Gadifer de la Salle
Gadifer de La Salle (Sainte-Radegonde, 1340 – 1415), Jean de Béthencourt ile birlikte Kastilya Krallığı adına Kanarya Adaları'nı fetheden ve keşfeden Poitou kökenli bir Fransız şövalyesi ve haçlıydı.
Yaşam
[değiştir | kaynağı değiştir]Gadifer de La Salle, 1350 civarında Poitou'da küçük soylu bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Babası Ferrand de La Salle'dır. Gadifer önce Burgonya Dükü I. Philip'in emrinde, daha sonra da Berry Dükü'nün ailesinin bir üyesi olarak görev yaptı.[1]
Gadifer, Yüz Yıl Savaşları (1337-1453) sırasında Fransa'nın İngiltere'ye karşı yürüttüğü seferlerde ün kazanmıştı. 1378'de Berry Dükü, Töton Şövalyelerinin Prusya'daki haçlı seferine katılmak için onun Prusya'ya yaptığı yolculuğu finanse etti. Rodos'ta Hospitalierlerle birlikte görev yaptı ve Anjou Dükü I. Louis tarafından Venedik Cumhuriyeti'ne gönderilen heyetin bir parçasıydı. Kadırgaları Ragusa Cumhuriyeti tarafından ele geçirildi ve muhtemelen Louis, Gadifer'in fidyesini ödedi.[2]
1390'da Kuzey Afrika'daki Berberi Haçlı Seferi sırasında Mehdiye kuşatmasında Bourbon Dükü'nün komutası altındaydı. Sefer, Cenevizliler tarafından bir korsan kalesiyle başa çıkmak için düzenlenmişti.[3]
Oradayken, daha önce Orleans Dükü'nün hizmetindeyken bildiği Jean de Béthencourt ile tanıştı. Bethencourt daha sonra Kanarya Adaları'na yapılacak keşif gezisini finanse etmek için kendi toprak hakkını taahhüt etti. Gadifer de La Salle, La Rochelle'de Béthencourt'a katıldı.[4]
Keşif gezisine, daha sonra Lanzarote'de görev yapacak olan Saint-Jouin-de-Marneslı Fransisken rahibi Kardeş Pierre Bontier ve daha sonra Fuerteventura'da Bethencourt Meryem Ana kilisesine papaz olarak atanan rahip Jean le Verrier eşlik ediyordu. Bontier ve Le Verrier, keşif gezisinin tarihçileri olarak hizmet etti.[4]
1402'de yerel guançe reislerinin elinden en kuzeydeki yerleşim adası olan Lanzarote'yi aldılar. Gadifer daha sonra takımadaları keşfetti ve Béthencourt, Kastilya sarayından takviye ve mali destek aldığı yer olan Cádiz'e gitti. Bu sırada adada Gadifer ile başka bir subay olan Berthin arasında bir güç mücadelesi başlamıştı. Berthin fetihten vazgeçip bir köle yüküyle geri dönmek istiyordu. Gadifer başka bir adayı keşfederken Berthin, gemilerin neredeyse tamamıyla Gadifer'i ölüme terk ederek yola çıktı. Gadifer ve adamları, battaniyelerinin üzerinde biriken çiyler sayesinde hayatta kalarak adada yaklaşık bir hafta geçirdiler. Sonunda Gadifer'e hâlâ sadık bir asker, kalan gemilerden birini onları kurtarmak için getirdi. 1403'te Béthencourt'un gönderdiği bir ikmal gemisi vardıktan sonra Gadifer adaların fethini tamamlamayı ve sadakatsiz Kastilyalıların kökünü kazımayı başardı. 1404'ün başlarında yerli halk Hristiyanlığa geçti, aynı yılın sonlarında Béthencourt da geri döndü. De la Salle ve Béthencourt, 1404 yılında Betancuria şehrini kurdular.[5]
Béthencourt, Kanaryalar'ın kralı olmuştu (Béthencourt'un saygısına karşılık Kastilya Kralı III. Henry tarafından verilen bir ünvan). Hakarete uğradığını hisseden Gadifer, Kanarya Adaları'ndan ayrıldı ve Kastilya sarayına tazminat talebinde bulundu. Bu çağrının başarısızlıkla sonuçlanması üzerine Fransa'ya döndü.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Le Canarien, (E. Serra Rafols and A. Cioranescu, eds.), Las Palmas, 1959
- ^ Keen, Maurice. Nobles, Knights and Men-at-Arms in the Middle Ages, A&C Black, 1996 14 Mayıs 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 9781852850876
- ^ Goodman, Jennifer Robin. Chivalry and Exploration, 1298-1630, Boydell & Brewer, 1998 14 Mayıs 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 9780851157009
- ^ a b Descendants of Jean de Bethencourt 2007-12-29 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ ‘Gadifer de la Salle: A late medieval knight-errant’, in C. Harper and R. Harvey, eds. The ideals and practices of Medieval Knighthood, 74-85.
