Doğu Anadolu yaprak döken ormanları
 | Bu madde, öksüz maddedir; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur. (Eylül 2022) |
| Doğu Anadolu yaprak döken ormanları | |
|---|---|
 Doğu Anadolu yaprak döken ormanlarının konum haritası | |
 landscape at Ovacık, Tunceli | |
| Coğrafya | |
| Ülke(ler) | Türkiye |
| Özellikler | |
| Koruma alanı | Hassas Türler |
| Biyom | Ilıman geniş yapraklı ve karma ormanlar |
| Biyocoğrafik bölge | Palearktik |
| Akarsu | Fırat, Kızılırmak |
| Yüzölçümü | 81.628 km2 (31.517 sq mi) |
| Yağış miktarı | 600 - 1000 mm |
Doğu Anadolu yaprak döken ormanları, Türkiye'nin doğusundaki dağlarda yer alan bir ekolojik bölgedir. Ilıman geniş yapraklı ve karma ormanlar biyomunda bir Palearktik biyocoğrafik bölgesidir .
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Ekolojik bölge, Aladağlar'ı, Doğu Anadolu Dağlarının batı kesimini ve Fırat Nehri'nin kaynağını içeren[1] 81.628 km²'lik[2] bir alanı kaplamaktadır.
Anadolu biyomu sınırları, ekolojik bölgenin kuzey ve batı kısmından geçer. Bölge, birçok Orta Anadolu türünün en doğu sınırını ve birçok Doğu Anadolu türünün batı sınırını gösteren biyocoğrafik bir özelliktir. 390 bitki türü bölgenin kendisi ile sınırlıdır.[1]
İklim
[değiştir | kaynağı değiştir]İklim, aşırı kış soğuğu ve yoğun kar yağışıyla birlikte kuru ve karasaldır. Ortalama yıllık yağış 600 ila 1.000 mm arasında değişir. Doğu Akdeniz'in Akdeniz iklimi bölgeleri güney ve güneybatıya uzanır. Kuzeydeki Karadeniz bölgesinin iklimi daha nemli ve ılıktır.[1]
Bitki Örtüsü
[değiştir | kaynağı değiştir]Bozkır ve çalılıklarla karışık ormanlar ve ormanlık alanlar en yaygın bitki topluluklarıdır. Ormanlar tipik olarak açık bir gölgelik ve çimenli bir alt bitki örtüsüne sahiptir. Baskın ağaçlar yaprak döken meşelerdir; Quercus brantii (İran Palamut Meşesi), Q. libani (Lübnan Meşesi), Q. boissieri (Mazı Meşesi) ve Q. ithaburensis ssp. macrolepis (Anadolu Palamut Meşesi). Diğer orman toplulukları arasında Quercus robur ssp. pedunculiflora (Saplı Meşe) ormanları ve dağlık Pinus sylvestris (Sarıçam) ormanlarıdır. Platanus orientali (Doğu Çınarı), vadi ormanlarında baskındır. Az miktarda Kızılağaç ormanı (Alnus spp.), Anadolu Kestanesi (Castanea sativa ), Akçaağaç (Acer spp.). ve Lonicera caucasica (Çakkana) çalısı, nemli yerleşim bölgelerinde bulunur.[1]
Diğer odunsu bitki toplulukları arasında Rosa pimpinellifolia ve Rosa canina'nın hakim olduğu yabani gül çalılık alanları ve alt bitki örtüsünde Convolvulus calvertii ile birlikte cüce ardıçların ( Juniperus communis ssp. Nana ) alçak ormanlık alanları bulunur.[1]
Bozkır alanları ormanlar ve ormanlık alanlar arasında değişkendir ve antropojenik bozkır, ormanlık alanların ve ormanların azaldığı veya tahrip edildiği yerlerde genişlemiştir. Düşük rakımlarda Artemisia fragrans yaygındır. Astragalus spp. (Geven), Gundelia tournefortii, Noaea mucronata, Thymus spp. ve Salvia cryptantha gibi otlar ve küçük çalılar meşe ormanı açıklıklarında bulunur. Bunlar tragacanthic step olarak bilinir.Yüksek dağ stepleri ağırlıklı olarak Achillea vermicularis, Ajuga chia, Helianthemum nummularium, Malcolmia africana ve Marrubium parviflorum gibi otsu bitkilerden oluşur. Diğer bozkır türlerine çimen hakimdir.[1]
Fauna
[değiştir | kaynağı değiştir]Yerli memeliler arasında Boz ayı ( Ursus arctos ), Kurt ( Canis lupus ), Vaşak ( Lynx lynx), Kızıl tilki ( Vulpes vulpes ), Dağ keçisi ( Capra dağ keçisi ), Yaban keçisi ( Capra aegagrus ), Yaban domuzu ( Sus scrofa ) ve Bayağı su samuru ( Lutra lutra ).[1]
Kuşlar arasında Kınalı keklik ( Alectoris chukar ) ve Çil Keklik ( Perdix perdix) bulunur.
Korumalı alanlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Ekolojik bölgedeki koruma alanları arasında Munzur Vadisi Milli Parkı, Nemrut Dağı Milli Parkı ve Şeytan Dağları Milli Parkı bulunmaktadır.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- "TEMPERATE BROADLEAF AND MIXED FORESTS: Turkey". Terrestrial Ecoregions. World Wildlife Fund.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d e f g "Turkey - Eastern Anatolian deciduous forests" (İngilizce). World Wildlife Federation. 1 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2019.
- ^ Dinerstein (Haziran 2017). "An Ecoregion-Based Approach to Protecting Half the Terrestrial Realm". BioScience. 67 (6): 534-545. doi:10.1093/biosci/bix014. Supplemental material 2 table S1b.