Hilmi Özkök

Hilmi Özkök

TOP.1959-1

24. TSK Genelkurmay Başkanı
Görev süresi
28 Ağustos 2002 - 28 Ağustos 2006
Yerine geldiği Hüseyin Kıvrıkoğlu
Yerine gelen Yaşar Büyükanıt
Türk Kara Kuvvetleri Komutanı
Görev süresi
27 Ağustos 2000 - 29 Ağustos 2002
Yerine geldiği Atilla Ateş
Yerine gelen Aytaç Yalman
1. Ordu Komutanı
Görev süresi
20 Ağustos 1999 - 21 Ağustos 2000
Yerine geldiği Çevik Bir
Yerine gelen Necdet Timur
TSK Genelkurmay II. Başkanı
Görev süresi
30 Ağustos 1998 - 30 Ağustos 1999
Yerine geldiği Çevik Bir
Yerine gelen Edip Başer
Müttefik Kara Kuvvetleri
Güneydoğu Avrupa Komutanı
Görev süresi
1996-1998
Yerine geldiği Hüseyin Kıvrıkoğlu
Yerine gelen Edip Başer
Kişisel bilgiler
Doğum 4 Ağustos 1940 (84 yaşında)
Turgutlu, Manisa, Türkiye
Evlilik(ler)
Özenç Özkök (e. 1967)
Çocuk(lar) 2
Bitirdiği okul
Mesleği Asker
Dini İslam
Ödülleri
  • Arnavutluk Cumhuriyeti Altın Kartal Madalyası
  • Arnavutluk Cumhuriyeti Üstün Hizmet Madalyası

  • İspanya Büyük Askerî Liyakat Haç Nişanı
İmzası
Askerî hizmeti
Bağlılığı  Türkiye
Branşı Türk Kara Kuvvetleri
Hizmet yılları 1959-2006
Rütbesi Orgeneral
Birimi
Komutası
Çatışma/savaşları Atmaca Harekâtı

Hilmi Özkök (d. 4 Ağustos 1940; Turgutlu, Manisa) Türk asker. Türk Silahlı Kuvvetlerinin 24. Genelkurmay Başkanı.

Askerî kariyeri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Eğitim hayatına Turgutlu'da bulunan Namık Kemal İlkokulunda başladı. 1957'de Işıklar Askerî Lisesinden mezun oldu. 1959 yılında Kara Harp Okulunu birincilikle tamamlayıp 1961 yılında da Topçu Okulundan mezun oldu. Kara Kuvvetleri Komutanlığı'na bağlı çeşitli topçu birliklerinde 1970 yılına kadar batarya subaylığı ve batarya komutanlığı yaptı. 1972 yılında Kara Harp Akademisinden mezun oldu.[1]

1975 yılında NATO Savunma Kolejinden mezun oldu. Kurmay subay olarak; 15. Piyade Er Eğitim Tugayında Harekât ve Eğitim Şube Müdürlüğü, NATO Güneydoğu Avrupa Müttefik Kara Kuvvetleri Komutanlığı Özel Silahlar Şube Müdürlüğünde Karargâh Subaylığı, Avrupa Müttefik Kuvvetleri Yüksek Karargâhı (SHAPE) Plan ve Prensipler Dairesinde Karargâh Subaylığı, Kara Kuvvetleri Komutanlığı Plan ve Prensipler Başkanlığında Savunma Araştırma Şube Müdürlüğü, Millî Güvenlik Konseyi Genel Sekreterliğinde Haydar Saltık ve Necdet Üruğ'un özel kalem müdürlüğü ve Kara Harp Okulu Komutanlığında Öğrenci Alay Komutanlığı görevlerinde bulundu.[1]

1984 yılında Tuğgeneral rütbesine, 1988 yılında Tümgeneral rütbesine, 1992 yılında Korgeneral rütbesine, 1996 yılında da Orgeneral rütbesine terfi etti. Tuğgeneral rütbesi ile Genelkurmay Plan ve Harekât Daire Başkanlığı ve 70. Mekanize Piyade Tugay Komutanlığı, Tümgeneral rütbesi ile 28. Mekanize Piyade Tümen Komutanlığı ve Genelkurmay Personel Daire Başkanlığı, Korgeneral rütbesi ile NATO Türk Askeri Temsil Heyet Başkanlığı ve 7. Kolordu Komutanlığı, Orgeneral rütbesi ile NATO Güneydoğu Avrupa Müttefik Kara Kuvvetleri Komutanlığı,[2] Genelkurmay II. Başkanlığı, 1. Ordu Komutanlığı ve Kara Kuvvetleri Komutanlığı görevlerinde bulundu ve 28 Ağustos 2002 tarihinde Genelkurmay Başkanlığına atandı.[1] 7. Kolordu Komutanı iken 241 PKK'lının öldürüldüğü Atmaca Harekâtı'nı yönetti.[3][4]

Genelkurmay Başkanlığı dönemi

[değiştir | kaynağı değiştir]
Bir ABD ziyareti sırasında Özkök.

