Köprülü, Göle

Köprülü
Belde
Harita
Ardahan'ın konumu
Ardahan'ın konumu
Ardahan üzerinde Köprülü
Köprülü
Köprülü
Köprülü'nün Ardahan'daki konumu
ÜlkeTürkiye
İlArdahan
İlçeGöle
Coğrafi bölgeDoğu Anadolu Bölgesi
İdare
 • Belediye başkanıMustafa Yıldırımcı (Bağımsız)
Rakım2054 m
Nüfus
 (2020)
 • Toplam2.069
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
İl alan kodu0478
İl plaka kodu75
Posta kodu75780

Köprülü, Ardahan ilinin Göle ilçesine bağlı bir köydür.

Tarihçe

[değiştir | kaynağı değiştir]

Köprülü köyünün eski Korevenk veya Karavenk'tir. 1886 tarihli Rus nüfus tespitinde Karavenk / Koravenk (Каравенк / Коравенк), 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde de Korevenk (قورەوەنك) olarak geçer.[3][4]

Korevenk köyü, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan tarihsel bölgelerden biri olan Kola'da yer alır. Nitekim bu bölgeyi Osmanlılar 16. yüzyılın ikinci yarısında Gürcülerden ele geçirmiştir. Köye dair eski kayıtlar olmasa da megalit yapı kalıntıları buranın çok eski yerleşim alanı olduğunu göstermektedir.[5]

Türkçe Göle olarak bilinen Kola bölgesi, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından 1878 yılında imzalanan Berlin Antlaşması'yla Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresinde köy, Ardahan sancağının Göle kazasına bağlıydı. Bu dönemde köyde Kürtler yaşıyordu ve Korevenk'in nüfusu 270 kişiden oluşuyordu.[3] Korevenk'in nüfusu 1896 yılında 347 kişi, 1906 yılında 460 kişi olarak tespit edilmiştir.[6] Nüfusun hızlı artmış olması, bu tarihlerde köye yeni nüfus yerleştirildiğini göstermektedir. Nitekim 1907 yılında Gürcü tarihçi ve arkeolog Ekvtime Takaişvili, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı sırasında Göle bölgesinde göç nedeniyle boşalmış köylere yeni nüfus yerleştirildiğini yazmıştır.[7]

Korevenk köyü, Birinci Dünya Savaşı'nın sonunda Rusların bölgeden çekilmesinin ardından bir süre fiilen Ermenistan'ın sınırları içinde kaldı. 16 Mart 1921'de imzalanan Moskova Antlaşması uyarınca Korevenk Türkiye'ye bırakıldı.[8]

Korevenk köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Kars vilayetinin Göle kazasının Merdenik olarak bilinen merkez nahiyesine bağlıydı.[4] 1940 genel nüfus sayımında "Koravek" adıyla aynı idari konuma sahipti ve nüfusu 1.002 kişiden oluşuyordu.[9] Koravenk veya Korevenk Türkçe olmadığı için köyün adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla köyün ortasından geçen derenin üzerinde bulunan tahta köprüden dolayı Köprülü olarak değiştirilmiştir.[10] 1965 genel nüfus sayımında Köprülü köyünün nüfusu 1.961 kişiden oluşuyor ve bu nüfus içinde sadece 461 kişi okuma yazma biliyordu.[11]

Köprülü 1972'de belde statüsü kazandı.[12] Beldedeki nüfusun 2 binin altına düşmesi üzerine yapılan halk oylamalarıyla 2004 yılında Dedeşen köyü ve 2008 yılında ise Durançam köyü Köprülü Beldesine mahalle olarak bağlandı.[13] 2012'de nüfusu 2.078 olan belde, 2013'te nüfusu 2 binin altına düşünce köy oldu. 2015'te Kuzupınarı köyünü de mahalle olarak kapsamak suretiyle nüfus yeniden 2 binin üzerine çıktı ve Köprülü yeniden belediye statüsü aldı.

Köprülü köyü sınırları içinde iki megalit yapı kalıntısı bulunmaktadır. Bu kalıntılardan biri köyün 1,5 km kuzeydoğunda bulunmaktadır. İkinci kalıntı ise, köyün 3,3 km güneyinde yer alır. Bu kalıntının bulunduğu yer, Kalandari olarak bilinen terk edilmiş köyde bulunmaktadır.[5]

Coğrafya

[değiştir | kaynağı değiştir]

Köy, Ardahan il merkezine 68 km, Göle ilçe merkezine 23 km uzaklıktadır.[14]

Nüfusu

[değiştir | kaynağı değiştir]
Yıllara göre belde nüfus verileri
2020 2.069[2]
2015 2.136[14]
2012 2.078[14]
2011 1.990[14]
2010 2.017[14]
2009 2.126[14]
2008 2.313[14]
2007 2.326[14]
2000 1.649[14]
1990 1.434[14]
1985 2.247[14]
1980 2.660[14]
1965 2.050[14]
1960 1.945[14]

Yönetim

[değiştir | kaynağı değiştir]

Belediye başkanlığı

[değiştir | kaynağı değiştir]
Seçildiği yıl Belediye başkanları[14]
2019 Yücel Akkoç (AKP)
2009 Yıldırım Sarıkaya (DSP)
2004 Kemal Muhittinoğlu (AKP)
1999 Şerefeddin Karadoğan (ANAP)
1994 Mehmet Özçelik (DYP)
1989 Tahsin Sarıkaya (DSP)
1984 Şeref Özçelik (DYP)

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Koprulu, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 16 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2020. 
  2. ^ a b "ARDAHAN GÖLE ilçesi KÖPRÜLÜ beldesi nüfusu 2020, ilçeleri, beldeleri, mahalleleri ve köyleri". rehberbilgi.com. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2022. 
  3. ^ a b ""Göle Kazası (1886 Yılı)" (Rusça)". 18 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  4. ^ a b Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 771.
  5. ^ a b 2014 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2015,s. 152-153 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-0-7362-5
  6. ^ Candan Badem, Çarlık Yönetiminde Kars, Ardahan, Artvin, İstanbul, 2018, s. 113, ISBN 9786052100271.
  7. ^ "Ekvtime Takaişvili, 1907 Yılı Kola-Oltisi ve Çangli'de Arkeolojik Araştırmalar Gezisi (Gürcüce), Paris, 1938, s. 10". 29 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2021. 
  8. ^ "Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1969, 3 Cilt, 2. cilt s. 489". 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2022. 
  9. ^ 1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1946, s. 351.
  10. ^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 706". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2021. 
  11. ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 358.
  12. ^ "Tarihçemiz". koprulubelediyesi.com. Erişim tarihi: 26 Nisan 2020. [ölü/kırık bağlantı]
  13. ^ "Köprülü Beldesi Kapanıyor Mu?". haberler.com. 16 Ekim 2012. 16 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2020. 
  14. ^ a b c d e f g h i j k l m n o "Köprülü Belediyesi". YerelNet.org.tr. 3 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2017. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]