Kojin Karatani | |
---|---|
![]() Kojin Karatani Loyola Üniversitesi'nde ders verirken, 24 Nisan 2008, New Orleans | |
Tam adı | Kojin Karatani(柄谷 行人) |
Doğumu | 06 Ağustos 1941 Amagasaki |
İlgi alanları | Karşılaştırmalı Edebiyat Edebi Eleştiri |
Etkilendikleri |
Kōjin Karatani (柄谷 行人 Karatani Kōjin, d. 6 Ağustos 1941, Amagasaki) Japon filozof ve edebiyat eleştirmeni.[1]
Karatani, 6 Ağustos 1941 yılında Amagasaki'de doğmuştur. Tokyo Üniversitesi'nde Ekonomi okumuş ve ardından İngiliz Edebiyatı bölümünde yüksek lisans yapmıştır. Natsume Sōseki hakkındaki denemesi ile 27 yaşında edebiyat eleştirmeni olarak Gunzo Edebiyat Ödülü'nü kazanmıştır. Hosei Üniversitesi'nde eğitim verirken ağırlıklı olarak modernizm ve post-modernizm üzerine yazan Karatani, kendisinin önemli kitaplarından olan Metafor Olarak Mimari'nin konseptini biçimlendiren dil, sayı ve para kavramlarına önem vermiştir.
1975 yılında Yale Üniversitesi'ne Japon edebiyatını öğretmesi için misafir profesör olarak davet edilmiştir. Sonrasında, Paul de Man ve Fredric Jameson ile tanışarak formalizm üzerinde çalışmaya başlamıştır.
1990 yılında Columbia Üniversitesi'ne misafir profesör olarak katılan Karatani, o tarihten beri düzenli olarak ders vermeye devam etmiştir.
2000 yazında Japonya'da kurulan "Yeni Birlikçi Hareket"'in (NAM) kurucusudur.[2] NAM, LETS (Local Exchange Trading Systems, piyasa dışı para birimine dayalı Yerel Borsa Ticaret Sistemleri) sistemi deneyinden esinlenerek anti-kapitalist/ulus-devlet birliği olarak tasarlanmıştı. Ayrıca Karatani üç aylık Japon gazetesi Hihyōkūkan'da (Critical Space) Akira Asada ile birlikte editör olarak çalışmıştır.
Kinki Üniversitesi İnsan Bilimleri Uluslararası Merkezi kürsüsünden 2006 yılında emekli olmuştur.
Karatani, Batı düşüncesini temellendiren metafiziği kaçınılmaz olarak meydana getirdiğini söylediği[3] "inşa etme iradesi" gibi felsefi kavramlar üretmiştir. Bu kavramlardan en bilineni, Kant'ı Marx ve Marx'ı da Kant üzerinden okuduğu aynı adlı kitabında "Transkritik" olarak geçer. New Left Review dergisinde Transkritik hakkında yazarak Karatani'nin çalışmasına daha büyük bir eleştirel ilgi çeken Žižek, aynı zamanda "paralaks" konseptini de kendi kitabının başlığı için kullanmıştır.
de Man'cı yapısökümün olasılığını sorgulayan Karatani, bu konuda Montreal Üniversitesi tarafından düzenlenen İkinci Uluslararası İnsancıl Söylem Konferansı'nda Jacques Derrida ile diyalog kurdu. Daha sonra Derrida, kendi écriture kavramının yorumlanmasına vurgu yaparak Karatani'nin "Milliyetçilik ve Ecriture" adlı makalesini yorumladı.[4]