| Global Network Initiative (Küresel Ağ Girişimi) | |
|---|---|
| Kısaltma | GNI |
| Kuruluş | 2008 |
| Tür | STK |
| Amaç | İnternet sansürüne engel olmak, bilgi ve iletişim teknolojisi sektöründe ifade özgürlüğü ve bireylerin mahremiyet haklarını korumak ve geliştirmek. |
| Merkez | Washington, DC, Amerika Birleşik Devletleri |
| Yönetim Kurulu Başkanı | Mark Stephens |
| Resmî site | globalnetworkinitiative.org |
Teknoloji ve Telekomünikasyon Şirketleri Küresel Ağ Girişimi (Global Network Initiative - GNI), bilişim ve iletişim teknolojileri alanında siyasi erklerce yürürlüğe konulan kısıtlamalar ve talepler karşısında internet kullanıcılarının ifade özgürlükleri ve mahremiyet haklarını korumak üzere uluslararası büyük internet şirketleri, bazı akademik kurumlar, yatırımcılar ve sivil toplum kuruluşlarının işbirliği ile meydana gelen çok paydaşlı bir uluslararası çıkar grubudur.
Google, Yahoo ve Microsoft gibi büyük internet şirketleri tarafından başlatılan, basın özgürlüğü ve insan hakları grupları tarafından desteklenen bir oluşumdur.[1] Girişimin üyesi global internet şirketlerine 2017'de on üç telekomünikasyon şirketi de katılmıştır.
Bir grup teknoloji şirketi, yatırım fonu, kamu yararı grubu ve akademisyen, sektörel etik uygulama kurallarını belirlemek için Harvard Üniversitesi bünyesindeki Berkman Center for Internet & Society adlı araştırma merkezi ile "Business for Social Responsibility" adlı kâr amacı gütmeyen kuruluşun kolaylaştırıcılığında 2006 yılından bir çalışma başlatmıştı. Aynı yıl Kaliforniya Üniversitesi (Berkeley) Gazetecilik Enstitüsü de ekibe katıldı ve iki yıllık bir sürecin ardından etik uygulama kuralları oluşturuldu.[2] Oluşuma üye olarak katılan ilk üç internet şirketi Google, Yahoo ve Microsoft oldu. Bu firmaların her üçü de daha önce Çin'de ifade özgürlüğüne ilişkin sosyal sorumluluklarını yerine getirmemekle eleştirilmişti.
Küresel Ağ Girişimi, İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi'nin kabul edilişinin 60. yıldönümü olan 10 Aralık 2008'de resmî olarak başladı.[2]
Her şirket, sivil toplum kuruluşu, akademik kurum girişime üye olabilir. Üyelerin Niyet beyanını imzalaması ve Küresel Ağ Girişimi ilkeleri ile uygulama yönergelerine uymayı taahhüt etmesi gerekir. Katılımcılar yıllık aidat öderler. Üyelere girişimin en belirgin faydası, itibar sağlamadır.[2]
Küresel Ağ Girişimi Yönetim Kurulu, farklı firmalardan sekiz, hükûmet-dışı kurumlardan dört, akademik dünyadan iki, yatırımcı topluluğundan iki temsilci ve bir bağımsız başkandan oluşur.[2]
Kısaca "GNI İlkeleri" olarak ifade edilen GNI İfade Özgürlüğü ve Mahremiyet İlkeleri, bilgi işlem teknolojileri sektörü ve paydaşlarına dünyadaki kullanıcıların ifade özgürlüğü ve mahremiyet haklarına saygı göstermeleri konusunda rehberlik etmek için bir sistem sağlayan ilkelerdir. Uluslararası insan hakları yasaları ve standartlarını temel alır ve Birleşmiş Milletler İş Hayatı ve İnsan Hakları Rehber İlkeleri'nden esinlenir.[3]
Bir şirket Küresel Ağ Girişimi'ne katıldığında, GNI İlkeleri'ni uygulamalarının bağımsız olarak değerlendirilmesini kabul eder.[3] Değerlendirme, İlkeler'in uygulanmasındaki şirket içi sistemlerin, işlem rehberlerinin ve prosedürlerin incelenmesinden ve şirketin bunları nasıl uyguladığını gösteren belirli vakaların veya örneklerin incelenmesinden oluşur.