Esence, Şenkaya
| Esence | |
|---|---|
 Mahallenin haritadaki yeri | |
 Erzurum'un Türkiye'deki konumu | |
  Esence Esence'nin Erzurum 'daki konumu | |
Koordinatlar: 40°36′12″N 42°32′10″E / 40.60347°K 42.53602°D | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Erzurum |
| İlçe | Şenkaya |
| Coğrafi bölge | Doğu Anadolu Bölgesi |
| İdare | |
| • Yönetici | Muhtar[1] İhtiyar heyeti[1] |
| Rakım | 2593 m |
| Nüfus | 38 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0442 |
| İl plaka kodu | 25 |
| Posta kodu | 25360 |
Esence, Erzurum ilinin Şenkaya ilçesine bağlı bir kırsal mahalledir.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Esence köyünün eski adı Pagir'dir. 1835 tarihli Osmanlı nüfus defterinde Bagir ve Pagir olarak kaydedilmiştir.[5][6] Bu yer adı, "halat" anlamına gelen Gürcüce Bagiri'den (ბაგირი) geliyor olabilir.[7]
Pagir köyü, Orta Çağ'da Gürcistan'ın bir parçası olan Tao bölgesinde yer alıyordu. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi 16. yüzyılın ortalarına doğru Gürcülerden ele geçirdi. Osmanlı idaresinin askere alma ve vergi belirleme amacıyla 1835 yılında yaptığı nüfus tespitinde köy Çıldır Eyaleti'nin Penek Sancağı'na bağlıydı ve bu tarihte köyü oluşturan 7 hanede 26 erkek kaydedilmişti. Erkek sayısı kadar kadın eklenince, Hars köyünün nüfusunun yaklaşık 52 kişiden oluştuğu ortaya çıkar.[8]
Pagir köyü, 93 Harbi'nin ardından 1878 yılında imzalanan Berlin Antlaşması'yla Osmanlı Devleti tarafından Çarlık Rusya'sına bırakıldı. Rus idaresinin Pagir / Pagker (Пагир / Пагкер) adıyla kaydettiği köy Oltu sancağının (okrug) Oltu kazasına (uçastok) bağlıydı. 1886 nüfus sayımında köyde sadece 8 Kürt yaşıyordu.[9] Köyün nüfusu 1896 yılında 15 kişiye, 1906 yılında da 26 kişiye ulaşmıştır.[10]
Pagir, 1950 yılında gelindiğinde 104 kişilik nüfusa sahip bir köydü.[11] Pagir Türkçe olmadığı için köyün adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Esence olarak değiştirilmiştir.[12] 1965 genel nüfus sayımında Esence köyünün nüfusu 129 kişiden oluşuyor ve bu nüfus içinde sadece 13 kişi okuma yazma biliyordu. Bu tarihte köy Şenkaya kazasının Akşar bucağına bağlıydı.[13]
1993 yılında Büyükşehir olan Erzurum’da, 2012 yılında 6360 Sayılı Yasa ile, tüm köylerin tüzel kişiliği kaldırılmıştır. Bu köy de Şenkaya Belediyesi’nin bir mahallesi olmuştur.[14]
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Mahalle, Erzurum il merkezine 155 km, Şenkaya ilçe merkezine 54 km uzaklıktadır.[15] Mahalle, Şenkaya'nın doğusunda olup, Melikoğlu Deresi Vadisi'ni izleyerek D.060 numaralı Erzurum-Ardahan (Oltu-Göle) devlet yoluna, Köroğlu, Yazılı ve Yeşildemet mahalleleri üzerinden, 20,7 km.lik bir köy yoluyla bağlıdır.[16]
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıllara göre mahalle nüfus verileri | |
|---|---|
| 2022 | 38[2] |
| 2021 | 30[2] |
| 2020 | 30[2] |
| 2019 | 33[2] |
| 2018 | 43[2] |
| 2017 | 26[2] |
| 2016 | 30[2] |
| 2015 | 45[2] |
| 2014 | 42[2] |
| 2013 | 54[2] |
| 2012 | 38[3] |
| 2011 | 37[3] |
| 2010 | 38[3] |
| 2009 | 37[3] |
| 2008 | 38[3] |
| 2007 | 19[3] |
| 2000 | 56[3] |
| 1990 | 57[17] |
| 1985 | 82[18] |
| 1965 | 129[19] |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "5393 sayılı Belediye Kanunu" (PDF). mevzuat.gov.tr. 3 Temmuz 2005. s. 3. 1 Haziran 2024 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2024.
Madde 9- Mahalle, muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir.
- ^ a b c d e f g h i j k "Erzurum Şenkaya Esence Mahalle Nüfusu". Nufusune.com. 27 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2023.
- ^ a b c d e f g h "TÜİK Merkezi Dağıtım Sistemi Nüfus Verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 17 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Esence, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 26 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2023.
- ^ Tao (Gürcüce), Mamaia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 90. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-25-828-2
- ^ 1955 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1961, s. 214.
- ^ ""ბაგირი" - A Comprehensive Georgian-English Dictionary, Londra, 2006, 2 cilt, ISBN 978-0-9535878-3". 22 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2022.
- ^ Tao (Gürcüce), Mamaia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 94, 96. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-25-828-2
- ^ ""Oltu kazası (1886 Yılı)" (Rusça)". 24 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2020.
- ^ Candan Badem, Çarlık Yönetiminde Kars, Ardahan, Artvin, İstanbul, 2018, s. 120, ISBN 9786052100271.
- ^ 1950 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1957, s. 174.
- ^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, 1968, Ankara, s. 738". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2022.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 261.
- ^ "6360 sayılı kanun". Resmî Gazete. 10 Aralık 2012. 19 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2022.
- ^ "Esence Mahallesi". YerelNet.org.tr. 4 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2023.
- ^ "Esence to Yeşildemet". Esence to Yeşildemet. 26 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2024.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1968). "1965 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). kutuphane.tuik.gov.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.