Kırgızistan'da Eğitim
Kırgızistan'da eğitim, yedi ila 15 yaş arası dokuz yıl zorunludur.[1] Dört yıllık ilkokul ve beş yıllık ortaokuldan sonra, sistem iki yıllık lise, uzmanlaşmış ortaokul veya mesleki/teknik okul sunar.[1]
Eğitim ve Bilim Bakanlığı (MES), Kırgızistan'da eğitimden sorumludur.[2] Öğretmen maaşlarını ve ekipman mevcudiyetini azaltan bütçe kesintileri, orantısız bir şekilde azalan kız öğrenci sayısına yansımaktadır.[1]
2008'de gayri safi yurtiçi hasılanın yüzde 3,7'si eğitime harcandı.[3] 2001'de ilgili yaş grubunun yaklaşık yüzde 89'u zorunlu programa kaydoldu, ancak bu rakam 2000'lerin başında azaldı.[1][3] 2004 yılında Kırgızistan'da okuma yazma oranı yüzde 98,7 idi.[1]
Yapı ve organizasyon
[değiştir | kaynağı değiştir]Okul öncesi ve ilköğretim
[değiştir | kaynağı değiştir]Okul öncesi, 3 ila 6/7 arasındaki çocuklara yöneliktir ve zorunlu değildir.[2] Erişim sınırlıdır (2005'te net kayıt oranı %10'dur).[4] İlkokul genellikle 6 veya 7 yaşında başlar, dört yıl sürer ve zorunludur. 2007 yılından itibaren ilköğretimde üniforma zorunluluğu getirilmiştir. Üniformanın ebeveynler tarafından satın alınması gerektiğinden, yasa okulu bırakmanın bir kaynağı olarak gösterildi.[3] Öğretim kalitesi "zayıf" olarak bildirilmektedir:[3] Kırgızistan, PISA 2006'da(Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı) okuma, matematik ve fen bilimlerinde son sırada yer aldı.[3]
Orta öğretim
[değiştir | kaynağı değiştir]Ortaöğretim, dört yıl süren ve zorunlu olan temel ortaöğretim ile başlar.[2] Öğrenciler daha sonra kapsamlı ve meslek eğitimleri arasında seçim yapabilirler.
Kapsamlı eğitim, eğer tamamlanırsa bir tamamlama sertifikası ("tasdik") veren iki yıllık bir müfredattan oluşur. Sertifika genellikle bir üniversiteye katılmak için gereklidir.[4]
Mesleki eğitim üç çeşit kursla verilmektedir: Mesleki ve genel eğitimi birleştiren ve yükseköğretime hazırlık olan üç yıllık bir kurs, mesleki ve genel eğitimi birleştiren iki yıllık bir kurs (yükseköğretime hazırlıksız) ve on aylık bir kurs saf mesleki eğitim (yetişkinlere de açık).[5] Mesleki eğitim, meslek lisesi ve meslek teknik kolejlerinde verilmektedir.[5]
Yükseköğretim
[değiştir | kaynağı değiştir]
Yüksek öğrenim, üniversiteleri, akademileri, uzmanlaşmış yüksek öğretim kurumlarını ve enstitüleri içerir.[2] 54 yüksek öğretim kurumu vardır: 33 devlet, 21 özel.[4] 2011/2012'de yüksek öğrenim %12,5 idi.[4]
Üniversiteler, öğrencilerin iki yıl süren yüksek lisans (Magistr) programlarına devam etmelerini sağlayan dört yıllık lisans (Bakalavr) derecesi verir. Ayrıca beş yıllık (tıp ve mimarlık çalışmaları için altı) "uzmanlık derecesi" (uzman) sunarlar. Uzmanlık ve yüksek lisans dereceleri doktora programlarına (aspirantura) kapı açar.[4]
Akademiler, bilimsel faaliyet alanlarında aynı dereceleri sunar. Enstitüler genellikle bir üniversitenin veya akademinin uzmanlaşmış bir dalıdır. Uzmanlaşmış yüksek öğretim kurumları dar profilli kurumlardır.[4]
Kırgızistan'daki üniversite öğretim görevlilerinin yeterliliği hakkında eleştiriler vardı: Üniversitede öğretmenlik yapmak için teorik olarak bir yüksek lisans gerekli olsa da, çoğu öğretmen aslında lisans diplomasına sahiptir veya hatta hiç diploması yoktur.[4]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d e Kyrgyzstan country profile 26 Şubat 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Library of Congress Federal Research Division (January 2007). Bu makale, kamu malı içinde bulunan bu kaynaktan alınan metni içermektedir.
- ^ a b c d "World Data on Education: Kyrgyzstan" (PDF). UNESCO-IBE. August 2011. 24 Nisan 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2014.
- ^ a b c d e "Education in Kyrgyzstan" (PDF). UNICEF. 2008. 14 Mart 2009 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2014.
- ^ a b c d e f g "Higher Education in Kyrgyzstan" (PDF). European Commission. 2012. 1 Aralık 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2014.
- ^ a b "Vocational Education in Kyrgyzstan". UNESCO-UNEVOC. 2013. 11 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2014.