Gazze Şeridi'nin tahliyesi

Siyah çizgi IDF'nin Wadi Gaza'daki tahliye sınırını temsil etmektedir.

13 Ekim 2023'te İsrail Savunma Kuvvetleri Gazze Şehri de dahil olmak üzere Wadi Gaza'nın kuzeyindeki tüm toplulukların güneye tahliye edilmesini emretti. BM'ye göre, İsrail ordusu tahliye için 24 saatlik bir süre verirken, bir İsrail askeri sözcüsü bir son tarih belirtmedi ve IDF'nin tahliyenin "zaman alacağını" anladığını söyledi.[1][2][3] Emir, Hamas tarafından El Aksa Seli Operasyonu adı altında Gazze'den İsrail'e sürpriz bir saldırı düzenlenmesinden bir hafta sonra geldi. 14 Ekim itibarıyla yüz binlerce Filistinli kuzey Gazze'yi tahliye etti.[4] Hamas Gazzelilere ayrılmamaları talimatını verdi ve IDF'ye göre kaçmaya çalışan sivilleri bombalayarak ve vurarak sivillerin tahliyesini engellemeye çalıştı.[5][6][7][8]

BM'nin Ülke içinde yerinden edilmiş kişilerin insan hakları özel raportörü Paula Gaviria Betancur, zorla tahliye emrini "insanlığa karşı işlenmiş bir suç ve uluslararası insancıl hukukun açık bir ihlali" olarak kınadı.[9] Filistinliler kuzey Gazze'deki depopulation'ı "ikinci Nakba" olarak tanımladılar."[10]

İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant Filistinlilere Gazze Şehri de dahil olmak üzere Gazze'nin kuzey kesimini terk etmeleri çağrısında bulundu: "Teröristlerin kamuflajı sivil halktır. Bu nedenle onları ayırmamız gerekiyor. Hayatını kurtarmak isteyenler lütfen güneye gitsin."[11] 800.000 ila 1.000.000 kişi Gazze Şeridi'nin güneyine taşınırken 350.000 ila 400.000 kişi kuzeyde kaldı.[12]

Hamas İsrail'e saldırı başlattığında gerilim tırmandı. İsrail de Gazze'ye bir dizi hava saldırısı düzenleyerek karşılık verdi. İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF) kuzey bölgelerinde yaşayanlara bölgeyi tahliye etmeleri için bir uyarı yayınladı. Birleşmiş Milletler başlangıçta bu tahliye emrinin, etkilediği insan sayısının çokluğu nedeniyle güvenli bir şekilde uygulanamayacağını düşündü.[13]

BM yaptığı açıklamada, 1,1 milyon Filistinlinin yerinden edilmesinin "yıkıcı insani sonuçları" konusunda uyarıda bulundu.[14] Tahliye emirlerinin verilmesinden kısa bir süre sonra, UNRWA da dahil olmak üzere BM tesisleri,[15] Refah'a taşınmaları talimatı verildi.[16]

Hamas'ın tepkisi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Hamas yetkilileri uyarıyı reddetti ve etkilenen bölgelerdeki kişileri emri görmezden gelmeye ve evlerinde kalmaya çağırdı.[17][18] Hamas Mülteci İşleri İdaresi, Gazze'nin kuzeyinde yaşayanlara "evlerinizde sabit kalın ve işgal tarafından yürütülen bu iğrenç psikolojik savaş karşısında sağlam durun" dedi."[19] Hamas'ın Gazzeli sivillerin güneye tahliyesini engellemek için şiddet kullandığı bildirildi. IDF istihbarat raporuna göre, Gazzeliler IDF'ye Hamas'ın güneye giden yolları barikatlarla kapatması nedeniyle kaçamadıklarını bildirdi. Ayrıca Hamas kaçan sivillere kuzeydeki evlerine dönmeleri talimatını verdi.[20][21][22][23][24]

Uluslararası organizasyonların tepkisi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Sınır Tanımayan Doktorlar, tahliye emrini "çirkin" ve "tıbbi bakıma ve insanlığa saldırı" olarak nitelendiren bir açıklama yayınladı ve İsrail'in emrini "mümkün olan en güçlü ifadelerle" kınadı.[25]

