David Korten

David Korten
Doğum30 Temmuz 1937 (87 yaşında)
Longview, Washington,  ABD
VatandaşlıkABD
EğitimStanford Üniversitesi
Mezun olduğu okul(lar)Harvard Üniversitesi
Tanınma nedeniŞirketlerin kontrolündeki küreselleşme eleştirisi
EvlilikFrances Fisher Korten
Resmî sitedavidkorten.org
Kariyeri
DalıÇevre ekonomisi, Alternatif enerji, Sürdürülebilirlik, İklim değişikliği

David C. Korten (d. 30 Temmuz 1937)[1] Amerikalı bir yazar ve Harvard Business School'da çalışmış profesör ve politik aktivisttir. Şirketlerin kontrolündeki küreselleşmenin önde gelen eleştirmenleri arasındadır. "Eğitim ve eğilim olarak psikoloji ve davranış sistemleri öğrencisi"dir.[2] En çok bilinen yayını, When Corporations Rule the World (Dünyayı Yöneten Şirketler[3][4], 1995 ve 2001) adlı çalışmasıdır. 2011 yılında Utne Reader vizyoneri seçilmiştir.[5]

Eğitimi ve kariyeri

[değiştir | kaynağı değiştir]

David Korten, 1937'de ABD'de, Longview, Washington'da doğdu ve 1955 yılında RA Long Lisesi'nden mezun oldu. Stanford Üniversitesi İşletme Enstitüsü'nden işletme yüksek lisansı ve doktora derecesi aldı. Kendi tabiriyle, kariyerinin "ilk dönemleri [1959'da Stanford'dan ayrıldıktan sonra] Etiyopya'dan başlayarak düşük gelirli ülkelerde işletme okulları kurmaya adanmıştı". Vietnam Savaşı sırasında Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetlerinde yüzbaşı olarak görev yaptı; ABD merkezli öğretim ve organizasyon görevlerini üstlendi.[2] Ardından beş buçuk yıl Harvard Business School'da misafir profesör olarak çalıştı. 1950'lerde Stanford'dayken, Seattle, Washington yakınlarında bulunan ve şu anda yaşadığı Bainbridge Adası'nda Frances Fisher Korten ile evlendi.

Çalışmalarının ana gövdesi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Korten, Harvard'ın orta düzey yönetim, MBA ve doktora programlarının olduğu Harvard Üniversitesi İşletme Fakültesi'nde beş buçuk yıl misafir doçent olarak görev yaptı.

Ayrıca, Nikaragua merkezli Orta Amerika İşletme Enstitüsü'nün Harvard Business School danışmanı olarak çalıştı. Ardından, ulusal aile planlaması programlarının organizasyonunu ve yönetimini güçlendirmek için Ford Vakfı'nın finanse ettiği bir projede, Harvard Uluslararası Kalkınma Enstitüsü'nün çalışanı olarak, başkanlık yaptı.

1970'lerin sonlarında Korten, yaklaşık on beş yıl yaşadığı Güneydoğu Asya'ya taşındı ve Ford Vakfı proje uzmanı olarak çalıştı. Daha sonra Amerika Birleşik Devletleri Uluslararası Kalkınma Ajansı'nda (USAID) kalkınma yönetimi konusunda Asya bölge danışmanı olarak görev yaptı. Bu görevle Pakistan, Hindistan, Bangladeş, Sri Lanka, Tayland, Endonezya ve Filipinler'de bulundu.[2]

Korten, resmi yardım sisteminden hayal kırıklığına uğrayarak, Asya'daki son beş yılını "bölgedeki kalkınma başarısızlığının temel nedenlerini belirlemek ve sivil toplum kuruluşlarının kapasitesini geliştirmek ve ulusal ve küresel düzeyde değişimin stratejik katalizörleri olarak geliştirmek için Asyalı sivil toplum kuruluşlarının liderleriyle çalışmaya adadığını" yazdı.[2] Korten bu organizasyonlar için "gönülü örgütler" ismini kullanmayı tercih etmektedir.[6] Asya'da gözlemlediği yoksulluğun, artan eşitsizliğin, çevresel yıkımın ve toplumsal parçalanmanın, Amerika Birleşik Devletleri ve diğer "gelişmiş" ülkeler de dahil olmak üzere dünyanın hemen her ülkesinde de yaşandığını savundu. Ayrıca, ABD'nin küresel krizi derinleştiren politikaları, hem yurtiçinde hem de yurtdışında, aktif olarak desteklediği sonucuna vardı.

1992 yılında ABD'ye döndü ve demokrasi, eşitlik ve çevre koruma konularında kamuoyu bilincinin geliştirilmesine yardımcı oldu. Bu çerçevede ekonomik küreselleşmenin ve kurumsal gücün genişlemesinin siyasi ve kurumsal sonuçları hakkında bilgiler verdi.

Korten'in de içinde olduğu düşünürler, "dünyayı, uluslararası şirketler ve onların hükümetleri tarafından oluşturulan 'adaletsiz küreselleşme'den" kurtarmak ve sivil toplum önderliğinde “adil bir küreselleşme”ye dönüştürmek istemektedirler.[4] Korten’e göre para tek başına kötü değil, paraya tapmak kötüdür.[7]

Korten, üç ayda bir yayımlanan YES! dergisini yayımlayan Positive Futures ağının eş-kurucusu ve editör kurulu başkanı oldu. Aynı zamanda Business Alliance for Local Living Economies'in kurucu yönetim kurulu üyesi, Uluslararası Küreselleşme Forumu'nun eski bir ortağı[8] ve Roma Kulübü'nün bir üyesidir.

