Bay Korbes

Bay Korbes, Grimm Masalları'nın 41. bölümünde yer alan bir hayvan masalıdır. (ATÜ 210) (Kinder- und Hausmärchen/Grimm Çocuk ve Yuva Masalları 41)

Konusu

[değiştir | kaynağı değiştir]

Bir tavuk ve bir horoz, dört küçük farenin çektiği kırmızı bir faytonda Bay Korbes'un evine doğru seyahat eder. Yol boyunca ilerlerken bir kediyi, bir değirmentaşını, bir yumurtayı, bir ördeği, bir toplu iğneyi ve bir dikiş iğnesini yanlarına alırlar. Eve gittiklerinde Bay Korbes evde değildir ve hep birlikte eve girerek Bay Korbes'un evinde bir yerlere saklanırlar. Bay Korbes eve döndüğünde şömineye saklanan kedi gözlerine kül fırlatır, ördek, yüzünü yıkamak isteyen ev sahibine su sıçratır, yüzünü kurulamak istediğinde havlunun arasına saklanan yumurta kırılarak yüzüne gözüne bulaşır, dinlenmek isteyip sandalyeye oturduğunda minderde saklanan toplu iğne poposuna batar. Canına tak eden Bay Korbes bıkkınlıkla yatağa uzandığında yastığın arasına saklanan dikiş iğnesi kafasına batar. Telaşla evden gitmek isteyip tam kapıdan çıktığında ise değirmentaşı saklandığı yerden kayarak adamın başına düşer ve Bay Korbes ölür. 1850 yılındaki 6. baskıdan itibaren masal şu sözle biter; Bay Korbes oldukça kötü kalpli bir adam olmalı.

Köken

[değiştir | kaynağı değiştir]

Grimm açıklamalarında, ''Maingegenden Kökenli'' (Hassenpflug ailesinin kızları Jeanette Hassenpflug aracılığıyla) ya da ''Hessen Kökenli'' (Lisette Wild aracılığıyla) şeklinde belirterek, masalın kökenine atıfta bulunmuştur ve Grimm Masalları'nın 10. bölümündeki Serseriler Güruhu (Das Lumpengesindel) isimli masalla karşılaştırmalı olduğunu belirtmiştir. Masalın Hessen versiyonundaki dörtlük ise şöyledir :

Fayton gıcır gıcır ediyor,
farecik bir ıslık öttürüyor,
horoz ise sallandırıyor sakalını,
bu işte bir keramet olmalı.

Bay Korbes'un kötü kalpli olduğunu söyleyen son cümle, ona karşı yapılan bu absürt komplonun nedenini açıklamak amacıyla 1850 yılında yapılan 6. baskıdan itibaren masala eklenmiştir. Grimm Kardeşler, Bay Korbes'u İngilizce çevirmen Edgar Taylor'a, Öcü veya Knecht Ruprecht gibi küçük çocukları korkutmak için uydurulmuş, korkunç bir biçimi olduğu düşünülen düşsel yaratık yani bir umacı olarak tanımlamıştır.[1]

Etkileri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Yazar Janosch'un yorumunda, Bay Korbes güzel bir tavukla dans eder ve onu pasta yemeğe çağırır. Tavuk da gelirken damadı horozla birlikte gelir. Ayrıca yolda giderken bir kediyi, bir köpeği, araba lastiklerini, fil Seifried'i, botlarını ve yabasını da davet eder. Bay Korbes'un evine geldiklerinde pastanın tamamını yiyip bitirirler. Bay Korbes hiçbir şeyin karşılıksız olmadığını söyleyip tavuğu öpmek ister. Ardından hepsi birlikte Bay Korbes'u fena bir şekilde döver.[2] Masalın bu versiyonu bir resimli kitap olarak yayınlanmıştır ve hatta Janosch'un Hayal Vakti isimli animasyon dizisinde de gösterilmiştir (bölüm 20). 1850'de eklenen, Bay Korbes'un kötü kalpli olduğunu belirten son cümle, Tankred Dorst 'un 1988'de ilk gösterimi yapılan draması Korbes için çıkış noktası olarak kullanılmıştır. Ayrıca Bay Korbes, Friedrich Dürrenmatt'ın 1956 yılındaki ''Sonbaharın Sonlarında Bir Akşam Vakti'' isimli radyo tiyatrosunda yazarın figürü için bir model olmuştur.

Edebiyat

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Grimm Kardeşler: Çocuk ve Yuva Masalları. Tam baskı. Çağdaş sanatçıların 184 illüstrasyonu ve Heinz Rölleke'nin son sözüyle. Sayfa 243-244. Düsseldorf ve Zürih, 19. Baskı 1999. (Artemis & Winkler Yayınevi; Patmos Yayınevi; ISBN 3-538-06943-3)
  • Grimm Kardeşler: Çocuk ve Yuva Masalları. Grimm Kardeşler tarafından orijinal notlarla son el baskısı. Heinz Rölleke tarafından yayınlanan, tüm baskılarda yayınlanmamış tüm masallar ve köken belgelerinin bir eki ile. Cilt 3: Orijinal Notlar, Köken Belgeleri, Son Söz. Sayfa 81, 459-460. Revize edilmiş ve bibliyografik olarak tamamlanmış baskı, Stuttgart 1994. (Reclam-Yayınevi; ISBN 3-15-003193-1)
  • Hans-Jörg Uther: Grimm Kardeşlerin çocuk ve yuva masalları için el kitabı. de Gruyter, Berlin 2008, ISBN 978-3-11-019441-8, s. 100-101.

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Hans-Jörg Uther: Handbuch zu den Kinder- und Hausmärchen der Brüder Grimm. de Gruyter, Berlin 2008, ISBN 978-3-11-019441-8, S. 100–101.
  2. ^ Janosch: Herr Korbes. In: Janosch erzählt Grimm's Märchen. Fünfzig ausgewählte Märchen, neu erzählt für Kinder von heute. Mit Zeichnungen von Janosch. 8. Auflage. Beltz und Gelberg, Weinheim und Basel 1983, ISBN 3-407-80213-7, S. 133–135.

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]