Dünya Sağlık Örgütü, kritik durumdaki hastaların taşınmasının son derece zor olduğunu, tıbbi malzemelerin tükenmekte olduğunu ve "Gazze'nin güneyindeki dört Sağlık Bakanlığı hastanesinin kapasitesinin çoktan aşıldığını" savunarak "İsrail'e Vadi Gazze'nin kuzeyinde yaşayan 1 milyondan fazla insanın tahliye edilmesi emrini derhal iptal etmesi çağrısında bulunan" bir savunma yayınladı.[26] Benzer açıklamalar UNICEF ve IRC tarafından da yapıldı.[27][28] DSÖ, Gazze'deki El Kudüs Hastanesi'ne gönderilen tahliye emrine ilişkin endişelerini dile getirdi.[29]

29 Ekim 2023 tarihinde, Dünya Sağlık Örgütü Başkanı Tedros Adhanom Ghebreyesus, Filistin Kızılayı'nın Kudüs hastanesinin "bombalanacağına" dair bir bildirimle birlikte acil tahliye uyarısı aldığına dair raporlarını "derin endişe verici" olarak nitelendirdi. "Hastalarla dolu hastaneleri hayatlarını tehlikeye atmadan tahliye etmenin mümkün olmadığını" yineledi.[30]

Savaş suçu suçlamaları ve İsrail'in insani yardım iddiaları

[değiştir | kaynağı değiştir]

İsrail'in tahliye emri, Oslo Anlaşması'na dahil olan Norveçli eski diplomat Jan Egeland tarafından zorla nüfus transferi olarak nitelendirildi.[31] "Zorla nakil", sivil bir nüfusun kendisine karşı organize bir suçun parçası olarak zorla yer değiştirmesidir ve Uluslararası Ceza Mahkemesi tarafından insanlığa karşı suç olarak kabul edilir.[32] Egeland BBC ile yaptığı bir röportajda, "Hayatları için kaçan yüz binlerce insan var - [bu] tahliye olarak adlandırılması gereken bir şey değil. Bu, insanların tüm kuzey Gazze'den zorla nakledilmesidir ve Cenevre Sözleşmesine göre bu bir savaş suçudur."[31] BM Özel raportörü Francesca Albanese Gazze'de kitlesel bir etnik temizlik yaşandığı uyarısında bulundu.[33] Stockton Üniversitesi'nde Holokost ve Soykırım Çalışmaları programının direktörü olan İsrailli tarihçi Raz Segal, bunu "ders kitabı niteliğinde bir soykırım vakası" olarak nitelendirdi."[34]

13 Ekim 2023 tarihinde İsrail İstihbarat Bakanlığı tarafından hazırlanan bir taslak belge, 2,3 milyon Filistinlinin Gazze Şeridi'nden Mısır'ın Sina Yarımadası'na taşınmasını önerdi.[35][36]

14 Ekim 2023 tarihinde İsrail, Gazze'nin kuzeyindeki 22 hastanenin boşaltılması emrini verdi. Dünya Sağlık Örgütü bu emri hasta ve yaralılar için bir "ölüm cezası" olarak nitelendirdi.[37] Kuzey Gazze'deki doktorlar, ICU'daki yeni doğanlar da dahil olmak üzere hastaları öleceği için İsrail'in tahliye emrine uyamayacaklarını belirtti.[38] 16 Ekim Pazartesi günü İsrail al-Ahli Arab Hospital ve kuzey Gazze'nin geri kalanının tahliye edilmesini emretti.[39] Gazze Şeridi'nin güneyindeki yatakların yetersiz olması ve kuvözdeki yeni doğanlar ya da solunum cihazına bağlı hastalar gibi hastaları nakletme imkânının bulunmaması nedeniyle, tahliye emirlerinin yerine getirilmesinin imkânsız olduğu düşünülüyordu.[39] 17 Ekim'de, geniş çapta kınanan el-Ahli avlusundaki patlama önemli ölümlere yol açtı.[40]

Kuzey Gazze sakinlerine savaş bölgesinin güneyine gitme çağrısı, eski bir İsrailli subay tarafından mümkün olduğunca çok sayıda hayatı kurtarmak için "İnsani Göç" olarak nitelendirildi.[41] 15 Ekim'de İsrail'in baş askeri sözcüsü Hamas'ı sivilleri canlı kalkan olarak kullanmaya çalışmakla suçladı ve Gazze sakinlerine savaş bölgesinin güneyine taşınmaları için yeni bir çağrıda bulundu.[42]

Bir IDF subayı "New York Times "a "çatı çalma" politikası yerine İsrail'in toplu tahliye emirleri ve "Hamas savaşçılarına yakın olan herkesin hayatını tehlikeye atacağını" belirten broşürler yayınladığını söyledi.[43]

