Bu liste, güvenilir kaynaklar tarafından teyit edilen, bilinen en yaşlı ağaçların bir listesidir. Tek bir ağacı neyin oluşturduğuna ilişkin tanımlar değişir. Ek olarak, ağaç yaşları, belgelenmiş "ağaç halkası" (dendrokronolojik) sayım çekirdek numuneleri ve tahminler dahil olmak üzere çeşitli kaynaklardan elde edilir. Bu nedenlerle, bu makale, her biri farklı kriterler kullanan üç "en yaşlı ağaç" listesi sunmaktadır.
Aşağıda yaş ve türlere göre sıralanmış üç ağaç tablosu bulunmaktadır. İlk tablo, ağaç halkalarının sayılması veya çapraz referanslandırılması veya radyokarbon tarihlemesi yoluyla, minimum yaşı doğrudan belirlenen ağaçları içerir. Bu ağaçların çoğu, listelenen yaşlardan bile daha yaşlı olabilir, ancak ağaçtaki en eski odun kısmı çürümüş durumdadır. Bazı yaşlı ağaçlar için, iç kısım o kadar çok yok olmuştur ki ağaçların yaşları doğrudan tespit edilememektedir. Bu gibi durumlarda, ağacın boyutuna ve varsayılan büyüme hızına dayalı olarak tahminler yapılır. İkinci tablo, bu tahmini yaşlara sahip ağaçları kapsar. Son tablo, hiçbir tek ağaç gövdesinin dikkate değer ölçüde yaşlı olmadığı ancak organizmanın bir bütün olarak çok yaşlı olduğu düşünülen klonal kolonileri listeler.
Bireysel, klonal olmayan ağaçlar için bilinen rekor sahipleri, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki California ve Nevada'daki Büyük Havza bristlecone çam ağaçlarıdır. Ağaç halkalı çapraz referanslama yoluyla, bu bölgedeki ağaçların neredeyse beş bin yaşında oldukları ortaya konulmuştur.
Klonal bir koloni, tek bir ağaçtan çok daha uzun süre hayatta kalabilir. Utah'ın Fishlake Ulusal Ormanı'nda 106 dönümlük (43 hektar) alanı kaplayan 48.000 titrek kavak ağacından (Pando lakaplı) oluşan bir koloni, dünyanın en eski ve en büyük organizmalarından biri olarak kabul edilir. Son tahminler koloninin yaşını birkaç bin (14.000'e kadar) yıl olarak belirledi, ancak ağaç halkası örnekleri tek tek incelendiğinde gövdelerin nadiren 130 yıldan yaşlı olduğunu göstermektedir.[1][2][3][4][5] Read Dağı'nda (Tazmanya) 2.5 dönümlük (1.0 hektar) alanı kaplayan bir Huon çam ağacı kolonisinin, yakındaki bir gölün tortusundan toplanan polenlerden alınan DNA örnekleriyle belirlendiği üzere yaklaşık 10.000 yaşında olduğu tahmin edilmektedir. Bu gruptaki ağaçlar ağaç halkası örnekleriyle tek tek incelendiğinde 4.000 yıldan daha yaşlı değildir.[6]
Adı | Yaşı (yıl) |
Tür | Konum | Ülke | Notlar |
---|---|---|---|---|---|
Prometheus (WPN-114) |
4,900+ | Büyük Havza bristlecone çamı Pinus longaeva |
Wheeler Peak, Nevada | Amerika Birleşik Devletleri | Donald Rusk Currey tarafından 1964 kesildi. |
Methuselah | [8] | 4.856Büyük Havza bristlecone çamı Pinus longaeva |
White Mountains (California) | Amerika Birleşik Devletleri | Dünyanın bilinen en eski yaşayan (klonal olmayan) ağacıdır..[9] |
Gran Abuelo | 3.653 | Patagonian cypress Fitzroya cupressoides |
Cordillera Pelada, Los Ríos | Chile | Canlı.[9][10] Alerce Costero Millî Parkı'nda yaşıyor.[11] |
CBR26 | 3,266 | Giant sequoia Sequoiadendron giganteum |
