göstermektedir. Bu cümleler basit alt anlamsal birimlerin çevirilerini öğrenilmesini kolaylaştırır. Örneğin, bir örnek tabanlı makine çeviri sistemi tercümenin şu üç birimini öğrenir:
Diğer bir otomatik çeviri yaklaşımı olan İstatistiksel makine çevirisi de iki dilli derlemlerden yararlanır.
Örnek tabanlı çeviri yaklaşımı ilk olarak Makoto Nagao tarafından 1984'te önerilmiştir.[1] Nagao, bu yaklaşımın özellikle İngilizce- Japonca gibi birbirinden tamamen farklı olan dil çiftlerinin çevirisinde uygun olduğunu göstermiştir. Bu durumda, bir cümle diğer bir dilde doğru yapıya sahip birkaç iyi yapıdaki cümleye çevrilebilir. Dolayısıyla kural tabanlı makine çevirisinin derin dilbilimsel analizine ihtiyaç duyulmaz.