Muhammira
| Makale serilerinden |
 |
Muhammira, Kızıllar Mezhebî ya da Kızıl-Giyinenler Fırkası; “Muhammira (Kızıl-Giyinenler) Mezhebi”, El-Mukannaʿîyye, Hûrremdîn’îyye ve Kûl’îyye gibi aslen “Mazdekçî” olan fırkalar tarafından oluşturulan mezheplerin mensuplarını tanımlamada kullanılan bir ortak üst kimlik tâbiriydi. Hürremdîn’îyye Mezhebi ise aslen Azerî ve Türkmen boylarından oluşan “Bâbek’îyye” ve “Mazyâr’îyye” fırkalarından müteşekkildi. Bû’ Müslim’îyye, Muhammira, ve İshâk et-Türk’îyye gibi hep Türkler’den oluşan bu mezheplerin tamamı “Rizâm’îyye” mezhebinin uzantıları olup “Riyâh’îyye” fırkası ile birlikte Râvend’îyye’nin taraftarlarından müteşekkil olan mezheplerdi. Bu mezheplerin hepsinin ortak yanlarıysa i’tikaden Mücessime’den olmaları ve “Muhtâr’îyye”, “Hâşim’îyye”, “Kerb’îyye” mezhepleri gibi Ghulat-i Şîʿa’dan olan ve “Ali’nin oğullarından Muhammed bin el-Hânifîyye’nin ulûhiyyetini esas alarak Keysân’îyye” mezhebinden türeyen kollar” olmalarıydı.[1] Abdülbaki Gölpınarlı'ya göre ise "Kızılbaşlar", Hûrremîler'in ruhânî torunlarndan başka bir şey değillerdi.[2]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Mustafa Öz, Mezhepler Tarihi ve Terimleri Sözlüğü, Ensar Yayıncılık, İstanbul, 2011. (Keysân’îyye (Muhtâr’îyye/Keysân’îyyet-ûl-Hullas, Hâşim’îyye (Harb’îyye, Muâv’îyye/Cennâh’îyye (Hâris’îyye), Beyân’îyye), Râvend’îyye (Rizâm’îyye (Bû’ Müslim’îyye (Sinbâd’îyye, Berkûk’îyye, Havâl’îyye), Muhammira (Mukannaʿîyye, Hürremdîn’îyye (Bâbek’îyye, Mazyâr’îyye, Kızılbaşlar), Kûl’îyye), İshâk et-Türk’îyye), Riyâh’îyye), Kerb’îyye) Mezhepleriyle alâkalı maddeler).
- ^ Roger M. Savory (Kaynak: Abdülbaki Gölpınarlı), Encyclopaedia of Islam, "Kizil-Bash", Online Edition 2005