The Post-Corporate World (Şirket Sonrası Dünya)

[değiştir | kaynağı değiştir]

Korten, 1995 tarihli When Corporations Rule the World adlı kitabında öne sürdüğü argümanlara dayanarak, birkaç konuyu genişletti. Mevcut ekonomik sistemlerin çeşitli gerekçelerle -nüfusun çoğunluğunun yoksullaşması, para biriminin değerinin düşmesine yol açan ve sürekli genişletilen kredi ihtiyacı, enerji ve maddi kaynakların sınırlı limitleri gibi konuların- işlemediğini savundu. Bunların karşısında, alternatif yaşam biçimlerini tartışmak için alternatif bir bağlam ve bunları oluşturmak için olası eylem biçimlerini araştırdı.

The Great Turning (Büyük Dönüş)

[değiştir | kaynağı değiştir]

Korten 2006 tarihli The Great Turning: From Empire to Earth Community adlı kitabında, yaklaşık 5.000 yıl önce imparatorlukların gelişiminin, onları kontrol eden nüfusun küçük bir kısmına eşit olmayan güç ve sosyal fayda dağılımı başlattığını savunur. Ayrıca şirketlerin imparatorluğun modern versiyonları olduğunu, her ikisinin de hiyerarşilere, şovenizme ve şiddet yoluyla tahakküme dayalı olduğunu vurgular.

Korten'e göre, güçlü ileri teknolojinin yükselişi, hem kurumsal hem de ulus temelli imparatorlukların kontrolüyle birleşerek, topluluklar ve çevre için giderek daha fazla yıkıcı olmaktadır. Korten, dünyanın antropojenik olumsuz iklim değişikliği, petrol üretimi düşüşü ve dengesiz bir küresel ekonominin neden olduğu bir mali kriz dahil olmak üzere büyük bir kriz fırtınasının eşiğinde olduğunu varsaymaktadır. Bu durum, mevcut ekonomik ve sosyal yapıda büyük değişikliklere yol açacaktır.

Korten, bu krizlerin "İmparatorluk" paradigmasını "Dünya Topluluğu" paradigmasıyla değiştirebilecek önemli bir fırsat sunacağına inanır. Korten, fırsatın değerlendirilemeyebileceğinin farkında olmasına rağmen, bu fırsatın karşılıklı sorumluluk ve hesap verebilirlik değerlerini bünyesinde barındıran sürdürülebilir, adil ve şefkatli topluluklara dayalı bir "Dünya Topluluğu"nun ortaya çıkmasına yol açacağını ummaktadır.

Eserleri

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Planned Change in a Traditional Society: Psychological Problems of Modernization in Ethiopia (1972), Praeger Publishers.
  • People-Centered Development: Contributions Toward Theory and Planning Frameworks (Rudi Klauss ile, 1984), Kumarian Press, ISBN 0931816483.
  • Bureaucracy and the Poor: Closing the Gap (Felipe B. Alfonso ile, 1985), Kumarian Press, ISBN 0931816300
  • Community Management: Asian Experience and Perspectives (1986), Kumarian Press, ISBN 0931816408.
  • Getting to the 21st Century: Voluntary Action and the Global Agenda (1990), Kumarian Press, ISBN 9780931816857
  • The Post-Corporate World: Life After Capitalism (1999), Berrett-Koehler Publishers, ISBN 9781576750513.
  • Alternatives to Economic Globalization: A Better World is Possible, (John Cavanagh vd. ile), 2nd Edition (2004), ISBN 978-1576752043
  • The Great Turning: From Empire to Earth Community (2007), Berrett-Koehler Publishers, ISBN 9781887208086 .
  • Agenda for a New Economy: From Phantom Wealth to Real Wealth, 2nd Edition (2010), Berrett-Koehler Publishers, ISBN 9781605093758 .
  • Globalizing Civil Society, 2010, ReadHowYouWant.
  • Change The Story, Change the Future: A Living Economy for a Living Earth (2015), Berrett-Koehler Publishers, ISBN 9781626562905.
  • When Corporations Rule the World (2015, 3rd Edition), Berrett-Koehler Publishers, ISBN 9781626562875 (Dünyayı Yöneten Şirketler, Çev. Mustafa Cesar, Etkileşim Yayınları, ISBN 9789752694194).

Ayrıca Bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış Bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "David C. Korten". prabook.com (İngilizce). 9 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2022. 
  2. ^ a b c d Biography 24 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. on personal web site, Living Economies Forum.
  3. ^ Korten, David C. (2008). Dünyayı yöneten şirketler. 1.baskı : Ocak 2008. Mustafa Cesar. Yenibosna, İstanbul. ISBN 978-975-269-419-4. OCLC 907029396. 
  4. ^ a b Çakmaklı, Cemil. "DÜNYAYI YÖNETEN ŞİRKETLER." (Kitaba Önsöz) Ekolojik Bakış. 9 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2022. 
  5. ^ "David Korten: Money Changer". Utne Reader, November–December 2011. 19 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2011. 
  6. ^ Filiz Çulha Zapcı (2000). "Devlet Dışı Örgütler: Tanımlayıcı Bir Çerçeve". Kültür ve İletişim. 9 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2022. 
  7. ^ Fatma Leyla Ak (6 Ekim 2022). "Mitler ve Hayaller Sergisi Üzerine Billur Tansel İle Söyleşi". sanatokur.com. 9 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2022. 
  8. ^ "International Forum on Globalization". 9 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2022.