Sierra Nevada, California | Amerika Birleşik Devletleri | Ölü.[9] |
D-21 | 3,220 | Giant sequoia Sequoiadendron giganteum |
Sierra Nevada, California | Amerika Birleşik Devletleri | Ölü.[9] |
D-23 | 3,075 | Giant sequoia Sequoiadendron giganteum |
Sierra Nevada, California | Amerika Birleşik Devletleri | Ölü.[9] |
CMC 3 | 3,033 | Giant sequoia Sequoiadendron giganteum |
Sierra Nevada, California | Amerika Birleşik Devletleri | Ölü.[9] |
Scofield Juniper | 2,675 | Sierra juniper Juniperus grandis[12] |
Sierra Nevada, California | Amerika Birleşik Devletleri | Ölü.[9] |
BLK227 | 2.649 | Bald cypress Taxodium distichum |
Three Sisters Cove, Black River (North Carolina) | Amerika Birleşik Devletleri | [13] |
CB-90-11 | 2.467 | Rocky Mountain bristlecone pine Pinus aristata |
Central Colorado | Amerika Birleşik Devletleri | [9][14] |
Panke Baobab | 2,419 | African baobab Adansonia digitata |
Matabeleland North | Zimbabwe | 2011'de öldü; belgelenen en yaşlı kolonal olmayan kapalı tohumlu. |
Jaya Sri Maha Bodhi | 2.310 | Sacred fig Ficus religiosa |
Anuradhapura, North Central Province | Sri Lanka | Buda'nın aydınlandığı söylenen efsanevi ağaç olan Bodhi ağacından olduğu iddia edilen bir fidan. M.Ö. 288 civarında bugünkü yerine getirildi ve İmparator Asoka'nın kızı Sanghamitra tarafından dikildi. Bilinen bir dikim tarihine sahip, dünyanın yaşayan en eski insan dikili ağacıdır.[15] |
? | 2,230 | Qilian juniper Juniperus przewalskii |
Delingha, Qinghai Province | China | [9] |
? | 2,200 | Coast redwood Sequoia sempervirens |
Northern California | Amerika Birleşik Devletleri | Ölü.[9] |
Bennett Juniper | 2,200 | Sierra juniper Juniperus grandis[12] |
Sierra Nevada, California | Amerika Birleşik Devletleri | [9] |
SHP 7 | 2,110 | Foxtail pine Pinus balfouriana |
Sierra Nevada California | Amerika Birleşik Devletleri | [9] |
BLK232 | 2,089 | Bald cypress Taxodium distichum |
Three Sisters Cove, Black River (North Carolina) | Amerika Birleşik Devletleri | [13] |
? | 1.950 | Subalpine larch Larix lyallii |
Kananaskis, Alberta | Canada | [9][16] |
CRE 175 | 1,889 | Rocky Mountain juniper Juniperus scopulorum |
Kuzey New Mexico | Amerika Birleşik Devletleri | [9] |
Miles Juniper | 1.836 | Sierra juniper Juniperus grandis[kaynak belirtilmeli] |
Sierra Nevada, California | Amerika Birleşik Devletleri | [9][17] |
Jōmon Sugi | 1.812 | Sugi Cryptomeria japonica |
Yakushima Island | Japan | [18] |
KET 3996 | 1.726 | Limber pine Pinus flexilis |
Ketchum, Idaho | Amerika Birleşik Devletleri | [9][19] |
BFR-46 | 1,697 | Limber pine Pinus flexilis |
Wasatch Mountains, Utah | Amerika Birleşik Devletleri | [9] |
FL117 | 1.686 | Northern whitecedar Thuja occidentalis |
Ontario | Canada | [9][20] |
ERE | 1,670 | Limber pine Pinus flexilis |
Northern New Mexico | Amerika Birleşik Devletleri | [9] |
RCR 1 | 1,666 | Foxtail pine Pinus balfouriana |
Sierra Nevada, California | Amerika Birleşik Devletleri | [9] |
? | 1,661 | Limber pine Pinus flexilis |
