Kemal Okuyan

Kemal Okuyan
Türkiye Komünist Partisi Genel Sekreteri
Görevde
Makama geliş
11 Kasım 2001[1]
Türkiye Komünist Partisi Merkez Komite üyesi
Kişisel bilgiler
Doğum 18 Mayıs 1962 (62 yaşında)
Amerika Birleşik Devletleri
Partisi TKP
Ebeveyn(ler) Muhsin Akça Okuyan, Melahat Okuyan
Bitirdiği okul Boğaziçi Üniversitesi Siyaset Bilimi
Mesleği Politikacı, yazar

Kemal İbrahim Okuyan[2] (d. 18 Mayıs 1962), Türk siyasetçi ve yazar. Türkiye Komünist Partisi Merkez Komite üyesi, genel sekreteri ve genel başkanıdır.[3]

Gençliği

[değiştir | kaynağı değiştir]

18 Mayıs 1962 tarihinde annesi Prof. Dr. Melahat Okuyan'ın sağlık alanında yürüttüğü çalışmalardan ötürü bulunduğu Amerika Birleşik Devletleri'nde doğmuştur.[4] Sonraları da Türkiye'de mikrobiyoloji ve AİDS'le mücadeleye büyük katkı koyacak olan Melahat Okuyan ve eşi Muhsin Akça Okuyan'ın Türkiye'ye dönme kararı almalarıyla 1 yaşını doldurmadan Ankara'ya gelmiştir.

Çocukluğunu ve ilk gençlik yıllarını Ankara ve İzmir'de geçiren Kemal Okuyan, İzmir Bornova Anadolu Lisesi'ni bitirdikten sonra bir yıl Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesinde okuduktan sonra Boğaziçi Üniversitesi Siyaset Bilimi bölümüne kaydını yaptırmış ve bu bölümden 1985 yılında mezun olmuştur.[5]

Siyasi hayatı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Sosyalist mücadeleye Türkiye İşçi Partisi'nde katılan Okuyan, ardından 1980 yılında çıkan Sosyalist İktidar dergisi çevresi içinde yer almıştır. Bu dergide ilk yazı ve makaleleri yayımlanmıştır. 1986 yılında yayın hayatına başlayan Gelenek Dergisi'ne uzanan bir mücadele döneminin ardından çıkarılan bu derginin ilk yayın kurulu üyeleri arasındadır. Gelenek dergisi çevresinde oluşan hareketin önder kadrosu içinde yer alan Okuyan, bu hareketin partileşme sürecinde merkezi sorumluluklar yürütmüştür. Bu süreçte kurulan Sosyalist Türkiye Partisi ve bu partinin kapatılmasından sonra kurulan Sosyalist İktidar Partisi'nde (SİP) çeşitli görevler almıştır. SİP'in 11 Kasım 2001 tarihinde Türkiye Komünist Partisi (TKP) ismini almasından sonra TKP'de Merkez Komite üyeliği ve diğer merkezî görevlerde bulundu. Okuyan, halen TKP'nin Genel Sekreteridir.

Türkiye Komünist Partisi'ni uluslararası alanda sık sık temsil eden Okuyan, Küba halkı ile dayanışmaya yapmış olduğu katkı nedeniyle, Küba Cumhuriyeti tarafından, 2008 yılında Küba Dostluk Nişanı ile onurlandırılmıştır.[6]

Siyasi hayatı lise yıllarında TİP içinde başlamıştır. 1980 yılında 11 ay boyunca yayınlanan Sosyalist İktidar dergisi çevresinde bulunmuş ve yine ilk yazıları bu dergide yayınlanmıştır. 1986 yılında yayın hayatına başlayan Gelenek dergisinin yayın kurulunda ve bu dergi çevresinde oluşan hareketin önder kadrosu içinde yer almış, bu hareketin daha sonra partileşme süreçlerinde önce Sosyalist Türkiye Partisi, ardından Sosyalist İktidar Partisi'nde çeşitli görevler almıştır. Sosyalist İktidar Partisi 11 Kasım 2001 tarihinde Türkiye Komünist Partisi ismini aldıktan sonra bu partide Merkez Komitesi üyeliğini sürdürdü. TKP'nin bölünme sürecinde Komünist Parti kanadında yer aldı.[7] Okuyan, partiyi çeşitli uluslararası toplantı ve etkinliklerde de temsil etti.[8] Kemal Okuyan Ekim 2012-Haziran 2014 tarihleri arasında yayınlanan günlük gazete soL'un genel yayın yönetmenliğini yapmıştır.

Eserleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

İnternet haber portalı soL'un köşe yazarları arasında olan ve TKP'nin aylık teorik yayını Gelenek'te düzenli makaleleri yayınlanan Okuyan'ın ortak yazarlı kitaplarının yanı sıra, Sovyet Dış Politikasında İlk Yıllar, Ne Yapmalı’cılar Kitabı, Stalin’i Anlamak, Türkiye’de Sosyalizmin İktidar Arayışı, Sovyetler Birliği’nin Çözülüşü Üzerine Anti-Tezler, Ergenekon ve AKP Arasında Sıkışan Sol, Türkiye Solunun Yurtseverlik Sınavı, Devrimin Gölgesinde: Berlin-Varşova-Ankara 1920 ve Hatırlatma Dozu-AKP Türkiyesi'nde Liberal Hezeyanlar olmak üzere dokuz kitabı bulunmaktadır. Ayrıca Okuyan, Ekim 2012-Haziran 2014 tarihleri arasında yayınlanan günlük gazete soL'un genel yayın yönetmenliğini yapmıştır.

Kitapları

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Demokrasiye Aykırı Yazılar
  • Asker Partisi Ne İstiyor?
  • Sivil Toplum: Devletin Büyümesi
  • Stalin'i Anlamak
  • Türkiye'de Sosyalizmin İktidar Arayışı
  • Ne Yapmalı'cılar Kitabı
  • Sosyalist Devrim Teorisi
  • Sovyetler Birliği'nin Çözülüşü Üzerine Anti-Tezler
  • Ergenekon ve AKP Arasında Sıkışan Sol
  • Türkiye Solunun Yurtseverlik Sınavı (2013)
  • Devrimin Gölgesinde: Berlin-Varşova-Ankara 1920 (2019)[9]

"Ne Yapmalı"cılar Kitabı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kemal Okuyan bu eserinde Leninizm'in Marksizm'e katkılarını anlatmakta, Marksist-Leninist politikanın vazgeçilmezi olan öncü parti teorisini tartışmakta ve Vladimir Lenin'in ünlü Ne Yapmalı? adlı eserindeki konuları incelemektedir.[10]

Stalin'i Anlamak

[değiştir | kaynağı değiştir]

Stalin'i Anlamak, Cemal Hekimoğlu mahlasıyla Kemal Okuyan'ın yazdığı Josef Stalin'in hayatını anlatan biyografi kitabıdır. Kitap özellikle Stalin dönemi Sovyetler Birliği tarihini anlatır.

Eserde çeşitli bölümlerde farklı tarihi konular ele anılmıştır. Kitapta Sovyetler Birliği Komünist Partisi 20. Kongresi ardındaki dinamikler ele alınmış, Stalin'den sonra Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri olan Nikita Kruşçev ve sonrasında Leonid Brejnev yönetimlerinin icraatları ve bunun Sovyet toplumuna etkileri incelenmiştir. Proletarya diktatörlüğü kavramı Sovyet topraklarında uygulanan tek ülkede sosyalizm siyaseti bağlamında ele alınır. İşçi sınıfı iktidarında yaşanan ücret politikaları ele alınmış, Yeni Ekonomi Politikası (NEP) dönemi ve sonraki kolektivizasyon dönemi anlatılmıştır. Stalin özelinde o dönem Sovyetler Birliğinde köklü yapısal değişimlerde sorumluluk alan kadroların, Vyaçeslav Molotov, Lazar Kaganoviç, Grigoriy Konstantinoviç Ordzhonikidze gibi liderlerin katkıları ele alınır. Ekim Devriminin lideri Vladimir Lenin tarafından ölümüne yakın dönemde yazılan vasiyet ve sonrasında yaşananlar irdelenir. Destalinizasyon siyasetinin ana unsurları bu bölümde ele alınır. Bu kapsamda Stalin döneminde ve özellikle 2. Dünya Savaşına giden dönemde izlenen siyasete dair yapılan eleştirilerin kaynağı tartışmaya açılır. İspanya İç Savaşı, Halk cephesi deneyimleri, Alman-Sovyet Saldırmazlık Paktı gibi olayların ardındaki mantık araştırılır.

Ailesi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Evli ve bir çocuk sahibi olan Okuyan, iyi derecede İngilizce bilmektedir.

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Aralık 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2001. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2023. 
  3. ^ T.C. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı resmî sitesinden 3 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 14 Nisan 2023 tarihinde erişilmiştir
  4. ^ 26 Aralık 2021 tarihli Tele1 Merdan Yanardağ söyleşisi 1:02 4 Ocak 2023 tarihinde erişilmiştir
  5. ^ TKP resmî sitesinde 17 Kasım 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 4 Ocak 2023 tarihinde erişilmiştir
  6. ^ "Festival cierra Semana de Solidaridad con Cuba en Turqua". www.granma.cu. 4 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2023. 
  7. ^ "TKP neden bölündü?". Birgün. 29 Temmuz 2014. 3 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2018. 
  8. ^ Küba ziyareti ile ilgili 21 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Granma haberi (İspanyolca) 2 Kasım 2010 tarihinde erişilmiştir
  9. ^ "Kitapyurdu sitesinde ilgili eser 23 Şubat 2020 tarihinde erişilmiştir". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2020. 
  10. ^ Kemal Okuyan: “Eski kitapları güncellemek durumundaydım” 18 Ağustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Erişim tarihi: 19 Mart 2017.

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Vikisöz'de Kemal Okuyan ile ilgili sözleri bulabilirsiniz.