Dikkaya, Çamlıhemşin
| Dikkaya | |
|---|---|
 | |
 Rize'nin konumu | |
  Dikkaya Dikkaya'nın Rize'deki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Rize |
| İlçe | Çamlıhemşin |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| İdare | |
| • Yönetici | Muhtar[3] İhtiyar heyeti[3] |
| Rakım | 526 m |
| Nüfus (2019) | |
| • Toplam | 983 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0464 |
| İl plaka kodu | 53 |
| Posta kodu | 53780 |
Dikkaya, Rize ilinin Çamlıhemşin ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Dikkaya köyünün eski adı Mekaleskiriti'dir.[4][5] Lazca bir yer adı olan Mekaleskiriti, Türkçeye Makaleskirit veya Makaleskirit şeklinde girmiştir. Nitekim 1876 tarihli Trabzon vilayeti salnamesi ile 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Makaleskirit (مقالسكریت) olarak geçer.[6][7]
Mekaleskiriti köyünün bulunduğu Lazeti bölgesi, Antik Çağ'da Kolheti Krallığı'nın sınırları içinde bulunuyordu. Osmanlılar, Trabzon İmparatorluğu'nu 1461'de ortadan kaldırdıktan sonra, 1547 yılında bu bölgeyi de tamamen ele geçirmiştir.[8] Mekaleskiriti köyü, 1876 tarihli Trabzon Vilayeti salnamesine göre, Trabzon Vilayeti'nin Lazistan sancağının Atina kazasına bağlıydı. Nüfusu 56 hanede yaşayan 192 kişiden oluşuyordu. Ancak bu sayının sadece erkek nüfusundan ibaret olması ihtimali vardır. Köyde vergiye tabi hayvan varlığı olarak 115 inek ve 10 öküz kaydedilmiştir.[9]
Kültür tarihçisi Nikolay Marr, 1910 yılında Lazistan bölgesine yaptığı araştırma gezisinde köyün adını "Mekaleskirit" şeklinde yazmıştır. Marr, Atina kazasında 69 köy bulunduğunu, bunlardan 64'ünde Lazca konuşulduğunu belirtmiştir. Makaleskirit de Lazcanın konuşulduğu köylerden biriydi.[10] Mekaleskiriti köyü, Birinci Dünya Savaşı'nda Rusların eline geçmiştir. Gürcü dilbilimci İoseb Kipşidze, Rus idaresi sırasında, 1917 yılında Lazistan bölgesindeki araştırma gezisinde köyün adını Gürcüce Mekaleskiriti (მეკალესკირითი), Rusça Maleskerit (Maлeскерит) şeklinde yazmıştır. Kipşidze'nin verdiği bilgiye göre bu sırada Mekaleskiriti köyünde 117 hanede 625 kişi yaşıyordu.[11]
Mekaleskiriti veya Makaleskirit köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde, Rize vilayetinin Atina kazasının Ardeşen nahiyesinin köylerinden biriydi.[7] 1935 genel nüfus sayımında "Makaliskirit" adıyla, Rize ve Artvin vilayetlerinin birleştirilmesiyle kurulmuş olan Çoruh vilayeti içinde aynı idari konuma sahipti ve nüfusu 739 kişiden oluşuyordu. Bu sırada Atina kazasının adı Pazar olarak değişmişti.[12] Mekaleskiriti veya Makaleskirit Türkçe olmadığı için köyün adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Dikkaya olarak değiştirilmiştir.[13] 1965 genel nüfus sayımında Dikkaya köyünün nüfusu 1.225 kişiden oluşuyor ve bu nüfus içinde 355 kişi okuma yazma biliyordu. Bu tarihte köy Çamlıhemşin ilçesinin merkez bucağına bağlıydı.[14]
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Rize il merkezine 67 km, Çamlıhemşin ilçesine 6 km uzaklıktadır.[15] Köyde golazeni ve Kinya Mahalleleri bulunmaktadır.
Nüfus verileri
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2020 | 1542[2] |
| 2019 | 983[2] |
| 2018 | 958[2] |
| 2017 | 1012[2] |
| 2016 | 1011[2] |
| 2015 | 1001[2] |
| 2014 | 994[2] |
| 2013 | 1027[2] |
| 2012 | 1008[2] |
| 2011 | 1013[2] |
| 2010 | 1018[2] |
| 2009 | 1007[2] |
| 2008 | 1026[2] |
| 2007 | 1062[2] |
| 2000 | 940[15] |
| 1990 | 1894[15] |
| 1985 | 1910[15] |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Dikkaya, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 5 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o "Rize Çamlıhemşin Dikkaya Köy Nüfusu". Nufusune.com. 15 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2020.
- ^ a b "5393 sayılı Belediye Kanunu" (PDF). mevzuat.gov.tr. 3 Temmuz 2005. s. 3. 1 Haziran 2024 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2024.
Madde 9- Mahalle, muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir.
- ^ "İuri Siharulidze, Çaneti / Lazeti (ჭანეთი / ლაზეთი) 2 cilt, I. Cilt, Batum, 1977, s. 100". 29 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2024.
- ^ İrfan Aleksiva - İsmail Bucaklişi, Svacoxo - Laz Yer Adları Sözlüğü, İstanbul, 2009, s. 271, ISBN 978-605-89094-0-3
- ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 8. cilt, s. 372, ISBN 9789157871117.
- ^ a b Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 620.
- ^ ,,კოლხური (მეგრულ-ლაზური) ენა", (Hazırlayanlar) Rusudan Amirecibi-Mullen (editör), Nana Danelia, İnga Gundua, Tiflis, 2006, s. 22. 19 Haziran 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 99940-61-43-7
- ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 8. cilt, s. 373, ISBN 9789157871117.
- ^ Nikolay Marr, Lazistan'a Yolculuk (Çeviri: Yulva Muhurcişi), İstanbul, 2016, s. 73, ISBN 9786055753634.
- ^ "İoseb Kipşidze, "Çaneti'de Yolculuk" (ჭანეთში მოგზაურება), მოამბე / Bulletin, I. Cilt, Tiflis 1937, s. 157". 26 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2024.
- ^ 1935 Genel Nüfus Sayımı, İstanbul, 1937, s. 272.
- ^ Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 716.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 524.
- ^ a b c d "Dikkaya Köyü". YerelNet.org.tr. 29 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2018.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Yerelnet29 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Dikkaya, Çamlıhemşin için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft