Mezopotamya tanrıları listesi

Mezopotamya tanrıları, bölge halkları tarafından (Sümer, Akad, Babil...) tapınım gören tanrılardır.

Cennet Üçlüsü

Tüm dönemler boyunca Mezopotamya panteonun en önemli üç tanrısı sabit kalmıştır.

An (Anu): Yaratıcı tanrı ve Cennetin tanrısıdır. Tüm tanrılar onun soyundan gelir.

Enlil: Rüzgar, hava ve toprak tanrısı ve tüm tanrıların şefi.

Enki: Su kütleleri ve pek çok konu ile ilişkilendirilmiş tanrı.

Yedi gezegen tanrısı

Yedi sayısı eski Mezopotamya mitolojisinde son derece önemliydi. Sümer dininde bu yedi tanrı oldukça güçlü kabul edilir.

Utu (Şamaş): Güneş ile ilişkilendirilen tanrıdır. İlahi adaleti sağlamak onun göreviydi.

Sin (Nanna): Ay ile ilişkilendirilen tanrıdır.

Nergal: Mars ile ilişkilendirilen tanrıdır. Yeraltı dünyası ile ilişkilidir.

Nabu: Merkür ile ilişkilendirilen tanrıdır. Katipler ve yazı ile ilişkiliydi.

Marduk: Jüpiter ile ilişkilendirilen tanrıdır. Babillerin ulusal tanrısıdır.

İnanna (İştar): Venüs ile ilişkilendirilen tanrıçadır. Sümer aşk, cinsellik, fuhuş ve savaş tanrıçasıydı.

Ninurta: Satürn ile ilişkilendirilen tanrıdır. Savaş tanrısıdır.

İlkel tanrılar

Abzu: Yeraltındaki ilkel suların tanrısıdır.

Anşar ve Kişar: An'ın ebeveynleri.

Ki: Dünya'nın kişiselleştirilmesi.

Nammu: Sümer geleneklerinde hem An'ı hem de Ki'yi doğurduğu söylenen ilkel tanrıçadır.

Tiamat: İlkel suların kişiselleştirilmesidir.

Diğer büyük tanrılar

Aşur: Asurluların ulusal tanrısıdır.

Dagan: Mezopotamya da dahil olmak üzere tüm Yakın Doğu'da tapılan bir Batı Sami tahıl tanrısıdır.

Dumuzid: Eski Mezopotamya çoban tanrısı.

Ereşkigal: Yeraltı Dünyasının kraliçesi.

Geshtinanna: bazen rüya yorumuyla ilişkilendirilen kırsal bir tarım tanrıçasıdır.

Gılgamış: Gılgamış'a Sümer'in çeşitli yerlerinde bir tanrı olarak tapılmıştır.

Gula: Şifa tanrıçası.

İşkur: fırtına ve yağmur tanrısı.

İştaran: Dicle nehrinin doğusunda Mezopotamya ile Elam arasındaki sınırda bulunan Sümer şehir devleti Der'in yerel bir tanrısıdır.

Nanşe: Lagaş şehri ile ilişkili tanrı.

Ninazu: Yeraltı dünyası ile ilişkili tanrı.

Ningal: Utu'nun annesi.

Ningişzida: Normalde Yeraltı Dünyasında yaşayan bir tanrıdır.

Ninhursag: tarımsal verimlilikle ilişkilendirilen Sümer ana tanrıçası.

Ninlil: Tanrıların hükümdarı Enlil'in karısı.

Ninshubur: Tanrıça İnanna'nın sukkal'ı veya kişisel hizmetçisidir.

Nisaba: başlangıçta bir tahıl ve tarım tanrıçasıydı, zamanla yazı tanrıçası oldu.

Küçük tanrılar

İsim	Kült merkezleri
Ama-arhus	Uruk
Amasagnul
Amashilama
Antu
Anunītu (İnanna)	Agade ve Sippar
Asarluhi	Kuara
Ashgi	Adab and Kesh
Ashnan
Aruru (Ninhursag)
Babil'in Bel'i	Babil
Belet-Seri
Birtum
Cennet Boğası
Bunene	Sippar, Uruk ve Asur
Damu	Isin, Larsa, Ur ve Girsu
Dingirma (Ninhursag)
Dumu-zi-abzu	Kinunir
Emesh
Enkimdu
Enmesarra
Ennugi
Enten
Enzag	Dilmun
Erra
Erragal Errakal
Gareus	Uruk
Gatumdag	Lagaş ve Girsu
Gibil
Gugalanna
Gunura
Hahanu
Hanbi
Hani
Haya	Umma, Ur ve Kuara.
Hayasum
Hegir-Nuna Gangir
Hendursaga
Ig-alima	Lagaş
Ilaba	Agade
Ilabrat
Imdugud
Išḫara
Isimud
Ishum
Kakka
Kittu
Kus
Lahar
Lahmu
Lamashtu
Lisin	Adab ve Kesh
Lugalbanda	Uruk, Nippur, and Kuara
Lugal-irra ve Meslamta-ea	Kisiga
Lulal	Bad-tibira
Mami
Mandanu
Martu
Misharu
Nanaya	Uruk ve Kish
Neti
Ningikuga
Nin-imma
Nindara
Ningilin
Ningirima
Ninkasi
Ninkurra
Ninmena
Ninmug
Ninnisig
Ninsar
Ninsianna	Sippar, Larsa ve Uruk
Ninsikila
Ninsun	Uruk
Mami (tanrıça)
Nirah	Der
Numushda	Kazallu
Nungal	Nippur
Nusku	Harran
Pabilshag	Isin, Nippur ve Larag
Pazuzu
Šarrat-Dēri	Der
Şara	Umma ve Tell Agrab
Sherida	Sippar ve Larsa
Shullat
Shul-pa-e
Shul-utula
Sirtur
Šul-šagana	Lagaş
Siduri
Silili
Šumugan
Taşmetum	Kalhu
Uraš
Uttu
Zababa

Kaynakça