| Bu maddenin veya maddenin bir bölümünün gelişebilmesi için alakalı konuda uzman kişilere gereksinim duyulmaktadır. Ayrıntılar için lütfen tartışma sayfasını inceleyin veya yeni bir tartışma başlatın. Konu hakkında uzman birini bulmaya yardımcı olarak ya da maddeye gerekli bilgileri ekleyerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz. (Temmuz 2012) |
Cerrahîlik (Cerrahîyye, Osmanlıca: جراحية ) bir İslâm tarikatı, Halvetîyye'nin kolu olan Ramazânîyye'nin alt şubesi.[1] Cerrahîlik, adını kurucusu olan Nureddîn Muhammed ibn-i Abdullah er-Rûmî el-İstanbulî el-Cerrahî'den alır.[2] 17. yüzyılın sonlarında kurulmuş olan Cerrâhî tarikatı, eski İstanbul'un en yaygın tarikatlarından biriydi.[3]
30 Kasım 1925 tarihli Tekke ve Zaviyelerin Kapatılmasına Dair Kanun yürürlüğe girdiğinde, İstanbul'da bulunan Cerrahî tekkeleri şunlardı:[4]
- Arif Dede Tekkesi, Üsküdar, Mehmed Ağa Camii
- Çaylakzâde Tekkesi, Nuruosmaniye
- Halil Nizameddîn Tekkesi, Edirnekapı, Acıçeşme
- İplikçi Tekkesi, Otlukçu Yokuşu
- Karabaş Tekkesi, Rumelihisarı
- Karagöz Tekkesi, Silivrikapı
- Nureddîn Cerrâhî� Tekkesi, Karagümrük (Asitane)
- Sertarikzâde Tekkesi, Eyüpsultan Nişancası
- Sertarikzade Tekkesi, Fatih, Kumrulu Mescit yanı
- Şeyh Ali Tekkesi, Otakçılar
- Tameşvar Tekkesi, Eyüpsultan
- Yağcızâde (Balaban) Tekkesi, Üsküdar, Balaban İskelesi
- Yesârîzade (Ordu Şeyhi) Tekkesi, Sofular
- Yıldız Dede Tekkesi, Bahçekapı, Yıldız Hamamı yanı
Cerrahî tarikatının âsitane postnişinlerinin isimleri şöyledir:
- Nureddin Cerrahî (1678-1720)
- Süleyman Veliyüddîn Efendi (1673-1745)
- Mehmet Hüsameddîn Efendi (1675- 1754)
- Sertarikzâde Mehmet Emin Efendi (1686-1758)
- Seyyid Abdülaziz Efendi (1700-1760)
- Yahyâ Şerâfeddîn Efendi (1650-1770)
- Abduşşekûr Efendi (1686-1773)
- İbrahim Efendi (1697-1779)
- Morevî Mehmet Emin Efendi (1730-1794)
- Abdurrahman Hilmi Efendi (1688-1800)
- Mehmet Sâdık Efendi (1738-1800)
- Hâfız Mustafa Efendi (1715-1804)
- Kadı Mehmet Efendi (1742-1805)
- Mehmet Ârif Dede (1747-1822)
- Abdülaziz Zihni Efendi (1798-1853)
- Yahyâ Gâlip Hayatî Efendi (1832-1897)
- Mehmet Rıza Yaşar Efendi (1845-1912)
- İbrahim Fahreddîn Efendi (1886-1966)
- Muzaffer Ozak (1916-1985)
- Safer Dal (1926-1999)
- Ömer Tuğrul İnançer (1946-2022)
- Ahmet Özhan (1950- )
- ^ Cerrahîlik: Hz. Pîr Nûreddîn Cerrahî ve Cerrâhî Tarikatı, Mehmet Cemâl Öztürk, Gelenek Yayınları, 2004, ISBN 9758861263
- ^ "Cerrahilik, Hz. Pir Nureddin Cerrahi ve Cerrahi Tarikatı". Nureddin Cerrahi tariqats with its tekkes in Balkans and especially in İstanbul take place on a large geography during last 200 years. KETEBE. 1 Kasım 2018. 22 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2021.
- ^ Tekkeler ve Zaviyeler, Mustafa Kara, Dergah Yayınları, 2013, ISBN 9759954406
- ^ Gönül Cerrahı Nûreddîn Cerrahî ve Cerrahîler, Mustafa Özdamar, Kırk Kandil Yayınevi, 2011, ISBN 9758225332
- Cerrahîlik: Hz. Pîr Nûreddîn Cerrahî ve Cerrâhî Tarikatı, Mehmet Cemâl Öztürk, Gelenek Yayınları, 2004, ISBN 9758861263
- Gönül Cerrahı Nûreddîn Cerrahî ve Cerrahîler, Mustafa Özdamar, Kırk Kandil Yayınevi, 2011, ISBN 9758225332
- Anadolu Erenleri, Nezîhe Araz, Özgür Yayınları, ISBN 9754471193
- Tasavvuf Tarihi, Mehmed Ali Aynî, Kitabevi Yayınları, ISBN 9757321026
- Tekkeler ve Zaviyeler, Mustafa Kara, Dergah Yayınları, 2013, ISBN 9759954406
- Tasavvuf ve Tarikatlar Tarihi, Mustafa Kara, Dergah Yayınları, 2013, ISBN 9759953379
- İslam'da Mezhepler ve İnanç Yolları Ansiklopedisi, Güneş Gazetesi Yayınları
- İstanbul Kültür ve Sanat Ansiklopedisi, Tercüman Gazetesi Kültür Yayını, 1983