Aliye Rona | |
---|---|
Doğum | Aliye Dilligil 1 Ocak 1921 Dera, Fransız Suriye Mandası |
Ölüm | 29 Ağustos 1996 (75 yaşında) İstanbul, Türkiye |
Ölüm sebebi | Beyin kanaması |
Defin yeri | Karacaahmet Mezarlığı, İstanbul 41°00′47″N 29°01′22″E / 41.012947°K 29.022669°D |
Milliyet | Türk |
Meslek | Oyuncu |
Etkin yıllar | 1947-1993 |
Evlilik | Zihni Rona |
Ebeveyn(ler) | Ramiz Bey Servinaz Hanım |
Akraba(lar) | Liste
|
Ödüller | Tüm Liste |
Aliye Rona doğum adıyla Aliye Dilligil (1 Ocak 1921, Dera - 29 Ağustos 1996, İstanbul), Türk sinema ve tiyatro oyuncusu.[1]
Türk sinemasında çok sayıda karakter rolünde oynamış, özellikle sert Anadolu kadınlarını canlandırmıştır.
1 Ocak 1921 tarihinde günümüzde Suriye sınırları içinde kalan, o zamanlar Fransız Suriye Mandasına bağlı Ürdün sınırındaki Dera şehrinde doğdu.[2] Babası, Trabzonlu demiryolu işletmecisi Ramiz Bey, annesi Servinaz Hanım'dır. Tiyatrocu Avni Dilligil ve gazeteci Turhan Dilligil'in kardeşidir.
Beyoğlu Akşam Kız Sanat Okulu'nda okudu. 1930'ların sonlarında Kadıköy Halkevi'nde amatör olarak tiyatro oyunculuğuna başladı. Ulvi Uraz ve Avni Dilligil ile Arena Tiyatrosunda sahneye çıktı. İzmir Şehir Tiyatrosu'nda birlikte çalıştığı Zihni Rona ile 1940 yılında evlendi ve 1959 yılında evliliği sona erdi.
Sinema oyunculuğuna 1947 yılında Kerim'in Çilesi filmiyle başladı. Sanat hayatı boyunca 204 filmde rol aldı; çilekeş, acımasız, direnen, dikbaşlı, hakkını hukukunu arayan, kavgacı, töreci köylü kadını ve ana rollerini canlandırdı. Oyunculuğun yanı sıra seslendirme de yapmıştır.
Rona, 1965'te Hepimiz Kardeşiz, 1967'de Zalimler, 1968'de Son Gece ile Antalya Altın Portakal Film Festivali'nde "En Başarılı Yardımcı Kadın Oyuncu" ödüllerini aldı. 1969 Adana Altın Koza Film Festivali'nde Kuyu filmiyle "En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu" seçildi.
Ömrünün son yıllarında sağ tarafına felç inen ve tekerlekli sandalyeye mahkûm olan Rona, İstanbul'un Pendik ilçesindeki bir huzurevinde kalmaya başladı. Rona, bu huzurevinde yaşanan sağlık ve şiddet olayları televizyon haberlerinde gündeme gelmiş ve Aliye Rona burada kötü bir hâlde bulunmuştur. Yine bu huzureviyle ilgili haberler sırasında son isteğinin "Mustafa Kemal Atatürk'ün annesi Zübeyde Hanım'ı oynamak" olduğunu belirtmiştir.[3]
Sanatçı, 29 Ağustos 1996'de kaldığı huzurevinde geçirdiği beyin kanaması nedeniyle 75 yaşında öldü. Cenazesi Karacaahmet Mezarlığı'ndaki aile kabristanına defnedildi.
Özel arşivi İstanbul'da Kadın Eserleri Kütüphanesi ve Bilgi Merkezi Vakfı'nda bulunmaktadır.[4]