Armağan, Ardeşen
| Armağan | |
|---|---|
 | |
 Rize'nin Türkiye'deki konumu | |
  Armağan Armağan'ın Rize'deki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Rize |
| İlçe | Ardeşen |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| İdare | |
| • Yönetici | Muhtar[3] İhtiyar heyeti[3] |
| Rakım | 508 m |
| Nüfus (2020) | |
| • Toplam | 536 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0464 |
| İl plaka kodu | 53 |
| Posta kodu | 53480 |
Armağan, Rize ilinin Ardeşen ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Armağan köyünün eski adı Lazca Salinçuri'dir. Salinçuri (სალინჭური), Salinçoy, Salinçe, Salonçoy ve Salonçe olarak da bilinir.[4] Bu yer adı Türkçede Salinköy olarak geçer. Nitekim 1876 tarihli Trabzon vilayeti salnamesi ile 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Salinköy (صالنكوی) şeklinde yazılmıştır.[5][6]
Salinçuri veya Salinköy'ün bulunduğu Lazeti bölgesi, Antik Çağ'da Kolheti Krallığı'nın sınırları içinde bulunuyordu. Osmanlılar, Trabzon İmparatorluğu'nu 1461'de ortadan kaldırdıktan sonra, 1547 yılında bu bölgeyi de tamamen ele geçirmiştir.[7] Bu yerleşim 1876 Trabzon vilayeti salnamesine göre Trabzon vilayetinin Lazistan sancağının Atina kazasına bağlıydı. Nüfusu 46 hanede yaşayan 160 kişiden oluşuyordu. Bu sayının sadece erkek nüfusunu ihtiva etme ihtimali bulunmaktadır. Köyde vergiye tabi hayvan varlığı olarak 118 koyun, 134 keçi, 150 inek ve 11 öküz kaydedilmiştir.[8]
Salinçuri veya Salinköy, Birinci Dünya Savaşı'nda Rusların eline geçti. Rus idaresi sırasında, 1917 yılında Lazistan bölgesine araştırma gezisi yapmış olan Gürcü dilbilimci İoseb Kipşidze, köyü adını Gürcü alfabesiyle Salinköy (სალინქოჲ), Rus alfabesiyle Salinkey (Салинкеи) şeklinde yazmıştır. Bu tarihte köyde 80 hanede 440 kişi yaşıyordu. Nikolay Marr ise, 1910 yılındaki araştırma gezisinde Atina kazasında 69 köy bulunduğunu ve bu köylerden 64'ünde Lazca konuşulduğunu yazmış, Sulet köyünü de Lazcanın konuşulduğu yerleşim yerleri arasında saymıştır. Bununla birlikte hem Kipşidze hem de Marr, köyün nüfusunun sadece Lazlardan oluşmadığını belirtmiştir. Marr'ın verdiği bilgiye göre o sırada köyde 20 hane kadar Hemşinli yaşıyordu.[9][10]
Salinçuri veya Salinköy, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde, Rize vilayetinin Atina kazasının Ardeşen nahiyesine bağlıydı.[6] 1935 genel nüfus sayımında, Artvin ve Rize vilayetlerinin birleştirilmesiyle kurulmuş olan Çoruh vilayetinde aynı idari konuma sahipti ve nüfusu 540 kişiden oluşuyordu.[11] Salinçuri veya Salink Türkçe olmadığı için köyün adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Armağan olarak değiştirilmiştir.[12] 1965 genel nüfus sayımında Aramağan köyünün nüfusu 893 kişiden oluşuyor ve bu nüfus içinde 310 kişi okuma yazma biliyordu.[13]
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Köy; Rize il merkezine 55 km, Ardeşen ilçe merkezine 8 km uzaklıktadır.[14]
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2022 | 500[2] |
| 2021 | 487[2] |
| 2020 | 536[2] |
| 2019 | 565[2] |
| 2018 | 771[2] |
| 2017 | 534[2] |
| 2016 | 541[2] |
| 2015 | 558[2] |
| 2014 | 604[2] |
| 2013 | 504[2] |
| 2012 | 393[2] |
| 2011 | 353[2] |
| 2010 | 372[2] |
| 2009 | 350[2] |
| 2008 | 395[2] |
| 2007 | 381[2] |
| 2000 | 262[14] |
| 1990 | 1.047[14] |
| 1985 | 1.111[14] |
| 1842 | 135 (erkek nüfus)[15] |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Armagan, Turkey Page". 6 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q "Rize Ardeşen Armağan Köy Nüfusu". Nufusune.com. 12 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2020.
- ^ a b "5393 sayılı Belediye Kanunu" (PDF). mevzuat.gov.tr. 3 Temmuz 2005. s. 3. 1 Haziran 2024 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2024.
Madde 9- Mahalle, muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir.
- ^ İrfan Aleksiva - İsmail Bucaklişi, Svacoxo - Laz Yer Adları Sözlüğü, İstanbul, 2009, s. 141, ISBN 978-605-89094-0-3
- ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 8. cilt, s. 372, ISBN 9789157871117.
- ^ a b Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 620.
- ^ ,,კოლხური (მეგრულ-ლაზური) ენა", (Hazırlayanlar) Rusudan Amirecibi-Mullen (editör), Nana Danelia, İnga Gundua, Tiflis, 2006, s. 22. 19 Haziran 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 99940-61-43-7
- ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 8. cilt, s. 373, ISBN 9789157871117.
- ^ "İoseb Kipşidze, "Çaneti'de Yolculuk" (ჭანეთში მოგზაურება), მოამბე / Bulletin, I. Cilt, Tiflis 1937, s. 157, 168". 26 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2024.
- ^ Nikolay Marr, Lazistan'a Yolculuk (Çeviri: Yulva Muhurcişi), İstanbul, 2016, s. 73, ISBN 9786055753634.
- ^ 1935 Genel Nüfus Sayımı, İstanbul, 1937, s. 319.
- ^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 747". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2023.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 524.
- ^ a b c d "Armağan Köyü". YerelNet.org.tr. 29 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2018.
- ^ Murat Ümit Hiçyılmaz, “Ardeşen Nüfus Kütüğü 1842 Ardeşen Sülaleleri”, Ardeşen Belediyesi Kültür Sanat Tanıtım Eserleri Serisi-13, 2011, Rize, ss. 18-25