21 Ekim 2023'te İsrail ordusu Gazze'ye mesaj içeren yeni broşürler bıraktı: "Acil uyarı! Gazze sakinlerine: Wadi Gaza'nın kuzeyinde bulunmanız hayatlarınızı riske atmaktadır. Gazze Şeridi'nin kuzeyinden Gazze Şeridi'nin güneyine tahliye edilmemeyi tercih eden herkes bir terör örgütünün ortağı olarak tanımlanabilir."[44][45]

İsrail'in 9 Ekim 2023'ten bu yana hava saldırılarının hedefi olan Jabalia mülteci kampı, 31 Ekim'de yeniden vuruldu.[46] IDF sözcüsü Richard Hecht Hamas'ı "yaptıkları gibi sivillerin arkasına saklanmakla" suçladı; CNN sunucusu Wolf Blitzer kampta çok sayıda masum sivil olduğunu hatırlattığında Hecht, "Bu savaşın trajedisi" yanıtını verdi ve sivillerin güneye gitmesi gerektiğini söyledi.[47]

Filistinlilerin tahliyesini engelleme girişimleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

13 Ekim 2023'te, kuzey Gazze Şehri'ni terk etmeye çalışan Filistinlileri hedef alan çok sayıda bombalı saldırı, İsrail'in Gazze'nin kuzeyinde yaşayan bir milyondan fazla kişiyi bölgenin güneyine taşınmaya çağıran tahliye talimatıyla aynı zamana denk geldi ve çoğu kadın ve çocuk 70 kişi öldü; 200 kişi de yaralandı.[48][49] Hamas İsrail'i sivilleri bombalamakla suçlayan bir açıklama yayınladı.[50] Buna karşılık İsrail doğrudan Hamas'ı Filistinlilerin tahliyesini engelleyerek onları "canlı kalkan" olarak kullanmakla suçladı.[kaynak belirtilmeli] Patlamanın niteliği nedeniyle bombalamaların arkasındaki taraf hala bilinmiyor.[51][52]

30 Ekim'de İsrail tankları Gazze Şehri'ni güney Gazze'ye bağlayan yolları kapattı ve İsrail'in tahliye emirlerine uyan sivil araçlara ateş açtığı bildirildi.[53] Bir olayda, Netzarim'deki bir tank bir araba ve bir otobüse saldırarak üç kişiyi öldürdü.[54] 3 Kasım'da, on dört kişi kuzey Gazze'yi tahliye etmeye çalışırken İsrail bombardımanında öldürüldü.[55]

Hamas tarafından ayrılmaya karşı kışkırtma

[değiştir | kaynağı değiştir]

13 Ekim'de Gazze'deki camiler, Gazze Şeridi sakinlerine tahliye etmemelerini söyleyen mesajlar yayınladı.[56]

IDF, yüz binlerce Filistinlinin güneye doğru ilerlemeye başladığını ve birçoğunun Hamas'ın 14 Ekim Cumartesi günü kurduğu barikatlar nedeniyle trafiğe takıldığını bildirdi.[57]

İnsani yardım koridoru açılması için uluslararası çabalar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Siviller için bir insani yardım koridoru açılması yönündeki uluslararası çabalara rağmen bir anlaşmaya varılamadı. Mısır insani yardım sağlamak için görüşmelere dahil oldu, ancak 11 Ekim itibarıyla herhangi bir güvenli tahliye koridoru oluşturmadı.[58]