28 Ağustos 2002 tarihinde Genelkurmay Başkanı oldu. 28 Ağustos 2006 tarihinde emekli olarak görevini Orgeneral Yaşar Büyükanıt'a devretti. Görev yaptığı 4 yıl boyunca, önceki genelkurmay başkanlarına nispeten sivil siyasete müdahale etmeyen bir görüntü çizdi. Bu tutumu bazı ulusalcı yazarlar tarafından eleştirildi.[5][6]

Haklarında yolsuzluk, emre itaatsizlikte ısrar gibi suçlamalar bulunan birçok general hakkında askerî savcılık tarafından soruşturma yapılmasına onay vererek önceki genelkurmay başkanlarına göre farklı bir tutum sergiledi.[7][8] Ancak, Şemdinli olayı soruşturmasını yürüten savcı Ferhat Sarıkaya'nın Kara Kuvvetleri Komutanı Yaşar Büyükanıt hakkında yaptığı suç duyurusuyla ilgili olarak soruşturma izni vermedi.[9]

29 Mart 2007'de Nokta dergisinin yayınladığı dönemin Deniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral Özden Örnek'e ait olduğu iddia edilen günlüklerde, 2003 ve 2004 yıllarında bazı kuvvet komutanları tarafından planlanan "Sarıkız", "Ayışığı", "Yakamoz" ve "Eldiven" adlı askeri darbeler'e karşı çıkarak Genelkurmay Başkanlığı sırasında, Türkiye'de demokratik rejimin devamını sağladığı iddia edilmiştir.[10] Özkök; dönemin Jandarma Genel Komutanı Şener Eruygur ve 1. Ordu komutanı Hurşit Tolon'un Ergenekon soruşturmasında tutuklanmasından sonra verdiği bir demeçte darbe teşebbüsü iddiaları hakkında “Ne var ne de yok derim” açıklamasını yapmıştır.[11] Yaklaşık bir yıl sonra Ergenekon soruşturması kapsamında tanık sıfatıyla bilgisine başvurulan Özkök, Ayışığı ve Yakamoz planlarından haberdar olduğunu Eldiven'i ve Cumhuriyet Çalışma Grubu'nu duymadığını belirtti. Özkök ifadesinde Ayışığı ve Yakamoz duyumunu aldığı dönemde Şener Eruygur'a bu yönde plan ve çalışma olup olmadığını sorduğunu, "Yok" cevabını alınca da buna rağmen sık sık rektörlerin, gazetecilerin Jandarma Genel Komutanlığı'na çağrılarak görüşülmesinin yanlış anlaşılacağını söyleyerek kendisini uyardığını söylemiştir.[12]

Bunun yanı sıra Chronicle dergisi, darbe planlarının yapıldığı günlerde Genelkurmay Başkanı Hilmi Özkök'e yönelik suikast planlandığını iddia etmişti. Dergiye göre, 3 Şubat 2004'te gerçekleştirilmesi planlanan suikast, Özkök'ün kullandığı yol güzergâhını değiştirmesi ve alınan yoğun güvenlik önlemleriyle sonuçsuz kalmıştı.[13][14][15] Özkök ise bu iddialar için "Benim konumumdaki kişilere karşı böyle girişimler olabilir. Güvenlikten sorumlu arkadaşlar önlemlerini alırlar. Çoğunlukla da komutana söylemezler bile. Tedirginlik yaratmamak için. O tarihlerde benim güzergâhım zaman zaman bir önlem olarak değiştirilirdi.'" dedi.[16]

Özkök'ün Genelkurmay başkanlığı döneminde zehirlenmekten korktuğu için Genelkurmay yemekhanesinde yemek yemediği ve yemeklerini evden getirdiği ve GATA'daki sağlık kontrollerine gitmediği iddiaları basında yer almıştı. Özkök, yemeklerinin evden getirdiğini doğrulamış, fakat karargâhtaki yağlı yemeklerin biraz ağır olacağı düşüncesiyle evde hazırlanan hafif gıdaları tükettiğini söylemişti.[17]

Kişisel yaşamı

[değiştir | kaynağı değiştir]

