Hans Pfaall Diye Birinin Benzeri Görülmemiş Serüveni
| "Hans Pfaall Diye Birinin Benzeri Görülmemiş Serüveni" | |
|---|---|
 Jules Verne'in Edgar Poe ve Eserleri isimli kitabında öyküyü betimlemek için Yan Dargent tarafından çizilmiş illüstrasyon | |
| Yazar | Edgar Allan Poe |
| Özgün adı | "The Unparalleled Adventure of One Hans Pfaall" |
| Ülke | ABD |
| Dil | İngilizce |
| Tür | Bilimkurgu / asparagas |
| Yayımlanma | Southern Literary Messenger |
Hans Pfaall Diye Birinin Benzeri Görülmemiş Serüveni[1] (İng. The Unparalleled Adventure of One Hans Pfaall), Edgar Allan Poe tarafından yazılan ve aylık dergi Southern Literary Messenger'ın Haziran 1835 sayısında yayımlanan kısa öykü. Poe tarafından bir asparagas haber olarak yazılmıştır.
Poe öykünün devamını asparagas olarak yayımlamayı düşünmüştü, ancak New York Sun gazetesinin 25 Ağustos 1835 tarihli sayısında yayımlanmaya başlayan ünlü Great Moon Hoax daha ön plana çıkınca bu planından vazgeçti. Yazar daha sonraki bir yazısında, öykünün ciddiyetsiz üslubu sebebiyle eğitimli okuyucuların bunun düzmece bir haber olduğunu rahatlıkla anlayabildiklerini belirtti.
Özet
[değiştir | kaynağı değiştir]Öykünün açılışında Rotterdam'da toplanmış bir kalabalığa, Hans Pfaall adında bir adamın seyahatlerinin anlatıldığı bir elyazması okunur. Öykünün büyük bölümünü oluşturan bu elyazmasında Pfaall'in, icat ettiği devrimci nitelikteki yeni bir balon mekanizması ve uzaydaki boşluğu teneffüs edilebilir havaya dönüştüren cihaz sayesinde Ay'a nasıl vardığı anlatılmaktadır. Anlatıda 19 gün süren bu yolculuğun ayrıntılarının yanı sıra dünyanın uzaydan nasıl göründüğü ile balonun alevli ve volkanik uyduya nasıl iniş yaptığı da yer alır. Pfaall Ay'ın yüzeyi ve orada yaşayanlar hakkındaki birçok bilgiyi, seyahate çıkmadan önce işlemiş olduğu bazı cinayetlerden beraat etmeyi umarak kendine saklar. Şehir yönetimi elyazmasını okuyunca, detayları öğrenebilmek için Pfaall'in affedilmesine karar verir. Ancak metni getiren ve bir Ay sakini olduğu anlaşılan elçi ortadan kaybolduğu için Pfaall ile tüm iletişimleri kesilir.
Edebi değeri
[değiştir | kaynağı değiştir]Jules Verne'in Ay'a Seyahat romanında Poe'nun öyküsüne referans verilir ve öykünün bu romanın ilham kaynağı olması muhtemeldir.[2]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynaklar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Öykünün Türkçe isminin alındığı çeviri: Poe, Edgar Allan. Bütün Hikâyeleri, çeviren: Dost Körpe, İthaki Yayınları, 2002. s. 62 - 101
- ^ Tretsch, John. "Extra! Extra! Poe invents science fiction!". The Cambridge Companion to Edgar Allan Poe içinde derlenmiştir. Editör: Kevin J. Hayes. Cambridge University Press, 2002: 117. ISBN 0-521-79727-6
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Edgar Allan Poe Society6 Mart 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.'de öykünün yayınlanma geçmişi18 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.