III. Ahmet Çeşmesi detay süslemeleri. III. Ahmet Çeşmesi , 1728 yılında III. Ahmed tarafından, annesi Emetullah Rabia Gülnuş Sultan adına yaptırılmıştır. İstanbul Boğazı 'ndan gelip geçenlerin ihtiyacını karşılamasını sağlayan bu çeşmenin 8 adet musluğu vardır. Köşelerdeki musluklar su içmek için, kenarlardaki musluklar su doldurmak için yapılmıştır. Çeşmenin sahil yüzündeki kitabesi III. Ahmed ve Nevşehirli Damat İbrahim Paşa tarafından yazılmıştır.
Kitabeleri III. Ahmed, Nedim , Şair Şakir ve Şair Rahmi tarafından yazılmıştır.
Osmanlıca:
Didi Han Ahmet ile bile İbrahim tarihin
Suvardı alemi dest-i Muhammed ile cevadullah Hicri 1141
Günümüz Türkçesi:
Ahmet Han tarihi İbrahim'le birlikte söyledi
Allah'ın cömertliği, alemi Muhammed eli ile suladı Miladi 1728
Marmaray yönündeki kitabe, Şair Şakir tarafından 9 beyit olarak yazılmıştır. Kitabe aşağıda yazılmıştır:
Osmanlıca:
Şehinşâh-ı humayûn-pâye Sultan Ahmed Gâzi
Kerâmetdir olan sâdır o hâkân-ı müeyyedden O yektâ zıll-ı Hakk kim bir nefes Hakk’dan udûl etmez
Eder kesb-i safâ icrâ-yı ahkâm-ı Muhammed’den Vücûd-ı enveri kim matla-ı mihr-i saâdetdir
Olur mana-yı şevket zâhir ol şeh-beyt-i müfredden Vücûda gelmemiştir öşr-i mi’şâr-ı fütühatı
Ki âcizdir kalem âsâr-ı âlişânını adden Şeref-âbâd-ı bünyâd eyledikde izz ü devletle
Ona bir su bulundu kim nişandır ömr-i sermedden Vezir-i â’zam İbrahim Paşa’ya edip fermân
Olunca yümnle me’mur o şâhenşâh-ı es’adden Bu şehre bünyâd eyleyip cümle ahaliyi
Hayat-ı taze buldu re’fet-i hâkân-ı emcedden Hemîşe dest-i cûdun maksem-i erzâk edip Mevlâ
Vücûd-ı kâmilin âsûde kılsın dîde-i bedden Tamam oldukda atşân dedi târîhini Şâkir
Gel iç mâ-ı hayâtı çeşme-i Sultan Ahmed’den Hicri 1141
Günümüz Türkçesi:
Sarayın padişahı mertebesindeki Gazi Sultan Ahmed
Ondan olan keramettir o kuvvetlendirilmiş hakandan O tek Allah'ın gölgesi ki bir nefes bile Allah'tan vazgeçmez
Eğlenceyle çalışır, Muhammed'in hükümlerini yürütür Nurlu vücudu ki mutluluğun güneşi onda doğar
Heybetli anlamı görünür o yalnız evin şahından Oluşmamıştır fetihlerin yüzde biri
Ki acizdir kalem, yüksek şanlı eserlerini yazmaktan Şerefabad'ı devletin kıymetinde inşa eyledik de
Ona bir su bulundu ki daimi ömürden bir işarettir Veziriazam İbrahim Paşa'ya ferman edip
Uğurla görevli olunca o en mutlu şahların şahından Bu şehri inşa edip bütün halkı
Taze hayat buldu büyük hakanın merhametinden Daima cömertliğin elini rızık çeşmesi edip Mevla
Olgun varlığını rahat kılsın kötü gözlerden Susayanlara tarihini tamamlattı Şakir
Gel iç hayat suyunu Sultan Ahmed Çeşmesi'nden Miladi 1728
Osmanlıca:
Semiyy-i fahr-i mevcûdât Sultan Ahmed-i Gâzi
Şeh-i sâhib-meâsir zıll-i pâk-i Hazret-i Vehhâb Emin-i Yesrib u Batha muîn-i millet-i beyzâ
Ebâ an cedd şeh-i dâna hidivv-i tâhiru’l-en sâb O hâkân-ı keremkârın bu arz-ı cennet-âsâda
Olub gufrân ille Ümm-i Safiyye haslet-i der-hâb Onun rûh-i şerifin hayr ile yâd eylemek kasdın
Derûn-i pâkine ilhâm edince Hâlıku’l-esbâb Vezir-i a’zam ve Damat İbrahim Paşa’nın
