Marek Kopelent

Marek Kopelent
Genel bilgiler
Doğum28 Nisan 1932(1932-04-28)
Prag, Çekoslovakya
Ölüm12 Mart 2023 (90 yaşında)
Prag, Çek Cumhuriyeti
MesleklerBesteci
Etkin yıllar1955-2023

Marek Kopelent (28 Nisan 1932 - 12 Mart 2023), Çek besteci. Ülkesindeki "Yeni Müzik" hareketinin ön saflarında yer aldı.[1]

Yaşamı ve kariyeri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kopelent, 28 Nisan 1932'de Prag, Çekoslovakya'da doğdu. 1951'den 1955 yılına kadar Prag'daki Sahne Sanatları Akademisi'nde Çek besteci Jaroslav Řídký'den müzik kompozisyonu eğitimi aldı.

1959

[değiştir | kaynağı değiştir]

1959'da İkinci Viyana Okulu ve Avrupa avangard hareketinin kompozisyon stillerini keşfederek her iki formuda yeni stiline entegre etti. Çekoslovakya dışındaki müzik çevrelerinin dikkatini çekmesi ise 1963'te 3. yaylı çalgılar dörtlüsü adlı eserini Avrupa'daki konserlerinde yorumlayan Novák Quartet toğluluğu sayesinde gerçekleşti.

1960

[değiştir | kaynağı değiştir]

1960'lı yıllarda Varşova Sonbahar Festivali, Donaueschingen Müzik Günleri, Witten Müzik Festivali ve Darmstadt'ta her yıl düzenlenen festival gibi organizasyonlarda yer alan besteleriyle çağdaş Avrupa müzik çevrelerinde tanınmaya başladı.[2] Bu süre zarfında bazı kompozisyon yarışmalarında jüri üyesi olarak görev yaptı.

1965-1973

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kopelent, 1965'ten 1973 yılına kadar meslektaşı Zbyněk Vostřák tarafından yönetilen ve kendisi için birkaç oda parçası yazdığı çağdaş müzik topluluğu Prag Canlı Müzik Topluluğu'nun sanat yönetmeni olarak görev yaptı. 1960'lı yılların Prag müzikal yaşamında yeni bir çağrışım oluşturan müzik toplulukları, bestecileri, müzikologları ve şarkıcıları bir araya getiren "Prag Yeni Müzik Grubu" akımının oluşmasında pay sahibiydi.

1969

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kopelent, 1969'da Batı Berlin'deki Alman Akademisi'nde bir yıllık sanatsal stajı (Berlinli Sanatçı programı) içeren bursu kabul etti. Stajdan sonra Çekoslovakya'ya döndü. Prag Baharı'nın ardından siyasi "normalleşme"nin başlamasıyla birlikte Supraphon Yayınevi'ndeki editörlük işini kaybetti ve müzik yapması Çekoslovak hükümeti tarafından yirmi yıl süreyle yasaklandı.[1] Buarada iş bulmakta zorlanmış ve yeni oluşturulan Besteciler Birliği tarafından dışlanmıştır. Aynı zamanda "Prag Canlı Müzik Topluluğu" adlı topluluğunun konser faaliyetlerini sürdürmesine yetkililer tarafından izin verilmedi.

1976

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kopelent, 1976'da çocuk dans okullarında piyanist olarak işe başlamış takip eden 15 yıl boyunca bu işi sürdürmüştür. 1970'li yıllarda bir kısmını ülke dışından gelen taleplere istinaden hazırladığı çok sayıda bestesini Çekoslovakya'daki tecrit nedeniyle ülkeden ayrılamaması nedeniyle dinleyemedi.

1989

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kopelent, 1989'da Kadife Devrim'den sonra başkan Václav Havel'in ofisinde müzik danışmanlığına getirilmiş ve 1991'de Prag'daki Güzel Sanatlar Akademisi'nin müzik fakültesinde kompozisyon profesörü olarak atanarak bu pozisyonu uzun dönem korumuştur.[1] Ayrıca bu dönemde Uluslararası Çağdaş Müzik Derneği'nin Çek Bölümü ve Atelier 90 Besteciler Derneği'nin başkanlıklarınıda yürütmüştür.[3][4]

Kopelent, Český Krumlov'da düzenlenen Uluslararası Besteciler Yaz Kurslarının organizatörü ve düzenli öğretim görevlisiydi. Öğrencileri arasında, genç besteciler ulusal yarışmasında dereceye giren Çek besteci Lenka Kılıç, 1993'te Ulusal Genç Besteciler Yarışması'nda birincilik ödülü alan Çek besteci Markéta Dvořáková, Ukraynalı besteci Svitlana Azarova ve Letonyalı besteci Ēriks Ešenvalds'da vardı.[5][6]

1991-2003

[değiştir | kaynağı değiştir]

Hizmetleri nedeniyle 1991'de Fransız hükûmeti tarafından Sanat ve Edebiyat Nişanı, ülkesi Çekya'da ise 1999'da Çek Klasik Ödülü, 2001'de Herder Ödülü ve 2003'te Çek Devlet Ödülü ile onurlandırıldı.[7][8]

Kopelent'in eserleri sonradan birçok Çek bestecinin derlemelerindede yer almıştır.[9]

Ölümü

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kopelent, 12 Mart 2023'te doğum yeri Prag, Çek Cumhuriyeti'nde 90 yaşında ölmüştür.[10]

Seçme eserleri

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Music For Five, 1964
  • Quartet for Strings no 4, 1967
  • Quintet for Brass, 1972
  • Ballade for Piano, 1976
  • Morning Eulogy, 1978
  • Toccata for Viola and Piano (1978)
  • Concertino for English horn & chamber ensemble, 1984
  • Mon Amour, 1988
  • Karrak, 1991
  • Requiem of Reconciliation (Judex Ergo), 1995[7]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b c "Compositor Marek Kopelent cumple los 70". Radio Prague International (İspanyolca). 29 Nisan 2002. 1 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2023. 
  2. ^ A la recontre de la musique Tchèque 8 Aralık 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  3. ^ "Svitlana Azarova - composer". web.archive.org. 12 Temmuz 2006. 12 Temmuz 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2023. 
  4. ^ "Ēriks Ešenvalds – The Living Composers Project". composers21.com. 4 Mayıs 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2023. 
  5. ^ "Kapralova Society". 23 Kasım 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2007. 
  6. ^ "Marketa Dvorakova". www.kapralova.org. 12 Ekim 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2023. 
  7. ^ a b "Requiemsurvey.org". www.requiemsurvey.org. 13 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2023. 
  8. ^ "State Awards presented on the site of Communist leader's mausoleum". Radio Prague International. 31 Ekim 2003. 21 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2023. 
  9. ^ Compilations[ölü/kırık bağlantı]
  10. ^ "Zemřel hudební skladatel Marek Kopelent, průkopník Nové hudby. Bylo mu 90 let". Lidovky. 12 Mart 2023. 12 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2023. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]