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Debre, Isabel; Lederer, Edith M.; Shurafa, Wafaa (13 Ekim 2023). "Israel's military orders civililians to evacuate Gaza City, ahead of a feared ground offensive". AP News (İngilizce). 13 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2023. 
  2. ^ Falk, Pamela; Tanyos, Paris (13 Ekim 2023). "Israeli military informs U.N. that all 1.1 million northern Gaza residents should evacuate south within 24 hours". CBS News. 13 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2023.  Bilinmeyen parametre |url- status= görmezden gelindi (yardım)
  3. ^ Deng, Chao; Lubold, Gordon; AbdulKarim, Fatima (14 Ekim 2023). "Gaza Residents Brace for Israeli Offensive After Evacuation Demand" |url= değerini kontrol edin (yardım). The Wall Street Journal (İngilizce). 13 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2023. 
  4. ^ Ayyoub, Loay; George, Susannah; Brown, Cate (14 Ekim 2023). washingtonpost.com/world/2023/10/14/gaza-evacuation-israel-hamas-war/ "Hundreds thousands flee south in Gaza after Israel orders evacuation" |url= değerini kontrol edin (yardım). The Washington Post. 15 Ekim 2023 tarihinde kaynağından archive.org/web/20231015125946/https://www.washingtonpost.com/world/2023/10/14/gaza-evacuation-israel-hamas-war/ arşivlendi |arşivurl= değerini kontrol edin (yardım). Erişim tarihi: 15 Ekim 2023. 
  5. ^ Agencies and ToI Staff. "IDF: Gazze sakini Hamas'ın tahliyeleri engellediğini söyledi; binlerce kişi kuzeye döndü". www.timesofisrael.com (İngilizce). 3 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2023. 
  6. ^ Zitun, Yoav (26 Ekim 2023). com/article/bjqk4hpft "'İnsanlara ateş ediyorlar,' Gazzeli Hamas'ın güvenli bir yere tahliyeleri engellediğini söyledi" |url= değerini kontrol edin (yardım). Ynetnews (İngilizce). Erişim tarihi: 3 Kasım 2023. 
  7. ^ Al-Mughrabi, Nidal; Al-Mughrabi, Nidal (15 Ekim 2023). "Güneye kaçan Filistinliler tehlikeden kaçamıyor". Reuters (İngilizce). 15 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2023. 
  8. ^ "Hamas Tells Civilians Not to Evacuate to the South". WSJ (İngilizce). 2 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2023. 
  9. ^ "İsrail kuzey Gazze için tahliye emrini iptal etmeli ve uluslararası hukuka uymalıdır: BM uzmanı" (İngilizce). Office of the High Commissioner for Human Rights. 13 Ekim 2023. 14 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2023. 
  10. ^ Mhawesh, Mohammed (14 Ekim 2023). "'İkinci bir Nakba': 1948'in yankıları, İsrail Filistinlilere ayrılmalarını emrederken". Al Jazeera. 15 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2023. 
  11. ^ {{haber kaynağı |soyadı1=Fischler |ad1=Jacob |başlık=U.S. stresses support for Israel as 1 million residents of North Gaza ordered to evacuate |url=https://coloradonewsline.com/2023/10/13/u-s-stresses-support-for-israel-as-1-million-residents-of-north-gaza-ordered-to-evacuate/ 14 Ekim 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. |çalışma=Colorado Newsline |tarih=13 Ekim 2023 |erişim-tarihi=15 Ekim 2023 |arşiv-tarihi=14 Ekim 2023 |arşiv-url=https://web 5 Ocak 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. archive.org/web/20231014071023/https://coloradonewsline.com/2023/10/13/u-s-stresses-support-for-israel-as-1-million-residents-of-north-gaza-ordered-to-evacuate/ |url-status=live }}
  12. ^ Ambrose, Tom; Fulton, Adam; Ambrose (now), Tom; Fulton (earlier), Adam (4 Kasım 2023). "Israel-Hamas war live: Kızılay, Gazze'de ambulansların vurulmasının ardından 'savaş suçu' uyarısında bulundu". the Guardian (İngilizce). ISSN 0261-3077. 4 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2023. 
  13. ^ Graham-Harrison, Emma; McKernan, Bethan; Michaelson, Ruth; McKernan, Emma Graham-Harrison Bethan (14 Ekim 2023). "Israeli airstrikes hit northern Gaza as Palestinians try to leave". The Guardian. 14 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2023. 
  14. ^ Khraiche, Dana (13 Ekim 2023). bloomberg.com/news/articles/2023-10-13/un-calls-israel-order-to-evacuate-1-1-million-in-gaza-impossible "UN Calls Israel Order to Evacuate 1.1 Million in Gaza Impossible" |url= değerini kontrol edin (yardım). Bloomberg.com (İngilizce). 13 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2023. 
  15. ^ @ (13 Ekim 2023). "UNRWA, insani yardım operasyonlarını sürdürmek, personeline ve #Gazze'deki Filistinli Mültecilere destek olmak için merkezi operasyon merkezini ve uluslararası personelini güneye taşıdı İsrail Yetkililerini okullar da dahil olmak üzere @UNRWA sığınaklarındaki tüm sivilleri korumaya çağırıyoruz" (X gönderisi) – X vasıtasıyla. ; Eksik ya da boş |kullanıcı= (yardım); Eksik ya da boş |numara= (yardım);
