Dünya pasaportu

Dünya pasaportu
Veren kuruluşDünya Hizmet Kurumu
Belge türüPasaport
AmaçKimlik Doğrulama ve Seyahat

Dünya pasaportu; İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi'nin 2. Bölüm, Madde 13'e göre 1954 yılında Garry Davis tarafından kurulan, kâr amacı gütmeyen bir kuruluş olan Dünya Hizmet Kurumu tarafından verilen bir belgedir.

Görünümü ve fiyatı

[değiştir | kaynağı değiştir]
2010 yılında Washington D.C.'de verilen Dünya Pasaportunun veri sayfası

Dünya Pasaportu, ulusal pasaportlara veya başka bir seyahat belgesinin görünümüne benzer. 1979 yılında, Dünya Pasaportu koyu mavi kapaklı ve İngilizce, İspanyolca, Fransızca, Rusça, Arapça, Çince ve Esperanto dillerinde metin ile, bir 42 sayfalık bir belge idi. O zamanlar ücreti 3 yıl için 32$ ve geçerliliği iki yıl uzatma imkânı vardı.

Dünya Pasaportunun son baskısı Ocak 2007'de yayınlandı. Bir plastik film ile kaplı güvenlik için gömülü bir "hayalet" fotoğraf bulunmaktadır. Veri sayfası bir optik okuyucu tarafından taranıp, makine tarafından okunabilmektedir. WSA web sitesine göre, başvuru ücretinde üç yıllık bir belge için 45$, beş yıllık bir belge için 75$ ve sekiz yıllık belge için 100$'dır. WSA'ya göre Özel kapağı ile on beş yıl için geçerli olan "Dünya Bağışçı Pasaportu", en az 400 $ bir bağış karşılığında verilir ve mülteciler ve vatansızlar için ücretsiz belgeler vermek için kullanılır. Ayrıca, müşteri iki Dünya Pasaportu kapsamı arasında seçim yapabilir: "Dünya Pasaportu" veya "Dünya Devlet Pasaportu".[1][2] WSA, müşterilerine ikinci seçeneği satın almalarını önerir.[3]

Seyahat belgesi olarak

[değiştir | kaynağı değiştir]

Reddedilmesi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Yetkili bir hükûmet yetkilisi tarafından verilmediğinden birçok ülke ve bölgede Dünya Pasaportunun tanınmadığı ifade edilmiştir ve böylece bir pasaport tanımına uymamaktadır. Sonuç olarak, bir Dünya Pasaportu ile seyahat fiilen gerçekleşmemiştir. 1975'e gelindiğinde; Garry Davis, dünya pasaportu ile uluslararası sınırları geçmek için yaptığı girişimlerinden dolayı 20 kez hapse girmiştir.

Ülke veya bölge kabul
 ABD kabul edilmedi
 Avrupa Birliği kabul edilmedi
 Belarus kabul edilmedi
 Burkina Faso WSA kabul ediyordu[4]
Artık kabul edilmiyor
 Ekvador WSA kabul ediyor
 Japonya kabul edilmedi
 Kanada kabul edilmedi[5]
Vatikan Papalık Destekleyici[6]
 Makao kabul edilmedi[7]
 Moritanya WSA kabul ediyor[8]
 Rusya kabul edilmedi
 Tanzanya WSA kabul ediyor
 Togo WSA kabul ediyor
 Yeni Zelanda kabul edilmedi[9]
 Zambiya WSA kabul ediyordu[10]
Artık kabul edilmiyor

Önemli Dünya Pasaport sahipleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Birçok önemli kişinin Dünya Pasaportu var. Bazıları onları satın almış olsa da, WSA genellikle onları önde gelen kişilere verir. WSA'nın kurucusu Garry Davis, ilk olarak 1954'te üretilen 1 Numaralı Dünya Pasaportuna sahipti.[11][12]

Dünya Pasaportu verilen veya satın alanlar arasında kemancı Yehudi Menuhin,[13] aktör Patrick Stewart,[14][15][16] ve aktör LeVar Burton[14][15][17] yer alıyor. Diğer Dünya Pasaportu sahipleri arasında muhbir Edward Snowden[18][19] ve WikiLeaks kurucusu Julian Assange[20] gibi aktivistler yer alıyor.

