Güryaprak, Oltu
| Güryaprak | |
|---|---|
 Mahallenin haritadaki yeri | |
 Erzurum'un Türkiye'deki konumu | |
  Güryaprak Güryaprak'ın Erzurum 'daki konumu | |
Koordinatlar: 40°41′N 41°54′E / 40.68°K 41.9°D | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Erzurum |
| İlçe | Oltu |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| İdare | |
| • Yönetici | Muhtar[1] İhtiyar heyeti[1] |
| Rakım | 1911 m |
| Nüfus | 79 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0442 |
| İl plaka kodu | 25 |
| Posta kodu | 25400 |
Güryaprak, Erzurum ilinin Oltu ilçesine bağlı bir kırsal mahalledir.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Güryaprak'ın eski adı Parakesi'dir. Gürcüce kaynaklarda Parakesi (ფარაქესი) şeklinde yazılmış olan bu yer adı, 1595 tarihli Osmanlı mufassal defterinde Parakes (پراكس) olarak geçer.[5] Bu yer adı daha sonra Pirekis'e dönüşmüştür.[6]
Parakesi, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Tao'da yer alıyordu. Nitekim Osmanlılar bu yerleşimi 16. yüzyılın ikinci yarısında Gürcülerden ele geçirmiştir. Osmanlı idaresinin askere alma ve vergi tahsil etme amacıyla sadece erkek nüfusunu tespit ettiği 1835 yılında, Oltu sancağının köylerinden biriydi. Köyde 40 hanede 101 erkek kaydedilmişti. Erkek sayısı kadar kadın eklenince, köyün toplam nüfusunun yaklaşık 202 kişiden oluştuğu söylenebilir.[7]
Parakesi köyü, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından imzalanan Berlin Antlaşması'yla Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Bu yerleşim, 1886 tarihli nüfus tespitinde Rus idaresince Hosor köyüyle birlikte Parakez-Hosor (Паракезъ-Хосоръ) adıyla kaydedilmiştir. Parakez-Hosor, Oltu sancağında Tausker kazasına bağlı Tausker nahiyesinin 21 köyünden biriydi ve nüfusu, 58'i erkek ve 58'i kadın olmak üzere, 30 hanede yaşayan ve tamamı Türk olarak yazılan 116 kişiden oluşuyordu.[8]
Parakesi, 1940 gelen nüfus sayımında "Pirekis" adıyla Erzurum vilayetinin Oltu kazasının merkez nahiyesine bağlı bir köydü ve nüfusu 201 kişiden oluşuyordu.[6] Parakesi veya Pirekis Türkçe olmadığı için köyün adı 1959 yılında Güryaprak olarak değiştirilmiştir.[9] Güryaprak köyünün nüfusu 1965 yılında 410 kişiden oluşuyor ve bu nüfus içinde sadece 10 kişi okuma yazma biliyordu.[10]
1993 yılında Büyükşehir olan Erzurum'da, 2012 yılında 6360 Sayılı Yasa ile, tüm köylerin tüzel kişiliği kaldırılmıştır. Bu köy de Oltu Belediyesi'nin bir mahallesi olmuştur.[11]
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Mahalle, Erzurum il merkezine 150 km, Oltu ilçe merkezine 30 km uzaklıktadır.[12] Mahalle, Oltu'nun kuzeybatısında olup, D.955 numaralı Ardahan-Muş (Göle-Oltu) devlet yoluna, Gökçedere Mahallesi üzerinden 23,2 km.'lik, D.060 numaralı Artvin- Kars (Yusufeli-Olur) devlet yoluna 6,3 km.'lik köy yollarıyla bağlıdır.[13]
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıllara göre mahalle nüfus verileri | |
|---|---|
| 2022 | 79[2] |
| 2021 | 79[2] |
| 2020 | 97[2] |
| 2019 | 92[2] |
| 2018 | 76[2] |
| 2017 | 76[2] |
| 2016 | 74[2] |
| 2015 | 84[2] |
| 2014 | 95[2] |
| 2013 | 110[2] |
| 2012 | 152[3] |
| 2011 | 162[3] |
| 2010 | 164[3] |
| 2009 | 195[3] |
| 2008 | 229[3] |
| 2007 | 230[3] |
| 2000 | 286[3] |
| 1990 | 435[14] |
| 1985 | 492[15] |
| 1965 | 410[10] |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "5393 sayılı Belediye Kanunu" (PDF). mevzuat.gov.tr. 3 Temmuz 2005. s. 3. 1 Haziran 2024 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2024.
Madde 9- Mahalle, muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir.
- ^ a b c d e f g h i j k "Erzurum Oltu Güryaprak Mahalle Nüfusu". Nufusune.com. 17 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2023.
- ^ a b c d e f g h "TÜİK Merkezi Dağıtım Sistemi Nüfus Verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 17 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Guryaprak, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. Erişim tarihi: 5 Ekim 2023.
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (გურჯისტანის ვილაიეთის დიდი დავთარი), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1947-1958, 3 cilt, III. Cilt (1958), s. 597". 15 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2023.
- ^ a b Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1940). "1940 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). tuik.gov.tr. 27 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 10 Temmuz 2022.
- ^ Tao (ტაო), Mamaia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 80. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-25-828-2
- ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, "Kars oblastı" - Sıra no: 801". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2023.
- ^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 741". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2021.
- ^ a b Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1965). "1965 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). tuik.gov.tr. 31 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 10 Ağustos 2022.
- ^ "6360 sayılı kanun". Resmî Gazete. 10 Aralık 2012. 19 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2022.
- ^ "Güryaprak Mahallesi". YerelNet.org.tr. 4 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2023.
- ^ "25400 to Topkaynak". 25400 to Topkaynak. 18 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2023.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.