South Park (Park County, Colorado) | Amerika Birleşik Devletleri | [9] |
BBL 2 | 1,649 | Foxtail pine Pinus balfouriana |
Sierra Nevada, California | Amerika Birleşik Devletleri | [9] |
BCK 69 | 1.658 | Bald cypress Taxodium distichum |
Bladen County, North Carolina | Amerika Birleşik Devletleri | [9][21] |
? | 1,636 | Nootka cypress Callitropsis nootkatensis |
Vancouver Island | Canada | [9] |
FL101 | 1,567 | Northern whitecedar Thuja occidentalis |
Ontario | Canada | [9] |
? | 1,542 | Limber pine Pinus flexilis |
Central Colorado | Amerika Birleşik Devletleri | [9] |
Italus | 1.236 | Heldreich’s pine Pinus heldreichii |
Pollino National Park | Italy | Canlı. Yaşı doğrulanmış Avrupa'nın en eski ağacı (radyokarbon kalibre edilmiş ağaç halkası prosedürü).[22] |
Not: Bu listedeki ağaçların yaşları spekülatiftir ve muhtemelen güvenilmezdir.
Adı | Yaşı (yıl) |
Tür | Konum | Ülke | Notlar |
---|---|---|---|---|---|
"Kız Kardeşler" ya da "Nuh'un Kız Kardeşleri Zeytin Ağaçları" | 6,000 | Zeytin Olea europaea |
Bchaaleh, North Governorate | Lebanon | Efsanede, Kız Kardeşleri, Nuh Tufanı'nın etkisini kaybetmesiyle Nuh'un Gemisi'nden alınıp dikildiği üzerine söylentiler bulunmaktadır.[23][24][25] Ağaç günümüzde de zeytin vermektedir. |
?[26] | 5.076 | Great Basin bristlecone pine Pinus longaeva |
Ak Dağlar (Kaliforniya) | Amerika Birleşik Devletleri | Ağacın içi kayıptır ve yaşı kesin olarak belirlenememiştir.[9] |
Llangernyw Yew | 4,000–5,000 | Common yew Taxus baccata |
Llangernyw, Conwy | Wales | Çevresi 10.75 metredir. Llangernyw köyündeki St. Dygain Kilisesi'nin kilise bahçesinde yer almaktadır. 50 Büyük İngiliz Ağacından birisidir. |
Aberkuh Servisi | 4,500 | Mediterranean cypress Cupressus sempervirens |
Abarkuh, Yazd | Iran | Ayrıca"Zoroastrian Sarv" olarak da bilinir.[27] |
Gümeli Porsuğu | 4,115 | Yew Taxus baccata |
Zonguldak | Turkey | Canlı, 2016'da keşfedildi.[28][29] |
The Ancient Yew | 4,000 | Yew Taxus baccata |
Tisbury, Wiltshire | United Kingdom | Çevresi 37 feet. Tisbury, St. John's Kilisesi'nde yer almaktadır. Karbon tarihlendirilmesi David Bellamy tarafından yapılmıştır.[30] |
Hundred Horse Chestnut | 2,000–4,000 | chestnut Castanea sativa |
Sant'Alfio | Italy | Canlı. |
The Senator | 3,500 | Pond cypress Taxodium ascendens |
Longwood, Florida | Amerika Birleşik Devletleri | İnsan kaynaklı bir yangından sonra 2012 yılının Ocak ayında öldü..[31][32] |
Oliveira do Mouchão (KNJ1/601) | 3,350 | European olive tree
Olea europea L. var. europaea |
Mouriscas, Abrantes | Portugal | Canlı.[33][34] |
The President | 3,200 | Giant sequoia Sequoiadendron giganteum |
Sierra Nevada, California | Amerika Birleşik Devletleri | Canlı |
Fortingall Yew | 3,000 | Common yew Taxus baccata |
Fortingall, Perthshire | United Kingdom | Canlı. Muhtemelen Britanya'daki en yaşlı ağaç.[35][36][netleştirme gerekli] |
Alishan Sacred Tree | 3,000 | Formosan cypress Chamaecyparis formosensis |
Alishan National Scenic Area, Chiayi | Taiwan | Şiddetli fırtınalara dayanamayarak 1 Temmuz 1997'de yıkıldı.[37] |
