El-Kureyya
| El-Kureyya القريا | |
|---|---|
Kasaba | |
  el-Kureyya | |
Koordinatlar: 32°32′33″K 36°35′49″D / 32.54250°K 36.59694°D | |
| Ülke |  Suriye |
| İl | Süveyda |
| İlçe | Salkhad |
| Nahiye | el-Kureyya |
| Nüfus (2004 nüfus sayımı)[1] | |
| • Toplam | 6.789 |
| Zaman dilimi | UTC+02.00 (DAS) |
| • Yaz (YSU) | UTC+03.00 (DAYS) |
El-Kurayya (Arapça: القريا), Suriye'nin güneyinde, idari olarak Süveyda valiliğinin bir parçası olan ve Süveyda'nın güneyinde yer alan bir kasabadır. Güneybatısında Busra, güneyinde Hout, güneydoğusunda Salkhad, kuzeydoğusunda el-Kufr, Hibran ve Sehvet el-Hadri, kuzeyinde Sehvet Bilata ve Rasas ve kuzeybatısında Ira ve el-Muceymer bulunmaktadır. Suriye Merkezi İstatistik Bürosuna (MİB) göre 2004 nüfus sayımında el-Kureyya'nın nüfusu 6789'dur.[1] Kasaba aynı zamanda toplam nüfusu 9892 olan dört kasabadan oluşan el-Kureyya nahiyesinin idari merkezidir.[1]
Tarih
[değiştir | kaynağı değiştir]Batılı bilim adamı Josias Leslie Porter, el-Kureyya'yı Yeremya'nın Moab ovasındaki şehirlerden biri olarak bahsettiği İncil'deki "Kerioth" ile özdeşleştirmiştir. Peygamber Amos "Kerioth'un saraylarını yiyip bitireceğini" yazmıştır. Kentten daha sonra MS 4. yüzyılda Roma eyaleti Arabia Petraea'daki Busra'ya bağlı bir köy olan "Koreath" olarak bahsedilir. Ancak bu "Koreath", Lejat ovasının güneyindeki Eyn Karata sarayı ile de özdeşleştirilmiştir.[2] Köy boyunca cadde ve sokaklarda birkaç sütun kalıntısı vardı.[3] Taşlardan birinin üzerinde MS 296 yılına tarihlenen Yunanca bir yazıt bulunmuştur.[2]
Osmanlı dönemi
[değiştir | kaynağı değiştir]1596 yılında el-Kureyya, Osmanlı vergi kayıtlarında Havran kazasındaki Beni Nasiyye nahiyesinin bir parçası olarak görünmektedir. Tamamen Müslüman olan nüfusu 65 hane ve 36 bekârdan oluşuyordu. Vergiler buğday, arpa, yaz mahsulleri, meyve ve diğer ağaçlar üzerinden ödenirdi.[4]
1810 yılında el-Kureyya birkaç Dürzi aileyi barındırıyordu ve Cebel el-Dürzi'de Ira'nın güney ve güneybatısındaki bölgelerin başlıca köyüydü. 1830'lar ve 1840'lar arasında, önde gelen el-Atraş klanı köyü ana ikametgâhları olarak seçti.[5] Köyün ilk Dürzi yöneticileri olan el-Hamdan klanı tarafından kendilerine verilmişti.[6] O dönemde hala Bedevi göçebelerin baskınlarına maruz kalıyordu. Nisan 1838'de, el-Kureyya'dan genç Dürzi savaşçılar İbrahim Paşa'nın Mısır Ordusuyla karşı karşıya gelirken, Şeyh İbn Sumayr ve onun 'Anza Bedevi kabilesi tarafından yapılan bir baskında köy yağmalandı ve sakinlerinin birçoğu öldürüldü. El-Kureyya'ya yönelik diğer büyük baskınlar 1842 ve 1846 yıllarında gerçekleşti.[5]
Görece istikrar ancak 1850'lerde kök salmaya başladı.[5] O zamanlar İsmail el-Atraş'ın merkezi olan el-Kureyya, 1852'de Osmanlı'nın askere alma kararına karşı Dürzi direnişinin merkezi haline geldi.[7] 1853'te el-Kureyya'yı ziyaret eden Porter'a göre köy, Havran ovasının en büyük kasabalarından birinden küçük bir köye dönüşmüştü. Evlerin çoğu eski malzemelerden inşa edilmişti. Köyün 1850'lerdeki reisi, Havran'daki en güçlü Dürzi şeyhi olan Sami Faruk Paşa el-Atraş'tı.[2] El-Kureyya 1856-57 yıllarında Dürzilerin Havran'daki Müslüman köylerine karşı saldırılarında bir üs görevi gördü.[7]
