Hoton Türkleri

Hoton Türkleri
Toplam nüfus
10,000 (2015)
Önemli nüfusa sahip bölgeler
Moğolistan Moğolistan (Ubs)
Diller
Hoton dili(günümüzde kullanan nereyse yok)
Oyratça
Din
İslam, Budizm, Şamanizm[1]

Hoton halkı Moğolistan'da bir Türk etnik grubudur.[2] çoğu Uvs eyaletinde, özellikle Tarialan, Naranbulag ve Ulaangom'da yaşıyor. Hotonlar 19. yüzyıla kadar bir Türk Dili konuşurken, çoğu şimdi Oyrat dilinin Dörtbet lehçesini konuşuyor.[3] Hotonlar genellikle ana Moğol yazılı kültüründen kaçınır.[4] 1989'da resmi olarak yaklaşık 6.100 hoton vardı.[4] Büyük Rus Ansiklopedisine göre, modern hoton halkı "Moğollar — Moğol dilleri konuşan bir grup halk"ın bir parçasıdır.[5]

Nüfus

[değiştir | kaynağı değiştir]
Moğolistan'da ki tarihi nüfusları
Yıl Nüfus   %±  
1956 2,603 —    
1963 2,874 %+10.4
1969 4,056 %+41.1
1979 4,380 %+8.0
1989 6,076 %+38.7
2000 9,014 %+48.4
2010 11,304 %+25.4
2020 12,057 %+6.7
Kaynak: Moğolistan Ulusal İstatistik Ofisi

Tarihi ve kültürü

[değiştir | kaynağı değiştir]

Hoton veya Hotong aslen Müslüman Uygur ve Hui halkları ya da Çince konuşan Müslümanlar için kullanılan bir Moğol terimiydi.[4]

Hotonlar, Sincan'ı fethettiklerinde ve şehirde yaşayan atalarını Moğolistan'a götürdüklerinde Oyratlar tarafından Moğolistan'a yerleştirildiler. Başka bir versiyona göre, liderleri Dörbet Prensi Tseren Ubashi'nin Çing Hanedanlığına teslim olduğu 1753'ten sonra Moğolistan'a yerleştiler.[4] Bazı bilim adamlarına göre, hotonlar Moğollaşmış Uygurlardır.[6]

Moğolların çoğundan farklı olarak, hotonlar Budist ve geleneksel unsurları (Tengrizm gibi) içeren senkretik bir İslam biçimini takip eder.[7] Geleneksel olarak diğer etnik gruplarla evlenmekten kaçınırlar.

Dil

[değiştir | kaynağı değiştir]

Hotonların aslen konuştuğu dil bir Türk diliydi. On dokuzuncu yüzyıla kadar konuşuldu.[8] Moğolistan'a yerleştikten sonra, hotonlar Oyrat'ın Dörbet veya Kuzey lehçesini kabul etti.[4][7][9]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Донгак А. С. (2019). "Культ умерших предков в традиционной обрядности хотонов Западной Монголии" (Rusça) (Тенгрианство и эпическое наследие народов Евразии: истоки и современность bas.): 105-108. 13 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2022. 
  2. ^ Mackerras, Colin (Aralık 1998). "An Ethnohistorical Dictionary of China. By James S. Olson. [London: Aldwych Press, 1998. ix + 434 pp. £75.00. ISBN 0-86172-107-1.]". The China Quarterly. 156: 1060-1061. doi:10.1017/s0305741000051560. ISSN 0305-7410. 
  3. ^ Svanberg, Ingvar (4 Nisan 2014). Contemporary Kazaks: Cultural and Social Perspectives (İngilizce). Routledge. ISBN 978-1-136-82025-0. 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2021. 
  4. ^ a b c d e Congress, The Library of. "LC Linked Data Service: Authorities and Vocabularies (Library of Congress)". id.loc.gov. 8 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2021. 
  5. ^ "МОНГОЛЫ • Большая российская энциклопедия - электронная версия". bigenc.ru. 16 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2021. 
  6. ^ Sanders, Alan J. K. (20 Mayıs 2010). Historical Dictionary of Mongolia (İngilizce). Scarecrow Press. ISBN 978-0-8108-7452-7. 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2021. 
  7. ^ a b Cope, Tim (24 Eylül 2013). On the Trail of Genghis Khan: An Epic Journey Through the Land of the Nomads (İngilizce). Bloomsbury Publishing USA. ISBN 978-1-60819-072-0. 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2021. 
  8. ^ Svanberg, Ingvar (4 Nisan 2014). Contemporary Kazaks: Cultural and Social Perspectives (İngilizce). Routledge. ISBN 978-1-136-82025-0. 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2021. 
  9. ^ Wurm, Stephen A.; Mühlhäusler, Peter; Tryon, Darrell T. (11 Şubat 2011). Atlas of Languages of Intercultural Communication in the Pacific, Asia, and the Americas: Vol I: Maps. Vol II: Texts (İngilizce). Walter de Gruyter. ISBN 978-3-11-081972-4. 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2021. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]