COVID-19 ile yaşamak

COVID-19 pandemisi devam eden aşılamaya rağmen sürerken kimi uzmanlar, insanlığın eninde sonunda COVID-19 ile yaşamak zorunda kalacağını savunuyor.[1][2][3] İşbu teoriye göre, pandemi bitince COVID-19 grip veya soğuk algınlığı gibi epidemik salgın halini alacak[4][5] ve insanlar belli bir süre sonra eski normal düzenlerine dönecek.[6][7][8]

Kore ve Japonya'da "korona ile" (Korece: 위드코로나, Japonca: ウィズ・コロナ) terimi kullanılmaktadır.[9][10][11]

Arka plan

[değiştir | kaynağı değiştir]

SARS-CoV-2'nin neden olduğu COVID-19 hastalığı, Çin'in Vuhan kentinden çıkarak 2020'nin başlarında tüm dünyaya yayılmış ve bunun sonucunda Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) 11 Mart 2020'de pandemi ilan etmiştir.[12][13] Birçok ülke salgını zapt etmek için kapanmaya gitmiştir.[14][15] Pandeminin intihar vakalarının sıçraması[16][17] ve aile içi şiddetin yükselmesi[18][19][20] gibi toplumsal etkileri görülmüştür. Bunun yanında çevirim içi eylemler giderek normalleşmiştir.[21][22] Aşılar bir yıldan kısa bir sürede geliştirilmiş[23][24] ve Aralık 2020'de aşılama başlamıştır.[25] Kitle bağışıklığı teorisine göre pandeminin sona ermesi için %80 ila %90 oranında aşılama gerekti.[26][27]

İngiliz (α), Güney Afrika (β), Brezilya (γ), Hint (δ) ve Bostvana (ο) varyantlarının görülmesi aşıların etkinliği konusunda soru işaretleri oluşturmuş ve yeni varyantların yeni aşıya ihtiyaç duyup duymadığı hakkında birtakım çalışmalara neden olmuştur.[28][29][30][31][32] Aşıdan dolayı, özellikle de Çin yapımı inaktif aşılar olan Sinovac ve Sinopharm hakkında vakalar ve ölümler raporlanmıştır.[33][34][35][36] Afrika gibi gelişmemiş bölgelerde aşının bulunmaması aşı eşitsizliğine neden oldu ve tartışmaları alevlendirdi.[37]

Aşıların tek başına pandeminin bitmesine yetmeyeceği görüşü,[38] COVID-19 ile yaşamak fikrini doğurdu.[39][40][41] Bu da, COVID-19'un hiçbir zaman dünyayı terk etmeyeceği ancak grip ve soğuk algınlığı gibi daha yönetilebilir küçük salgınlara dönüşeceği ve eski normal günlere (yeni normal denen süreçtense) böylece geri dönüleceği anlamına geliyordu.