S'Ozzastru | 3,000–4,000 | Olive Olea europaea |
Luras, Sardinia | Italy | [38] |
Patriarca da Floresta | 3,020 | Jequitibá-rosa
Cariniana legalis |
Santa Rita do Passa Quatro, São Paulo | Brazil | Canlı. Muhtemelen Brezilya'daki en eski kozalaklı-olmayan ağaçtır. Adı "Ormanın Atası" olarak tercüme edilir. Vassununga Eyalet Parkı'nda yer almaktadır.[39] |
Raintree | 3,000 | Great Basin bristlecone pine | Spring Mountains, Nevada | Amerika Birleşik Devletleri | Büyük Havza bristlecone çamı, Güney Nevada, ABD'deki Spring Sıradağları'ndaki Kyle Kanyonu'nun yakınında yer almaktadır. Tahmini yaşı 3000 civarındadır ancak ilgi görmemiştir. |
Oliveira de Santa Iria de Azóia | 2,850 | Olive Olea europaea |
Santa Iria de Azóia , Loures, Lisbon | Portugal | Muhteşem Zeytin ağacı, muhtemelen büyük bir zeytinlikten geriye kalan son ağaç. Üzerindeki çalışmalar UTAD Üniversitesi tarafından gerçekleştirildi ve günümüzde Portuguese National Forest Authority; Tree ID tarafından "kamu yararına ağaç" olarak tanımlanmaktadır.[40] |
Mother of the Forest | 2,520 | Giant sequoia Sequoiadendron giganteum |
Sierra Nevada, California, Amerika Birleşik Devletleri |Calaveras Big Trees State Park, California | Amerika Birleşik Devletleri | Ölü. |
Sarv Zibad | 2,500 | Mediterranean cypress Cupressus sempervirens |
Sarv Zibad, Khorasan | Iran | "Kutsal Sarv" olarak da adlandırılır.[27] |
General Sherman | 2,300–2,700 | Giant sequoia Sequoiadendron giganteum |
Giant Forest, Sequoia National Park, California | Amerika Birleşik Devletleri | 83.8 metre (275 ft) yüksekliği, tabanında 11 m (36 ft) çapı ve 1.487m³ (52.513 cu ft) tahmini gövde hacmi ile yaşayan, bilinen en büyük yaşayan tek gövdeli ağaçtır ve gezegendeki tüm ağaçların en uzun, en geniş ve en uzun ömürlüleri arasındadır..[41][42] |
Kayano Ōsugi | 2,300 | Japanese cedar Cryptomeria japonica |
Yamanaka Onsen, Ishikawa | Japan | Girth of 9.6 m. One of the four trees believed to be sacred in the precincts in a Shinto shrine. Its name translates as "Great Sugi of Kayano". |
Oliveira de Santa Luzia | 2,210 | Olive Olea europaea |
Santa Luzia, Tavira, Algarve | Portugal | Canlı.[43] |
Jōmon Sugi | 2,170–7,200 | Japanese cedar Cryptomeria japonica |
Yakushima | Japan | Çevresi 16.4 metredir. Gövdenin çürümüş çekirdeği tarafından kesin tarihlendirme zordur. Adı, Japon tarihöncesinin Jōmon dönemine bir referanstır.[44][45] |
Koca Katran | 2,022 | Lebanon cedar Cedrus libani |
Antalya | Turkey | Canlı.[46] |
Ballyconnell Yew | 2,000–5,000 | Yew Taxus baccata |
Ballyconnell, Annagh | Ireland | İrlanda'daki en yaşlı ağaç.[kaynak belirtilmeli] |
Elia Vouvon | 2,000–5,000 | Olive Olea europaea |
Kolymvari, Crete | Greece | Adı "Vouves'in Zeytin Ağacı" olarak tercüme edilir.[47] |
Castagnu dê Centu Cavaddi | 2,000–4,000 | Sweet chestnut Castanea sativa |
Sicily | Italy | Adı "Yüz At Kestanesi" olarak tercüme edilir. |
Ulleungdo Hyangnamu | 2,000–3,000 | Chinese juniper Juniperus chinensis |
