I. Tomanbay

Adil Tumanbay
İki Kutsal Caminin Hizmetkârı
Mısır Memlûk Sultanı
Hüküm süresi	1501
Önce gelen	Eşref Canbulat
Sonra gelen	Kansu Gavri
Tam adı Melik Adil Seyfeddin Tumanbay
Hanedan	Burci Hanedanı

Adil Tumanbay tam ismiyle Malik Àdil Sayfeddin Tumanbay 1501'de bir komployla Memlûk Sultanı Eşref Canbulat'ın yerine geçen ve 1501'de yüz günlük bir dönem için saltanat süren Çerkes kökenli Burci Hanedanı'ndan Memlûk hükümdarı.

Adil Tumanbay Sultan Kayıtbay döneminde onun atabeglik görevini yüklenmişti. Sonra Suriye valisi olmuştu. Ama Kayıtbay'dan sonra gelen üç diğer Memlûk Sultani'na (1498de Nasır Muhammed, 1500de Zahir Kansu ve 1500de Eşref Canbulat) karşı komplo organize ederek tahttan indirilmelerine sebep olmuştur. En son olarak Eşref Canbulat'a karşı 1500de yaptığı hükûmet darbesinden sonra kendisi "Seyfeddin" lakabını alarak Memlûklu Sultanı olarak tahta geçmiştir.

Fakat sultanlığı eline geçirdikten sonra acımasız zalim davranışları açıkça ortaya çıkmıştır. İsminin tam aksine adil olmadan verdiği idam karar ve emirleri bütün Memlukler ülkelerinde bilinmeye başladı. Yüz gün Sultan olarak hükûmet sürmüştü ki Kahire'de güçlü bir Memlûk emirler grubu bir hükûmet darbesi yapıp Adil Tumanbay'ı tahtindan indirdi.^[1]

Darbeci Memlûklu emirler yeni sultan adayını bulmakta güçlük çektiler. Adil Tumanbay'ın halinden bir hafta sonra 60 yaşında bulunan Başvezir Kansu Gavri özel şartları kabul edildekten sonra Nisan 1501'de Memlûk Sultanı olarak tahta geçti.^[2]

Dipnotlar

1. php? المماليك البرجيون / الجراكسة / الشركس (Burciler / Çerkezler) (Arapça) (Erişme:5.7.20101)
2. Clot, André (2009), ''L'Égypte des Mamelouks 1250-1517. L'empire des esclaves Paris:Perrin ISBN 978-2-262-03045-2 (Bölüm: 232 "Un homme fort face aux plus graves dangers")

Dış bağlantılar

• Fransızca Wikipedia Al-Adil_Tuman_Bay maddesi 7 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Fransızca)(Erişme:3.7.2010)
• Clot, André
  • (çev. Turhan Ilgaz) (2005), Kölelerin İmparatorluğu Memlüklerin Mısır'ı, İstanbul:Epsilon Yayınları ISBN 9753317727.
  • (2009) L'Égypte des Mamelouks 1250-1517. L'empire des esclaves, Paris:Perrin ISBN 978-2-262-03045-2(say.230-231 Bölüm=" Les éternelles sanglantes querelles") (Fransızca)
• Bosworth, Clifford Edmund (1967) The new Islamic dynasties: a chronological and genealogical manual Edinburgh:Edinburgh University Press ISBN 978-0-7486-2137-8 (Bölüm=The Burjī line 784-922/1382-1517) Google Books1 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) (Erişim:2.7.2010)

Resmî unvanlar
Önce gelen: Eşref Canbulat	Mısır Memlûk Sultanı 1501	Sonra gelen: Kansu Gavri