Gökada etkin yarıçapı

Yarı-ışık yarıçapı R_e, bir nesne tarafından yayılan toplam ışığın yarısını kapsar

Gökada etkin yarıçapı veya yarı-ışık yarıçapı (${\displaystyle R_{e}}$), bir gökadanın merkezinden itibaren toplam ışıma gücünün yarısını kapsayan bölgenin yarıçapıdır.^[1][2] Bu tanım, gökadanın ya içsel olarak küresel simetriye sahip olduğunu ya da gökyüzü düzleminden bakıldığında en azından dairesel simetriye sahip olduğunu varsayar. Küresel ve dairesel asimetriye sahip nesneler için alternatif olarak yarı-ışık konturu veya izofot kullanılabilir.

Etkin yarıçap, yıldız kümelerini ve gökadaları tanımlamak için, özellikle De Vaucouleurs formülünü kullanarak bir şişkinliğin veya bir eliptik gökadanın yüzey parlaklığını hesaplamak için kullanılır. Bu ölçüm kullanılan gözlem aracına bağlıdır, çünkü daha küçük araçlarla astronomik cismin dış alanları sınırlayıcı büyüklüğün altında olabilir.

${\displaystyle R_{e}}$, yüzey parlaklığının yarıçapına bağlı olarak azalma oranını karakterize eden de Vaucouleurs yasasındaki ${\displaystyle {\sqrt[{4}]{R}}}$ ifadesinde önemli bir uzunluk ölçeğidir:^[3] $${\displaystyle I(R)=I_{e}\cdot e^{-7.67\left({\sqrt[{4}]{R/{R_{e}}}}-1\right)}}$$ burada ${\displaystyle I_{e}}$, ${\displaystyle R=R_{e}}$ noktasındaki yüzey parlaklığıdır. ${\displaystyle R=0}$ iken, $${\displaystyle I(R=0)=I_{e}\cdot e^{7.67}\approx 2000\cdot I_{e}}$$

Dolayısıyla, merkezdeki yüzey parlaklığı yaklaşık olarak ${\displaystyle 2000\cdot I_{e}}$ olur.

Ayrıca bakınız

• Airy lekesi
• Eliptik gökada
• Küresel küme
• Açık küme
• Noktasal yayılım fonksiyonu
• Sérsic profili

Kaynakça

1. "Half-light Radius". Swinburne University. 10 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2013. 
2. Binney, James; Tremaine, Scott (2008). Galactic Dynamics. İkinci. Princeton Series in Astrophysics. s. 21. ISBN 9780691130279. 
3. Mazure, Alain (15 Şubat 2002). "Exact solutions for the spatial de Vaucouleurs and Sérsic laws and related quantities" (PDF). Astronomy & Astrophysics. 383 (2). ss. 384-389. arXiv:astro-ph/0112147 $2. Bibcode:2002A&A...383..384M. doi:10.1051/0004-6361:20011751. 2 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 2 Mart 2024.