Balıkçı, Pazar

Balıkçı
Köy
Harita
Rize'nin konumu
Rize'nin konumu
Rize üzerinde Balıkçı
Balıkçı
Balıkçı
Balıkçı'nın Rize'deki konumu
ÜlkeTürkiye Türkiye
İlRize
İlçePazar
Coğrafi bölgeKaradeniz Bölgesi
İdare
 • YöneticiMuhtar[3]
İhtiyar heyeti[3]
Rakım252 m
Nüfus
 (2020)
 • Toplam274
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
İl alan kodu0464
İl plaka kodu53
Posta kodu53340

Balıkçı, Rize ilinin Pazar ilçesine bağlı bir köydür.

Tarihçe

[değiştir | kaynağı değiştir]

Balıkçı köyünün eski adı Zeleği'dir. Nitekim Lazistan'daki yer adları üzerine iki çalışmada Zeleği (ზელეღი) şeklinde yazılmıştır.[4][5] Bazı kaynaklarda bu yerleşimin adı Zeleki (ზელექი) şeklinde geçer.[6] Nitekim 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Zelek (ذلك) olarak kaydedilmiştir.[7]

Zeleği köyünün bulunduğu Lazeti bölgesi, Antik Çağ'da Kolheti Krallığı'nın sınırları içinde bulunuyordu. Osmanlılar, Trabzon İmparatorluğu'nu 1461'de ortadan kaldırdıktan sonra, 1547 yılında bu bölgeyi de tamamen ele geçirmiştir.[8] Zeleği köyü, 1876 tarihli Trabzon Vilayeti salnamesinde sehven "Zelur" şeklinde kaydedilmiş olmalıdır. Trabzon Vilayeti'nin Lazistan sancağının Atina kazasına bağlı köyün nüfusu 18 hanede yaşayan 75 kişiden oluşuyordu. Ancak bu sayının sadece erkek nüfusundan ibaret olması ihtimali de vardır. Köyde vergiye tabi hayvan varlığı olarak 20 koyun, 5 keçi, 29 inek ve 10 öküz kaydedilmiştir.[9]

Kültür tarihçisi Nikolay Marr, 1910 yılında Atina kazasında 69 köy bulunduğunu ve bu köylerden 64'ünde Lazca konuşulduğunu yazmış, Zelek köyünü de Lazcanın konuşulduğu yerleşimler arasında saymıştır. Marr'ın verdiği bilgiye göre, Zeleği veya Zeleki köyünde herkes kayıkçılık ve denizcilikle uğraşıyordu. En iyi denizciler bu köyden çıkıyordu.[10] Zeleği köyü, Birinci Dünya Savaşı'nda Rusların eline geçti. Rus idaresi sırasında, 1917 yılında Lazistan bölgesinde araştırma gezisi yapan Gürcü dilbilimci İoseb Kipşidze köyün adını Gürcüce Zeleği (ზელეღი), Rusça Zelek (Зелек) şeklinde yazmıştır. Kipşidze'nin verdiği bilgiye göre bu tarihte köyde 69 hanede 188 kişi yaşıyordu.[5]

Zeleği köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde, Rize vilayetinin Atina kazasının merkez nahiyesine bağlıydı.[11] 1935 genel nüfus sayımında "Hançkun" şeklinde yazılmış olan köy, Artvin ve Rize vilayetlerinin birleştirilmesiyle kurulmuş olan Çoruh vilayetinde aynı idari konuma ve nüfusu 371 kişiden oluşuyordu. Ancak Atina kazasının adı Pazar olarak değiştirilmişti.[12] Zeleği veya Zelek Türkçe olmadığı için köyün adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Balıkçı olarak değiştirilmiştir.[13] 1965 genel nüfus sayımında Balıkçı köyünün nüfusu 489 kişiden oluşuyordu ve bu nüfus içinde 149 kişi okuma yazma biliyordu.[14]

1836 yılında köydeki mescit camiye dönüştürülmüştür.[15]

Coğrafya

[değiştir | kaynağı değiştir]

Köy, Rize iline 30 km, Pazar ilçesine 7 km uzaklıktadır.[16] Köyde Dumina Mevki Mahallesi bulunmaktadır.

Nüfus

[değiştir | kaynağı değiştir]
Yıllara göre köy nüfus verileri
2020 274[2]
2019 283[2]
2018 293[2]
2017 297[2]
2016 333[2]
2015 335[2]
2014 300[2]
2013 300[2]
2012 306[2]
2011 329[2]
2010 328[2]
2009 328[2]
2008 362[2]
2007 356[2]
2000 476[16]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Balikci, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 26 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2020. 
  2. ^ a b c d e f g h i j k l m n o "Rize Pazar Balıkçı Köyü Nüfusu". Nufusune.com. 3 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2020. 
  3. ^ a b "5393 sayılı Belediye Kanunu" (PDF). mevzuat.gov.tr. 3 Temmuz 2005. s. 3. 1 Haziran 2024 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2024. Madde 9- Mahalle, muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir. 
  4. ^ İrfan Aleksiva - İsmail Bucaklişi, Svacoxo - Laz Yer Adları Sözlüğü, İstanbul, 2009, s. 125, ISBN 978-605-89094-0-3
  5. ^ a b "İoseb Kipşidze, "Çaneti'de Yolculuk" (ჭანეთში მოგზაურება), მოამბე / Bulletin, I. Cilt, Tiflis 1937, s. 169". 26 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2024. 
  6. ^ "İuri Siharulidze, Çaneti / Lazeti (ჭანეთი / ლაზეთი), 2 cilt, Batum, 1979, II. Cilt s. 27". 16 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2024. 
  7. ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 619.
  8. ^ ,,კოლხური (მეგრულ-ლაზური) ენა", (Hazırlayanlar) Rusudan Amirecibi-Mullen (editör), Nana Danelia, İnga Gundua, Tiflis, 2006, s. 22. 19 Haziran 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 99940-61-43-7
  9. ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 8. cilt, s. 365, ISBN 9789157871117.
  10. ^ Nikolay Marr, Lazistan'a Yolculuk (Çeviri: Yulva Muhurcişi), İstanbul, 2016, s. 70, ISBN 9786055753634.
  11. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; hdl.handle.net isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  12. ^ 1935 Genel Nüfus Sayımı, İstanbul, 1937, s. 402.
  13. ^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 986". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2023. 
  14. ^ "1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 526" (PDF). 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 28 Haziran 2024. 
  15. ^ Hüseyin Saraç. "Atina Kazası". academia.edu. 25 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2022. 
  16. ^ a b "Balıkçı Köyü". YerelNet.org.tr. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2018. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]