Ulleung-gun, Gyeongbuk | South Korea | Çevresi 4.5 metredir. Ana dallarından biri 1985 yılındaki "Brenda" kasırgası tarafından kırıldı. |
Lady Liberty | 2,000 | Bald cypress Taxodium distichum |
Longwood, Florida | Amerika Birleşik Devletleri | Bazen "Senatör"e "Eşlik Ağacı" denir. |
Tnjri | 2,000 | Oriental plane Platanus orientalis |
Martuni Region | Artsakh (de facto) / Azerbaijan (de jure) | Gövdesinin içi boştur. "Sose'nin Ağacı" olarak da bilinir. |
Stara Maslina | 2,000 | Olive Olea europaea |
Stari Bar, Bar | Montenegro | |
The Pechanga Great Oak Tree | 2,000 | Coast live oak Quercus agrifolia |
Temecula, California | Amerika Birleşik Devletleri | Amerika Birleşik Devletleri'ndeki ve muhtemelen dünyadaki en eski meşe ağacı. |
Tejo Milenario | 2,000+ | Yew Taxus baccata |
Cazorla, Jaén | Spain | İspanya'daki en yaşlı ağaç.[48] |
? | 2,000 | Olive Olea europaea |
Exo Hora, Zakynthos | Greece | [49] |
? | 2,000 | Yew Taxus |
Sochi, Krasnodar Krai | Russia | 2000 yıllık birkaç örneğe sahip olduğu bilinen bir koruda yer alır.[50] |
Houkisugi at Nakagawa | 2,000 | Japanese cedar Cryptomeria japonica |
Nakagawa Settlement, Yamakita town, Ashigarakami District, Kanagawa Prefecture | Japan | |
Methuselah | 1,800 | Coast redwood Sequoia sempervirens |
Woodside, California | Amerika Birleşik Devletleri | [51] |
Araucaria Madre | 1,800 | Araucaria araucana | Araucanía | Chile | Parque Nacional Conguillío'da yer almaktadır. 1.800 halkası göz önüne alındığında en az 1.800 yaşındadır.[52] |
Granit oak | 1,700 | Pedunculate oak Quercus robur |
Granit | Bulgaria | |
Kongeegen | 1,500–2,000 | Pedunculate oak Quercus robur |
Jægerspris Nordskov, Zealand | Denmark | [53] |
Stelmužė Oak | 1,500–2,000 | Pedunculate oak Quercus robur |
Stelmužė, Zarasai | Lithuania | Baltık ülkelerindeki en eski ağaç. Avrupa'da muhtemelen en yaşlı meşedir. |
Aubépines | 1,500 | Common hawthorn Crataegus monogyna |
Saint-Mars-sur-la-Futaie, Mayenne | France | Fransa'daki en yaşlı ağaç.[kaynak belirtilmeli] |
Jardine Juniper | 1,500 | Rocky Mountain juniper Juniperus scopulorum |
Logan Canyon, Utah | Amerika Birleşik Devletleri | [54] |
Árbol del Tule | 1,433–1,600 | Montezuma cypress Taxodium mucronatum |
Santa María del Tule, Oaxaca | Mexico | Dünyanın en sağlam ağaç gövdesi. Adı "Tule Ağacı" olarak çevrilir. |
Te Matua Ngahere | 1,200–4,000 | Kauri Agathis australis |
Waipoua Forest, Northland | New Zealand | Yeni Zelanda'daki en eski ağaç. Adı "Ormanın Babası" olarak tercüme edilir. |
Tüm uzun ömürlü bitki ve mantar türlerinde olduğu gibi, klonal koloninin hiçbir parçası (aktif metabolizma anlamında) tüm klonun ömrünün çok küçük bir bölümünden daha uzun süre canlı değildir. Bazı klonal koloniler, kök sistemleri aracılığıyla birbirlerine tamamen bağlı olabilir, ancak çoğu aslında birbirine bağlı değildir, ancak vejetatif üreme yoluyla bir alanı dolduran genetik olarak özdeş klonlardır. Klonal kolonilerin yaşları, genellikle mevcut büyüme oranlarına dayanan tahminlerdir.