Fransız Mandası dönemi
[değiştir | kaynağı değiştir]Fransız Mandası yönetimi yetkilileri 1921'deki bir çatışmada el-Kureyya'yı bombaladılar ve şeyhi Sultan el-Atraş'ın evini yıktılar.[8] Sultan Paşa'nın öncülük ettiği 1925-27 Büyük Suriye İsyanı sırasında el-Kureyya, yerel isyancı aşiretlerin şeyhleri için başlıca buluşma yeri olarak hizmet verdi.[5]
Önemli insanlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c "General Census of Population and Housing 2004". archive.ph (Arapça). 28 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2023.
- ^ a b c Porter, Josias Leslie (1858). A Handbook for Travellers in Syria and Palestine: Including an Account of the Geography, History, Antiquities, and Inhabitants of These Countries, the Peninsula of Sinai, Edom, and the Syrian Desert (İngilizce). John Murray ;Paris. s. 524.
- ^ Porter, Josias Leslie (1858). A Handbook for Travellers in Syria and Palestine: Including an Account of the Geography, History, Antiquities, and Inhabitants of These Countries, the Peninsula of Sinai, Edom, and the Syrian Desert (İngilizce). John Murray ;Paris. s. 523.
- ^ Hütteroth and Abdulfattah, 1977, p. 219.
- ^ a b c d Firro, Kais. A History of the Druzes (İngilizce). BRILL. s. 152. ISBN 978-90-04-09437-6.
- ^ Batatu, Hanna (21 Temmuz 1999). Syria's Peasantry, the Descendants of Its Lesser Rural Notables, and Their Politics (İngilizce). Princeton University Press. s. 113. ISBN 978-0-691-00254-5.
- ^ a b Firro, Kais. A History of the Druzes (İngilizce). BRILL. s. 188. ISBN 978-90-04-09437-6.
- ^ Dana, Nissim (2003). The Druze in the Middle East: Their Faith, Leadership, Identity and Status (İngilizce). Sussex Academic Press. s. 9. ISBN 978-1-903900-36-9.
Konuyla ilgili yayınlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Batatu, H. (2012). Syria's Peasantry, the Descendants of Its Lesser Rural Notables, and Their Politics. Princeton University Press. ISBN 978-0691002545.
- Firro, Kais (1992). A History of the Druzes. 1. BRILL. ISBN 9004094377.
- Hütteroth, Wolf-Dieter; Abdulfattah, Kamal (1977). Historical Geography of Palestine, Transjordan and Southern Syria in the Late 16th Century. Erlanger geographische Arbeiten. Sonderband 5. Erlangen, Germany: Vorstand der Fränkischen Geographischen Gesellschaft. ISBN 3-920405-41-2. 17 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2023.
- Porter, J.L. (1858). A Handbook for Travellers in Syria and Palestine. 1. Murray.
- Shahid, I. (2002). Toponymy, Monuments, Historical Geography and Frontier Studies. 21. Dumbarton Oaks. ISBN 0884022846.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Şehrin haritası 4 Ocak 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Google Haritalar