Kambriyen-Ordovisiyen yok oluşu

Fanerozoyik boyunca deniz canlılarının nesil tükenme yoğunluğu

%

Milyon yıl önce

Mavi grafik, herhangi bir zaman aralığında nesli tükenmekte olan deniz canlısı cinslerinin görünür yüzdesini gösterir (mutlak sayıyı değil). Tüm deniz canlısı türlerini değil, sadece hali hazırda fosilleşmiş olanları göstermektedir. Geleneksel "Beş Büyük" yok oluş ve daha yakın tarihte bilimsel açıdan tanınan Kapitaniyen yok oluşu, tıklanabilir bağlantılar şeklinde verilmiştir. Daha fazla ayrıntı için yok oluş sayfasına bakınız. (kaynak ve resim bilgisi)

Kambriyen-Ordovisiyen yok oluşu yaklaşık 488 milyon yıl önce (myö) meydana geldi. Bu erken Fanerozoyik Üst Zaman yok oluşu, birçok brakiyopod ve konodontu ortadan kaldırdı ve trilobit türlerinin sayısını ciddi şekilde azalttı. Kambriyen yok oluşunda en fazla canlının neslinin tükendiği dönem Caerfai Dönemi'dir.

Kambriyen–Ordovisiyen yok oluşundan yaklaşık 517 milyon yıl önce daha az belgelenmiş (ancak muhtemelen daha çok canlının neslinin tükendiği) Botomiyen sonu yok oluşu ve yaklaşık 502 milyon yıl önce de Dresbahiyen yok oluşu meydana geldi.

Kambriyen-Ordovisiyen yok oluşu, Kambriyen Dönem'i sona erdirdi ve Paleozoyik Zaman'daki Ordovisiyen Dönemi başladı.

Teoriler

Buzullaşma
Deniz sularında oksijenin tükenmesi
Akma bazalt olayı (Avustralya, Kalkarindji büyük magmatik bölgesi)^[1]

Tartışma

Fas'ta, yok oluştan 20 milyon yıl sonrasına tarihlenen Kambriyen morfolojik özelliklerine sahip yumuşak gövdeli fosiller ortaya çıkarıldı. Roy, Orr, Botting ve diğerlerinin bu keşfini duyuran 2010 tarihli makale, Kambriyen türlerinin Orta Paleozoyik'e kadar varlığını sürdürdüklerini öne sürmektedir. Kambriyen–Ordovisiyen yok oluşu olarak yorumlanan şeyin, bir yok oluş yerine stratigrafik kayıtlardaki bir boşluktan kaynaklanan bir durum olduğunu iddia edildi. Yumuşak gövdeli hayvanların kalıntıları daha öncesinde yaygın olup istisnai Kambriyen fosil yataklarındaki yumuşak gövdeli hayvanların kalıntıları sonradan korunmuştur. Yumuşak gövdelilerin fosilleri, yalnızca özel koşulların bu canlıların fosilleşmesini desteklediği nadir yerlerde, daha sonraki Ordovisiyen yataklarında korunmuştur.^[2]

Ayrıca bakınız

Botomiyen sonu yok oluşu, yaklaşık 517 myö
Dresbahiyen yok oluşu, yaklaşık 502 myö
Jeolojik zaman cetveli
Furongiyen, Geç veya Üst Kambriyen Dönemi
Erken Ordovisiyen Dönemi

Kaynakça

^ Kravchinsky, V. A. (2012). Paleozoic large igneous provinces of Northern Eurasia: Correlation with mass extinction events. Global and Planetary Change, 86, 31-36.
^ Roy, P.V. (2010). "Ordovician faunas of Burgess Shale type". Nature. 465 (7295): 215-218. doi:10.1038/nature09038. PMID 20463737.

Konuyla ilgili yayınlar

Gradstein, Felix, James Ogg, and Alan Smith, eds., 2004. A Geologic Time Scale 2004 (Cambridge University Press).
Hallam, Anthony and Paul B. Wignall, 1997. Mass extinctions and their aftermath (Oxford University Press).
Webby, Barry D. and Mary L. Droser, eds., 2004. The Great Ordovician Biodiversification Event (Columbia University Press).

Dış bağlantılar

Early Ordovician Climate 25 Şubat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Speculated Causes For the Cambrian Extinction 6 Aralık 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[1] Kravchinsky, V. A. (2012). Paleozoic large igneous provinces of Northern Eurasia: Correlation with mass extinction events. Global and Planetary Change, 86, 31-36.

[2] Roy, P.V. (2010). "Ordovician faunas of Burgess Shale type". Nature. 465 (7295): 215-218. doi:10.1038/nature09038. PMID 20463737.

[1]

[2]