Ad | Yaş (yıl) |
Tür | Konum | Ülke | Notlar |
---|---|---|---|---|---|
bilinmiyor | 43,600–130,000 | King's lomatia Lomatia tasmanica |
Southwest National Park, Tasmania | Avustralya | Lomatia tazmanica, birkaç yüz genetik olarak özdeş bireyden oluşan, yalnızca bir nüfusu olan nesli tükenmekte olan bir türdür. Ara sıra çiçek açmasına rağmen, meyve üretimi hiç gözlenmemiştir ve vejetatif olarak çoğalır. Fosilleşmiş yapraklar en az 43.600 yaşında olup, maksimum yaşı 130.000 olan çökellerde bulunur.[55] |
Pando | less than 14,000[2]–80,000[56] (outdated) | Quaking aspen Populus tremuloides |
Fishlake National Forest, Utah | Amerika Birleşik Devletleri | 107 akre (0,43 km²) kapsar ve sürekli olarak ölen ve kökleri tarafından yenilenen yaklaşık 47.000 gövdeye (130 yaşına kadar) sahiptir. Aynı zamanda 6.000 ton ağırlığı ile bilinen en ağır organizmadır. |
Jurupa Oak[57] | 13,000[58] | Palmer oak Quercus palmeri |
Jurupa Mountains, Kaliforniya | Amerika Birleşik Devletleri | Quercus palmeri Engelm. = Quercus dunnii Kellogg.[58] |
Old Tjikko | 9,550 | Norway spruce Picea abies |
Fulufjället National Park, Dalarna | İsveç | Ağacın sapları 600 yıldan fazla yaşamaz, ancak kök sisteminin yaşı[59][60] karbon tarihleme ve genetik eşleştirme kullanılarak belirlenmiştir.[61] Fulu dağları'nın başka yerlerinde, 8.000 yıldan daha eski 20 ladin bulundu.[62] |
Old Rasmus | 9,500 | Norway spruce Picea abies |
Sonfjället, Härjedalen | İsveç | [63] |
Mongarlowe mallee | 3,000–13,000 | Mongarlowe mallee Eucalyptus recurva |
Mongarlowe, New South Wales | Avustralya | Canlı. Sadece 6 vahşi bireyden bilinen kritik tehlike altındaki bir tür, ilk olarak 1980'lerde tanımlanmıştır. Lignotuberinin büyüklüğüne ve büyüme hızına dayanarak, en büyük tek numunenin 3.000 yaşında olduğu tahmin edilmektedir. Bununla birlikte, diğer iki örneğin aslında orijinal anaçtaki bir bölünmenin sonucu olması ve 26m yayılımlarına dayanarak, potansiyel olarak dünyadaki en yaşlı tek ağaç olan yaklaşık 13.000 yaşında olduğu tahmin edilebilir.[64] |
unknown | 3,000[65]–10,000[66] | Huon pine Lagarostrobos franklinii |
Mount Read, Tasmania | Avustralya | Vejetatif olarak çoğalan genetik olarak özdeş birkaç erkek. Bu bölgedeki tek ağaçlar 3-4 bin yaş civarında olabilse de koloninin kendisi tek bir organizma olarak 10.000 yıldır varlığını sürdürmektedir.[6] |
|soyadı1=
(yardım)