Balkaya, Şenkaya
| Balkaya | |
|---|---|
 Mahallenin haritadaki yeri | |
 Erzurum'un Türkiye'deki konumu | |
  Balkaya Balkaya'nın Erzurum 'daki konumu | |
Koordinatlar: 40°44′28″N 42°15′46″E / 40.74107°K 42.26273°D | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Erzurum |
| İlçe | Şenkaya |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| İdare | |
| • Yönetici | Muhtar[1] İhtiyar heyeti[1] |
| Rakım | 1343 m |
| Nüfus | 201 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0442 |
| İl plaka kodu | 25 |
| Posta kodu | 25360 |
Balkaya, Erzurum ilinin Şenkaya ilçesine bağlı bir kırsal mahalledir.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Balkaya bu yerleşimin bilinen en eski adıdır. Bununla birlikte eski Osmanlı kayıtlarında adı geçmemektedir. Osmanlıların Gürcülerden 16. yüzyılın ortasında ele geçirdiği Tao bölgesinde yer alan köy, Rus idaresinin 1886 yılındaki nüfus sayımında Bal-Kaya (Бал-Кая) adıyla kaydedilmiştir. Köyün nüfusu bu sırada, Kürt olarak kaydedilmiş olan 112 kişiden oluşuyordu. Bu nüfus 19. yüzyılda yerleştirilmiş olmalıdır. Çünkü köyün sınırları içindeki kilise kalıntısı, buranın çok daha eski bir yerleşim olduğunu göstermektedir. Nitekim Balkaya köyünün bulunduğu bölge, 93 Harbi'nin ardından 1878 yılında imzalanan Berlin Antlaşması'yla Osmanlı Devleti tarafından Çarlık Rusya'sına bırakılmıştı ve Balkaya bu tarihte Oltu sancağının (okrug) Oltu kazasına (uçastok) bağlıydı.[5][6]
Balkaya köyü, 1828 tarihli Osmanlıca köy listesinde Bal kaya (بال قیا) adıyla Erzurum vilayetinin Oltu kazasına bağlı Kosor nahiyesinde yer alıyordu.[7] 1940 genel nüfus sayımında Balkaya olarak kaydedilmiş olan köy, Oltu kazasının Kömürlü nahiyesine bağlıydı ve nüfusu 288 kişiden oluşuyordu.[8] 1946 yılında Şenkaya ilçesi kurulunca, Balkaya köyü Oltu ilçesinden alınarak bu yeni ilçeye bağlandı. 1965 genel nüfus sayımında Balkaya köyünün nüfusu 589 kişiden oluşuyor ve bu nüfus içinde 205 kişi okuma yazma biliyordu.[9]
Balkaya köyünün 3 kilometre kuzeybatısında, tek nefli bir kilise kalıntısı bulunmaktadır. Kilisenin etrafındaki yerleşim kalıntıları ve mezarlık, burada eskiden bir köyün bulunduğunu göstermektedir. Ne var ki ortadan kalkmış olan bu köyün adı bugün bilinmemektedir.[6]
1993 yılında Büyükşehir olan Erzurum’da, 2012 yılında 6360 Sayılı Yasa ile, tüm köylerin tüzel kişiliği kaldırılmıştır. Bu köy de Şenkaya Belediyesi’nin bir mahallesi olmuştur.[10]
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Mahalle, Erzurum il merkezine 152 km, Şenkaya ilçe merkezine 35 km uzaklıktadır.[11] Mahalle, Şenkaya'nın kuzeybatısında olup, D.060 numaralı Erzurum-Ardahan (Oltu-Göle) devlet yoluna, Susuz ve Deliktaş mahalleleri üzerinden, 9,3 km.lik bir köy yoluyla bağlıdır.[12]
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıllara göre mahalle nüfus verileri | |
|---|---|
| 2022 | 201[2] |
| 2021 | 220[2] |
| 2020 | 217[2] |
| 2019 | 229[2] |
| 2018 | 234[2] |
| 2017 | 225[2] |
| 2016 | 227[2] |
| 2015 | 237[2] |
| 2014 | 246[2] |
| 2013 | 264[2] |
| 2012 | 274[3] |
| 2011 | 279[3] |
| 2010 | 285[3] |
| 2009 | 283[3] |
| 2008 | 272[3] |
| 2007 | 281[3] |
| 2000 | 389[3] |
| 1990 | 597[13] |
| 1985 | 691[14] |
| 1965 | 589[15] |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "5393 sayılı Belediye Kanunu" (PDF). mevzuat.gov.tr. 3 Temmuz 2005. s. 3. 1 Haziran 2024 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2024.
Madde 9- Mahalle, muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir.
- ^ a b c d e f g h i j k "Erzurum Şenkaya Balkaya Mahalle Nüfusu". Nufusune.com. 24 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2023.
- ^ a b c d e f g h "TÜİK Merkezi Dağıtım Sistemi Nüfus Verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 17 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Balkaya, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 24 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2023.
- ^ ""Oltu kazası (1886 Yılı)" (Rusça)". 24 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2022.
- ^ a b 2017 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2017 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2018, s. 65 31 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-9470-9-4
- ^ "Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 226". 5 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2023.
- ^ 1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1946, s. 248.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 262.
- ^ "6360 sayılı kanun". Resmî Gazete. 10 Aralık 2012. 19 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2022.
- ^ "Balkaya Mahallesi". YerelNet.org.tr. 4 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2023.
- ^ "Balkaya to Erzurum Ardahan Yolu". Balkaya to Erzurum Ardahan Yolu. 24 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2024.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1968). "1965 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). kutuphane.tuik.gov.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.