  16. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; APEvacuation3 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  17. ^ "Hamas tells Gaza residents to stay home as Israel ground offensive looms". Reuters. 13 Ekim 2023. 13 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2023. 
  18. ^ Debre, Isabel; Lederer, Edith M.; Shurafa, Wafaa (13 Ekim 2023). "Palestinians flee northern Gaza after Israel orders 1 million to evacuate as ground attack looms". Associated Press. 13 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2023. 
  19. ^ "Israel's military orders civilians to evacuate Gaza City, ahead of a feared ground offensive". Washington Post (İngilizce). 13 Ekim 2023. ISSN 0190-8286. 14 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2023. 
  20. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; :13 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  21. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; :23 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  22. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; :33 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  23. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; :43 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  24. ^ "Hamas seen blocking evacuation routes in Gaza - IDF". The Jerusalem Post | JPost.com (İngilizce). 15 Ekim 2023. 15 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2023. 
  25. ^ "MSF: İsrail'in Kuzey Gazze'yi tahliye emri 'çirkin'". Sınır Tanımayan Doktorlar - ABD. 13 Ekim 2023. |arşiv-url= kullanmak için |arşiv-tarihi= gerekiyor (yardım) tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2023.  Bilinmeyen parametre |arşiv tarihi= görmezden gelindi (yardım)
  26. ^ "WHO, sağlığı korumak ve acıları azaltmak için Gazze'nin tahliye kararının derhal geri alınmasını talep ediyor". www.who.int (İngilizce). 13 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2023. 
  27. ^ unicef.org/press-releases/time-running-out-children-gazaunicef "Time is running out for children in Gaza-UNICEF" |url= değerini kontrol edin (yardım). www.unicef.org (İngilizce). 14 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2023. 
  28. ^ "Occupied Palestinian Territory: IRC sivillerin korunması ve Uluslararası İnsancıl Hukukun uygulanması çağrısında bulunuyor | Uluslararası Kurtarma Komitesi (IRC)". www.rescue.org (İngilizce). 14 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2023. 
  29. ^ "WHO concerned about warnings to evacuate Al-Quds Hospital in northern Gaza Strip". The Straits Times. 21 Ekim 2023. 22 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2023. 
  30. ^ Lowe, Yohannes; Hall, Rachel; Ratcliffe, Rebecca (29 Ekim 2023). "İsrail-Hamas savaşı canlı: WHO, Gazze'deki El Kudüs hastanesine yönelik tahliye uyarısı raporundan 'derin endişe' duyuyor". The Guardian. |arşiv-url= kullanmak için |arşiv-tarihi= gerekiyor (yardım) tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ekim 2023.  Bilinmeyen parametre |arşiv tarihi= görmezden gelindi (yardım)
  31. ^ a b Srivastava, Mehul. [https: //web. archive. org/web/20231014132458/https://www.ft.com/content/eb4717fc-432e-4251-b778-7a365f8de825?accessToken=zwAGB63wDZbYkdPrRxf8Qy5CUdO3eHo2X43oJQ.MEQCIQDcwGudDMv5bHMEEl000xy4DPGx7c0vFLiArY6aUdpF2AIfL1wVgRM8vtVUAlUm6FxWr3LlBBJD1XlhZAq_ln33rw&sharetype=gift&token=37a455ea-c676-4b2f-9449-fbbae0077868 "Gazans stream south to seek shelter from Israeli bombardment"] |arşivurl= değerini kontrol edin (yardım). Financial Times. Archived from the original on 14 Ekim 2023. Erişim tarihi: 14 Ekim 2023. 
  32. ^ "forcible transfer". Legal Information Institute. Cornell Law School. 15 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2023. 
  33. ^ ohchr.org/en/press-releases/2023/10/un-expert-warns-new-instance-mass-ethnic-cleansing-palestinians-calls "UN expert warns of new instance of mass ethnic cleansing of Palestinians, calls for immediate ceasefire" |url= değerini kontrol edin (yardım). UN Human Rights Office of the High Commissioner. 14 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2023. 
  34. ^ Segal, Raz. "A Textbook Case of Genocide". Jewish Currents. 14 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2023. 