4 Ağustos 1940 tarihinde, Manisa'nın Turgutlu ilçesinde dünyaya geldi. Babası sıhhi tesisatçılık işiyle uğraşıyordu, annesini 3 yaşında iken kaybetmişti.[13] İngilizce ve orta derecede Rusça bilen Özkök, 1967 yılında Turgutlu eşrafından Ali Moralıgil'in kızı olan fen bilgisi öğretmeni Özenç ile evlenmiş ve bu evliliklerinden Gürler ve Çağlar adında iki oğulları olmuştur. 2006'da Genelkurmay başkanı görevinde iken emekli olduktan sonra İzmir'in Urla ilçesine yerleşmiştir[18] ve hâlen burada yaşamını sürdürmektedir.[13]

Özkök, Beşiktaş taraftarıdır.[19]

Hilmi Özkök, Müslüman olduğunu belirtmiştir.[20]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b c "Hilmi ÖZKÖK / Orgeneral - Top. 1959 - 1". Genelkurmay Başkanlığı. 10 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2021. 
  3. ^ Değer, Evren (12 Nisan 1996). ""Atmaca" Mehmetçik". Milliyet. s. 2. 
  4. ^ Değer, Evren (27 Nisan 1996). "Atmaca-1 sona erdi: 241 PKK'lı öldürüldü". Milliyet. s. 26. 
  5. ^ Berkan, İsmet (5 Nisan 2008). "Ergenekon'un yakın tarihi (2)". Radikal. 27 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2010. 
  6. ^ Berkan, İsmet (7 Ağustos 2009). "Hilmi Özkök üslubu". Radikal. 6 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2010. 
  7. ^ Kemal, Lale (29 Eylül 2009). "Yolsuzluk iddiaları TSK'yı yıpratıyor". Taraf. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2010. Askeri yetkili, suç işlemiş olabileceği şüphesi olan generaller hakkında askeri savcılarca soruşturma yapılmasına onay veren tek Genelkurmay Başkanı Hilmi Özkök olduğunu söylüyor. [ölü/kırık bağlantı]
  8. ^ "22 paşaya izin". Star. 13 Şubat 2006. 26 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2010. 
  9. ^ "Soruşturma izni yok". Star. 21 Mart 2006. 27 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2010. 
  10. ^ "Hayret verici ayrıntılarıyla Sarıkız ve Ayışığı. 2004'te iki darbe atlatmışız!". Nokta. Cilt 22. 4 Nisan 2007. 
  11. ^ "Özkök: Ben hüküm veremem, yargının işi". NTVMSNBC. 13 Temmuz 2008. 13 Ağustos 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2010. 
  12. ^ "Özkök'ün darbe iddialarıyla ilgili o ifadeleri..." CNN Türk. 5 Aralık 2009. 11 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2010. 
  13. ^ a b c Tepeli, Arkın (2007). "Sakin Güç". Chronicle. Cilt 8. 8 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2010. 
  14. ^ ""CIA bildirdi, Hilmi Özkök'e suikast son anda önlendi"". Sabah. 21 Temmuz 2007. 23 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2010. 
  15. ^ Çiçek, Nevzat (28 Temmuz 2008). "Özkök'ü öldürmeyi üç kez denemişler". Taraf. Erişim tarihi: 5 Şubat 2010. [ölü/kırık bağlantı]
  16. ^ "Özkök: Ben hüküm veremem, yargının işi". NTVMSNBC. 13 Temmuz 2008. 29 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2010. 
  17. ^ Yetkin, Murat (13 Temmuz 2008). "Özkök'ün yemeğini evden getirdiği günler". Radikal. 21 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2010. 
  18. ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2021. 
  19. ^ "TUTANAK DERGİSİ". Türkiye Büyük Millet Meclisi Fethullahçı Terör Örgütünün (Fetö/Pdy) 15 Temmuz 2016 Tarihli Darbe Girişimi İle Bu Terör Örgütünün Faaliyetlerinin Tüm Yönleriyle Araştırılarak Alınması Gereken Önlemlerin Belirlenmesi Amacıyla Kurulan Meclis Araştırma Komisyonu. 19 Ekim 2016. 27 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2023. 
  20. ^ "Emekli Genelkurmay Başkanı Özkök: İnançlı bir insan olduğumu hiçbir zaman saklamadım". Anadolu Ajansı. 19 Ekim 2016. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Vikipedi'nin kardeş projelerinden
Hilmi Özkök
hakkında daha fazla bilgi edinin
Commons'ta ara Commons'ta dosyalar
Vikihaber'de ara Vikihaber'de haberler