Litvin

Linwini. Wilno civarındaki köylüler.

Litvin (Belarusça: ліцьвін, літвін, lićvin, litvin; Litvanca: litvinas; Rusça: литвин; Ukraynaca: литвин; Lehçe: Litwin) Litvanya Büyük Dükalığı sakinleri için 12. yüzyılda Büyük Litvanya'da kullanılmaya başlanan Slavca bir kelimedir.

Anlamları

[değiştir | kaynağı değiştir]

Litvanya Büyük Dükalığı

[değiştir | kaynağı değiştir]

16-18. Yüzyıllarda, "Litvin" terimi çoğunlukla Doğu Slavlar tarafından Litvanya Büyük Dükalığı'nın tüm sakinlerine atıfta bulunmak için kullanıldı.[1][2]

Ukrayna'daki etnik gruplar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Litvinler, orta Desna Nehri (kuzey Ukrayna) bölgesinde yaşayan küçük bir etnik gruptur.[3] Litvinler ile ilgili etnografik veya kültürel araştırmalar yetersiz bir şekilde 18. yüzyılın başlarına kadar izlenebilmektedir.[4] Şair-keşiş Klymentiy Zinoviyiv [uk], Litvinlerin, belki de eski bir pagan geleneğinin ardından, pazar günleri çalıştığını ve Cuma günleri dinlendiğini belirtti.[5] Litvinler hakkında daha fazla bilgi 18. yüzyılın sonunda Rus İmparatorluğu'ndan Afanasiy (Opanas) Shafonsky [uk] ve Yakov Markovych [uk] tarafından aktarıldı. Markovych'e göre, Litvinler gibi bölgesel diğer gruplar Fransa'daki Gascoigneler veya Almanya'daki Svabyalılardır.[6]

Litvin (Litvyak) adı kökenini siyasi unsurlara borçludur ve bir olduğunu Litvanya Büyük Dükalığı'na atıfta bulunan bir denonimdir.[4] Çernihiv bölgesindeki (Çernihiv Oblastı) Litvinler kendilerini Ruski olarak adlandırıken, Moskal veya Katsap olarak adlandırmazlar. Onlara göre Litvin teriminin aşağılayıcı bir anlamı buulunmaktadır. 2011 nüfus sayımına göre Ukrayna'da 22 Litvin yaşamaktaydı.[7]

Belarus'taki modern kullanımı

[değiştir | kaynağı değiştir]

1991'de Sovyetler Birliği'nin dağılmasından bu yana[8] "Litvin" terimi, bazı modern Belarus milliyetçileri tarafından Belarus'un Litvanya Büyük Dükalığı üzerindeki iddiasını vurgulamak için benimsendi.[9] Bu, Beyaz Rus'tan türetilen "Belaruslular" denonimine bir alternatiftir ve bu nedenle, Büyük Rusya'dan bir şekilde daha az olduğunu ima eder. Mikola Yermalovich ve Viktor Veras gibi Belaruslu yazarlar, Büyük Dükalık'ın Belaruslu olduğunu ve modern Litvanyalıların, "Litvanyalılar olmasa da" bir şekilde "Litvanya" adını gasbetmeyi başaran tarihi Samogityalılar (Samogitya terimi Litvanya'nın Ovaları olarak tercüme edilir) olduğunu iddia ediyorlar. Başka bir deyişle, bu yazarlar Litvanya dilinin aksine, modern Belarusluların modern Litvanyalılar değil, tarihi metinlerde atıfta bulunulan "gerçek" Litvanyalılar olduğunu iddia etmektedir. Bu teori özenti olarak kabul edilir ve ana akım tarihçiler tarafından kabul edilmez.[10] 2009 nüfus sayımı sırasında 66 kişi kendilerini Belarus'ta yaşayan Litvinler olarak tanımladı.[11] Belarus halk grubu Stary Olsa genellikle Litvin ve onların tarihi geçmişiyle ilgili halk şarkıları söylemektedir.

Adam Mickiewicz kendini özellikle Litvin olarak görmekteydi.[12][13][14]

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Litvinai". Visuotinė lietuvių enciklopedija (Litvanca). Mokslo ir enciklopedijų leidybos centras. 13 Kasım 2018. 30 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2021. 
  2. ^ Вячаслаў Насевіч. Літвіны 1 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. // Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 2 т. / рэд. Г. П. Пашкоў і інш.Т. 2: Кадэцкі корпус — Яцкевіч. — Мінск: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. С. 206—208.
  3. ^ "Litvinai". Visuotinė lietuvių enciklopedija (Litvanca). Mokslo ir enciklopedijų leidybos centras. 13 Kasım 2018. 30 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2021. 
  4. ^ a b Horlenko, Volodymyr Litvins of the Ukraine North are possibly a fragment of legendary tribe of Siverians (Литвини півночі України - ймовірний уламок племені літописних Сіверян) 22 Nisan 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. "Landmarks of Ukraine". 2001.
  5. ^ Artifacts of Ukrainian-Ruthenian language and literature / Shevchenko Scientific Society Archaeographic Commission. - Lviv, 1912. - Vol.7. - p.72. (Пам'ятки українсько-руської мови і літератури / Видає археографічна комісія НТШ. - Львів, 1912. - Т.VII. - С.72. )
  6. ^ Markovych, Ya. Notes about Malorossiya its residents and literary works. - In Saint Petersburg, 1798. (Маркович Я. Записки о Малороссии, ее жителях и произведениях. - В Санкт-Петербурге, 1798.)
  7. ^ "Всеукраїнський перепис населення 2001 | Результати | Національний склад населення, мовні ознаки, громадянство | Чисельність осіб окремих етнографічних груп украінського етносу та їх рідна мова | Результат вибору". 2001.ukrcensus.gov.ua. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2016. 
  8. ^ "Tomas Baranauskas: Litvinistams svarbiausia turėti gražią istoriją, kuri galėtų sutelkti tautą". Bernardinai.lt (Litvanca). 29 Eylül 2012. 30 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2019. 
  9. ^ Intermarium: The Land Between the Black and Baltic Seas. Transaction Publishers. 2012. s. 450. ISBN 978-1-4128-4774-2. 22 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2021. 
  10. ^ "Chapter 19. Belarusian History: The Alternative and Official Historical Narrations", Struggle Over Identity: The Official and the Alternative "Belarusianness", Central European University Press, 2010, ISBN 9786155211843 
  11. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). Census of the Republic of Belarus 2009 (Rusça). National Statistical Committee of the Republic of Belarus. 8 Aralık 2010. s. 5. 5 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 23 Şubat 2020. 
  12. ^ … Examples of that are our countrymen. Adam Mickiewicz who considered himself Litvin, but wrote in Polish language, or another Litvin Fyodor Dostoyevski who is known as a Great Russian writer … (Valiantsina Zrazikava, Alena Hubkina. Belarusian language. Professional vocabulary for economists (Беларуская мова. Прафесійная лексіка для эканамістаў) 22 Nisan 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Litres, 2017. 9785040562046
  13. ^ Несцярчук, Л. М. «Адам Міцкевіч: Геній, Паэт, Ліцвін» 22 Nisan 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Брэст: ААТ «Брэсцкая друкарня». 2019. 978-985-524-318-3
  14. ^ "Адам Міцкевіч: Геній, Паэт, Ліцвін" 22 Nisan 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. House-museum of Adam Mickiewicz (mickiewicz.museum.by).

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]