Dünya Pasaportlarına sahip suçlular ve teröristler arasında Bolivya'daki otel bombalamalarıyla suçlanan Amerikalı Triston Jay Amero[21] ve 1985'te Achille Lauro adlı gemiyi kaçıranlardan biri olan Youssef Majed al-Molqi yer alıyor.[22][23] WSA, bir dizi "fahri Dünya Pasaportu" verdi, ancak bunlar onları alanların onayı olmadan verilmişti. Bu onursal belgeler, Hindistan başbakanı Jawaharlal Nehru,[24] Amerika Birleşik Devletleri'nin 34. başkanı Dwight D. Eisenhower,[25] ve Çekoslovakya'nın son başkanı ve Çekya'nın ilk başkanı Václav Havel[26] gibi isimlere verildi.

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Application Form". Worldservice.org. 28 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2017. 
  2. ^ "World Service Authority FAQ". World Government of World Citizens. 19 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Kasım 2017. 
  3. ^ "Passport Cover Choice". 28 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2018. 
  4. ^ Burkina Faso acceptance letter 17 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. 24 October 1972. From the World Service Authority website.
  5. ^ Nigeria: Information on the "world passport", its validity, the issuing agency/company; on whether it is recognized as a travel document by any government; and on its use by Nigerian citizens 20 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. From the United Nations High Commissioner for Refugees website.
  6. ^ Vatican interest letter 2 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. 18 Nisan 1983.Dünya Servisi Kurumu web sitesinden.
  7. ^ Macau Havaalanı: Geliş İşlemleri 21 Ağustos 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..Macau Uluslararası Havaalanı web sitesinden.
  8. ^ Mauritania acceptance letter 17 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. 28 July 1975. World Service Authority Website.
  9. ^ A2.15 Unacceptable travel documents 19 Ağustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. 15 Aralık 2006. Yeni Zelanda Göçmenlik hükümetinin web sitesinden.
  10. ^ Zambia acceptance letter 17 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. 19 Nisan 1973. Dünya Servisi Kurumu web sitesinden.
  11. ^ A Talk With the Holder Of World Passport No. 1: "Passports Are a Joke" 23 Temmuz 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., article by Harry Benson in The New York Times (October 18, 1970)
  12. ^ "Garry Davis - History". garrydavis.org. 26 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2013. 
  13. ^ Davis, Garry (1984). World Government, Ready Or Not!. ISBN 9780931545009. 2 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2016. 
  14. ^ a b "Archived copy" (PDF). 16 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 16 Şubat 2018. 
  15. ^ a b Davis, Garry (3 Ekim 2000). Dear World, A Global Odyssey. ISBN 9781453550625. 16 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2018. 
  16. ^ Davis, Hilda Emery; Davis, Garry (30 Ocak 2004). Letters to World Citizens. ISBN 9780970648372. 16 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2018. 
  17. ^ Davis, Hilda Emery; Davis, Garry (30 Ocak 2004). Letters to World Citizens. ISBN 9780970648372. 16 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2018. 
  18. ^ World Service [@worldcitizengov] (8 Temmuz 2013). "World Service Authority issues World Passport to Edward Snowden based on Universal Declaration of Human Rights" (X gönderisi) – X vasıtasıyla. 
  19. ^ "Release Details". ExpertClick. 9 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2017. 
  20. ^ "Release Details". ExpertClick. 10 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2017. 
  21. ^ What's a World Passport? 19 Mayıs 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. article by Daniel Engber in slate.com (March 24, 2006)
  22. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; al-Molqi isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  23. ^ We issue passports so people can escape injustice, not elude justice.[ölü/kırık bağlantı], The Washington Times, (March 27, 1996)
  24. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; Nehru isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  25. ^ "'Wolrld Citizen' Calls on Nehru" (PDF). Onefilms.com. 14 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2017. 
  26. ^ Hilda Emery Davis; Garry Davis (30 Ocak 2004). Letters to World Citizens. s. 100. ISBN 9780970648372. 2 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2017 – Google Books vasıtasıyla.