Gül-i kâmın hitâb-ı müstetâbıyle edib şâdâb Şeref âbâd-ı bünyâd eyledikten sonra emriyle
Bu ayn-ı zemzemin çün kıldı icrâsın ona işrâb Turâb-ı kabrine merhumenin ikrâm için yapdı
Reh-i Hak’da diyâr-ı Üsküdar’a çeşme-i pür-âb O hâkân-ı cihânı dâima Hakk eyleyub te’yid
Ne kâre azm ederse hükm-i takdir etsin istisvâb Bu mısrayla Nedimâ söyledi tarih-i itmamın
Bu şehri ma’ ile Sultan Ahmed eyledi sîr-âb Hicri 1141
Günümüz Türkçesi:
Kainatın övüneniyle adaş Gazi Sultan Ahmed
Güzel eserleri yaptıran şah, mübarek Allah'ın gölgesi Mekke ve Medine'nin emini, temiz milletin yardıımcısı
Babasından kuvvetli, alimlerin şahı, nesebi temiz vezir Kerem sahibi o hakanın bu cennet gibi yerde
"Temizlerin Annesi"ne rahmet için, uykudaki huyuyla Onun şerefli ruhunu hayır ile hatırlamaktır sebebi
Mübarek kalbine esinlenince Allah'ın sebepleri Vezir-i Azam Damat İbrahim Paşa'nın
Gülün arzusunun güzel hitabıyla suya kandırıp (doydurup) Şerefabad'ı inşa ettikten sonra emriyle
Bu zemzem çeşmesini o içsin diye inşa etti. Toprak mezarına merhumenin ikramı için yapıldı
Allah'ın yolunda, Üsküdar diyarında pek sulu çeşme O dünya hakanını daima Allah kuvvetlendirsin
Ne işe toplanırsa kader hükmünü doğru kılsın Bu mısra ile Nedim tarihin tamamını söyledi
Bu şehri Sultan Ahmed bu şehri su ile suya doyurdu. Hicri 1728
Otobüs durakları yönündeki kitabe, Şair Rahmi tarafından 9 beyit olarak yazılmıştır. Kitabe aşağıda yazmaktadır:
Osmanlıca:
Âb-rû-yi saltanat Hân Ahmed-i Gâzi ki ânın
Dâima icrâ-yı şer-i Ahmedî’dir hem-demi Mazhar-ı te’yid edip Hakk âna âsân eyledi
Gayre müşkilter olan her emr-i sa’b u muazzamı Bu kerâmet kutb-ı âfâk olduğun isbât eder
Buldu İbrahim Paşa gibi sadr-ı efhamı Rahatıyla kesb-i şevk u ihtiyât etmek için
İhtira’ etti şeref-âbâd-ı şâh-ı âlemi Nâmın almış bir güherdir suyunu bulsun diye
Su yerine bezl ü îsâr etti bî-had dirhemi Çeşme bünyâd etmeyi imâ ve işrâb eyleyip
Kıldı me’mur âsaf-ı derya-nevâl ekremi Öyle dil-cû çeşme-sâr-ı bî-bedel yapdırdı ki
Oldu her bir lülesi âb-ı hayâtın maksemi Sa’yini hüsn-i kabûl eyleyip Mevlâ karîn
Hıfz ede dâim hatalardan o şâh-ı efhamı Şâkirâ! Rahmi içip âbın dedi târihini
Hükm-i Sultan Ahmed icrâ etti el-Hakk zemzemi Hicri 1141
Günümüz Türkçesi:
Saltanatın yüzü suyu Gazi Ahmed Han ki onun
Daima işi canciğer arkadaşı Ahmed'in (Muhammed) vaazını yürütmektir Allah kuvvetlilikle şereflendirip ona kolay eyledi
Çok zor yapılan işaret edilen bütün muhteşem emirleri Bu keramet ufukların kutbu olduğunu kanıtlar
Buldu İbrahim Paşa gibi pek büyük veziri Rahatıyla şevkle çalışmak ve tedbirlenmek için
İcat etti dünyanın şahının sonsuz şerefini Bir cevherdir suyunu bulsun diye namını almış
Su için bol bol verip ikram etti hadsiz dirhemi Çeşme inşa etmeyi yapmaya çalışıp ve içirip
Büyük denizlerin kısmeti, vezir kıldı Öyle gönül cezbeden, bedelsiz bir çeşme yaptırdı ki
Her musluğu hayat suyunun çeşmesi oldu Çalışmasını güzellikle kabul edip işini Mevla
Daima hatalardan korusun o büyük şahı Şükürler olsun! Rahmi suyu içip dedi tarihini
Sultan Ahmed'in hükmü akıttı Allah'ın zemzemini Miladi 1728