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "The coronavirus is here to stay — here's what that means". 16 Şubat 2021. 2 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2022. 
  2. ^ "COVID-19 will likely be with us forever. Here's how we'll live with it". 23 Ocak 2021. 27 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2022. 
  3. ^ "How We'll Live With Covid After the Pandemic". 18 Kasım 2021. 16 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2022. 
  4. ^ "Covid-19 Could Become Like the Flu if More People Get Vaccinated". 12 Eylül 2021. 16 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2022. 
  5. ^ "Should we treat Covid like the flu? Europe is slowly starting to think so". 12 Ocak 2022. 16 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2022. 
  6. ^ "When will life return to 'pre-COVID normal'?". 12 Nisan 2021. 16 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2022. 
  7. ^ "Could we return to normal by summer?". 11 Mayıs 2021. 16 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2022. 
  8. ^ "When will life return to normal after the pandemic?". 2 Aralık 2021. 16 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2022. 
  9. ^ "'위드코로나'? 지금도 실시간 진행되는 '일본말 따라하기'". 6 Eylül 2021. 16 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2022. 
  10. ^ "[팩트와이] '위드 코로나' 일본식 영어다?". 23 Ekim 2021. 16 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2022. 
  11. ^ "ウィズコロナ時代の新たな医療に対応できる医療人材養成事業（令和3年度補正）". 24 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2022. 
  12. ^ "WHO Director-General's opening remarks at the media briefing on COVID-19 - 11 March 2020". 11 Mart 2020. 22 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2022. 
  13. ^ "World Health Organization Declares COVID-19 a 'Pandemic.' Here's What That Means". 11 Mart 2020. 14 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2022. 
  14. ^ "Coronavirus: Half of humanity now on lockdown as 90 countries call for confinement". 3 Nisan 2020. 19 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2022. 
  15. ^ Perra, N. (13 Şubat 2021). "Non-pharmaceutical interventions during the COVID-19 pandemic: A review". National Center for Biotechnology Information (913): 1-52. doi:10.1016/j.physrep.2021.02.001. 3 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2022. 
  16. ^ "Warning Covid-19 could lead to spike in suicide rates". 22 Nisan 2020. 30 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2022. 
  17. ^ "The Impact Of Covid-19 On Suicide Rates". 14 Mayıs 2020. 4 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2022. 
  18. ^ "A New Covid-19 Crisis: Domestic Abuse Rises Worldwide". 6 Nisan 2020. 16 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2022. 
  19. ^ "The pandemic is increasing intimate partner violence. Here is how health care providers can help". 26 Ekim 2021. 16 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2022. 
  20. ^ "Levels of domestic violence increase globally, including in the Region, as COVID-19 pandemic escalates". 16 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2022. 
  21. ^ "The COVID-19 pandemic has changed education forever. This is how". 29 Nisan 2020. 4 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2022. 
  22. ^ Selvaraj, A.; Vishnu, R.; KA, N.; Benson, N.; Mathew, A. J. (6 Ocak 2021). "Effect of pandemic based online education on teaching and learning system". ScienceDirect. 85. doi:10.1016/j.ijedudev.2021.102444. 16 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2022. 
  23. ^ "The fastest vaccine in history". 10 Aralık 2020. 18 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2022. 
  24. ^ "How did we develop a COVID-19 vaccine so quickly?". 13 Kasım 2021. 16 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2022. 
  25. ^ "Covid-19 vaccine: First person receives Pfizer jab in UK". 8 Aralık 2020. 8 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2022. 
  26. ^ "Herd immunity and COVID-19 (coronavirus): What you need to know". 17 Aralık 2021. 16 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2022. 
  27. ^ "COVID-19 Vaccine Key to Reaching 'Herd Immunity'". 16 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2022. 
  28. ^ "Five reasons why COVID herd immunity is probably impossible". 18 Mart 2021. 13 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2022. 
  29. ^ "The delta variant could evade vaccines if it becomes Delta 4+, new paper warns". 26 Ağustos 2021. 16 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2022. 
  30. ^ "First studies suggest Omicron can evade vaccine protection, boosters needed". 8 Aralık 2021. 8 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2022. 
  31. ^ "Omicron Better Able to Evade Vaccines Than Earlier Variants". 9 Aralık 2021. 16 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2022. 
  32. ^ "Omicron largely evades immunity from past infection or two vaccine doses". 17 Aralık 2021. 15 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2022. 
  33. ^ "World's Most Vaccinated Nation Is Spooked by Covid Spike". 12 Mayıs 2021. 22 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2022. 
  34. ^ "The Seychelles is the most vaccinated nation on Earth. But Covid has surged". 13 Mayıs 2021. 22 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2022. 
  35. ^ "Hundreds of Sinovac-injected Indonesian doctors contract COVID". 17 Haziran 2021. 22 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2022. 
  36. ^ "Indonesian Covid deaths add to questions over Sinovac vaccine". 28 Haziran 2021. 22 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2022. 
  37. ^ "UN Chief: Vaccines Alone Won't End Pandemic". 16 Aralık 2021. 22 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2022. 
  38. ^ "Coronavirus: is it time to accept that vaccines alone won't end the pandemic?". 21 Eylül 2021. 22 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2022. 
  39. ^ "Yes, we have to live with Covid – but not with such irresponsible ministers". 20 Ekim 2021. 22 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2022. 
  40. ^ "The world must learn to live with Covid this year". 3 Ocak 2022. 22 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2022. 
  41. ^ "Why 2022 Is the Year We Learn to Live With COVID-19". 5 Ocak 2022. 22 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2022.