  35. ^ com/International/wireStory/israeli-ministry-concept-paper-proposes-transferring-gaza-civilians-104487924 "An Israeli ministry, in a 'concept paper,' proposes transferring Gaza civililians to Egypt's Sinai" |url= değerini kontrol edin (yardım). ABC News. 30 Ekim 2023. [ölü/kırık bağlantı]
  36. ^ "Israeli Intel Ministry Suggests Relocating Gazans to Sinai After Hamas War". Haaretz. 30 Ekim 2023. 30 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2023. 
  37. ^ Abdulrahim, Raja (15 Ekim 2023). html "Gaza's Hospitals Face 'Impossible' Choices With Israel Evacuation Order" |url= değerini kontrol edin (yardım). The New York Times. 
  38. ^ Jobain, Najib; Kullab, Samya (15 Ekim 2023). "UN shelters in besieged Gaza run out of water as Israeli ground offensive looms". PBS. 15 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2023. 
  39. ^ a b Tétrault-Farber, Gabrielle (17 Ekim 2023). "Attack on Gaza hospital 'unprecedented' in scale, WHO says". Reuters (İngilizce). 17 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2023. 
  40. ^ Al-Mughrabi, Nidal (17 Ekim 2023). "Hundreds killed at Gazze hospital amid conflicting claims". Reuters (İngilizce). 17 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  41. ^ "Evacuation Of Gaza: Saving As Many Lives As Possible - I24NEWS". 14 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2023. 
  42. ^ "Palestinians struggle to evacuate northern Gaza amid growing Israeli warnings of ground offensive". ABC7 Chicago. 14 Ekim 2023. 15 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2023. 
  43. ^ "Why Israel's push into Gaza is killing so many children". Business Insider. 31 Ekim 2023. 5 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2023. 
  44. ^ "İsrail ordusu kuzey Gazze sakinlerine yönelik uyarılarını artırdı, kara saldırısı için hazırlıklar yapıyor". Politico. 21 Ekim 2023. 22 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2023. 
  45. ^ "Israel tells Gazans to move south or risk being seen as 'terrorist' partner". Reuters. 22 Ekim 2023. 22 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2023. 
  46. ^ Mpoke Bigg, Matthew; Zraick, Karen; Boxerman, Aaron (31 Ekim 2023). "Images of the Jabaliya refugee camp show a large crater and widespread damage". The New York Times. 5 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2023. 
  47. ^ Raine, Andrew (31 Ekim 2023). "'Çocuklar diğer yaralı çocukları taşıyordu. Tanık, İsrail'in Gazze mülteci kampına saldırısı sonrasını anlatıyor". CNN. 31 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2023. 
  48. ^ "Israel-Hamas war live updates: Gazze'deki tahliye konvoylarının İsrail hava saldırılarıyla vurulmasının ardından 70 kişi öldü". NBC News. 14 Ekim 2023. |arşiv-url= kullanmak için |arşiv-tarihi= gerekiyor (yardım) tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2023.  Bilinmeyen parametre |arşiv tarihi= görmezden gelindi (yardım)
  49. ^ Şablon:Unbulleted list citebundle
  50. ^ "Israil, Hamas'ın Filistinlilerin kuzey Gazze'den ayrılmasını engellediğini iddia ederken, teröristler IDF saldırısının 70 mülteciyi öldürdüğünü söyledi". LBC. 14 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2023. 
  51. ^ "One million Gazans displaced as Israel readies for ground attack". France 24 (İngilizce). 15 Ekim 2023. 15 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2023. 
  52. ^ "Deadly strike on convoy fleeing northern Gaza". BBC News. 14 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2023. 
  53. ^ ElSayed, Youmna. "Israeli forces fire on civilian vehicles evacuating Gaza City". Al Jazeera. 30 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ekim 2023. 
  54. ^ "More on the Israeli tank attack near Gaza City". Al Jazeera. 19 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ekim 2023. 
  55. ^ "Israeli attack kills 14 fleeing south: Gazze sağlık yetkilileri". Al Jazeera. 19 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2023. 
  56. ^ "Hamas tells Gaza residents to stay put as Israel ground offensive looms". 13 Ekim 2023. 13 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2023 – www.reuters.com vasıtasıyla. 
  57. ^ S. A, Telewizja Polska. "Hamas, IDF saldırısı sırasında Gazze'deki sivilleri canlı kalkan olarak kullanmayı planlıyor". tvpworld.com. 15 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2023. 
  58. ^ Hassan, Ahmed Mohamed (11 Ekim 2023). "Mısır Gazze yardımını tartışıyor, siviller için koridorları reddediyor, diyor kaynaklar". 15 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2023 – www. reuters.com vasıtasıyla.