Başköy, Çıldır
| Başköy | |
|---|---|
 | |
 Ardahan'ın konumu | |
  Başköy Başköy'ün Ardahan'daki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Ardahan |
| İlçe | Çıldır |
| Coğrafi bölge | Doğu Anadolu Bölgesi |
| İdare | |
| • Yönetici | Muhtar[3] İhtiyar heyeti[3] |
| Rakım | 2300 m |
| Nüfus (2022) | |
| • Toplam | 92 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0478 |
| İl plaka kodu | 75 |
| Posta kodu | 75110 |
Başköy, Ardahan ilinin Çıldır ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Başköy, bu yerleşimin bilinen en eski adıdır. Rus idaresinin gerçekleştirdiği 1886 tarihli nüfus sayımında Baş-Köv (Баш-Кёв) olarak geçer.[4] Tao-Klarceti bölgesinde Başköy adı, geç Osmanlı döneminde ortaya çıkmış, yaygın olarak coğrafi açıdan yukarıda bulunan yerleşmelere verilmiştir.[5]
Başköy, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan tarihsel Cavaheti'de yer alıyodur. Nitekim Osmanlılar 16. yüzyılın ikinci yarısında bu bölgeyi Gürcülerden ele geçirmiştir. Başköy, komşusu köyler 1595 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı mufassal defterinde komşu köyler Çıldır livasının yer almasına karşın, bu defterde geçmemektedir.[6] Bu durum, Başköy'ün daha sonra ortaya çıktığı görüşünü desteklemektedir.
Nitekim Osmanlı Devleti, 93 Harbi'nin ardından 1878'de imzalanan Berlin Antlaşması'yla Ardahan bölgesini Rusya'ya bırakmasından sonra Rus idaresinin 1886 yılında yaptığı nüfus tespitinde Başköy adına rastlanmaktadır. Baş-Köv (Баш-Кёв) biçiminde yazılmış olan köy, Ardahan sancağının Çıldır kazasına (uçastok) bağlıydı. Köyün nüfusu, "Karapapak" olarak kaydedilmiş 61 kişiden oluşuyordu.[4]
Başköy, Birinci Dünya Savaşı'nın sonunda Rusların bölgeden çekilmesinin ardından bir süre fiilen Ermenistan'ın sınırları içinde kaldı. 16 Mart 1921'de imzalanan Moskova Antlaşması uyarınca Başköy Türkiye'ye bırakıldı.[7]
Başköy, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde "Baş Köy" (باش كوی) biçiminde yazılmıştır. Bu sırada köy Kars vilayetinin Çıldır kazasının merkez nahiyesine bağlıydı.[8] 1940 genel nüfus sayımında aynı idari konuma sahip olan köyün nüfusu 95 kişiden oluşuyordu.[9] 1965 genel nüfus sayımında Başköy'de 226 kişi yaşıyor ve bu nüfus içinde sadece 29 kişi okuma yazma biliyordu.[10]
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Köy, Ardahan il merkezine 68 km, Çıldır ilçe merkezine 26 km uzaklıktadır.[11]
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2022 | 92[2] |
| 2021 | 89[2] |
| 2020 | 93[2] |
| 2019 | 95[2] |
| 2018 | 108[2] |
| 2017 | 88[2] |
| 2016 | 90[2] |
| 2015 | 100[2] |
| 2014 | 98[2] |
| 2013 | 102[2] |
| 2012 | 104[2] |
| 2011 | 111[2] |
| 2010 | 112[2] |
| 2009 | 128[2] |
| 2008 | 139[2] |
| 2007 | 124[2] |
| 2000 | 202[11] |
| 1990 | 229[12] |
| 1985 | 300[13] |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Baskoy, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 23 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q "Ardahan Çıldır Başköy Köy Nüfusu". Nufusune.com. 3 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
- ^ a b "5393 sayılı Belediye Kanunu" (PDF). mevzuat.gov.tr. 3 Temmuz 2005. s. 3. 1 Haziran 2024 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2024.
Madde 9- Mahalle, muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir.
- ^ a b ""Çıldır kazası (1886 Yılı)" (Rusça)". 18 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2021.
- ^ Klarceti (Gürcüce), Mamia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Şota Mamuladze, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Cemal Karalidze, Batum, 2016, s. 194 9 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-0-8969-5
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; II. cilt (1941), s. 250; III. cilt (1958) s. 379-432". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2021.
- ^ "Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1969, 3 Cilt, 2. cilt s. 489". 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2022.
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 763.
- ^ 1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1946, s. 351.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 357.
- ^ a b "Başköy Köyü". YerelNet.org.tr. 3 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.